Onderwijs

De ultieme afbreekbare kunststof

Bamboe moet van zijn goedkope uitstraling af, vindt ir. Pablo van der Lugt. Hij vroeg twintig ontwerpers ‘iets’ van het snelgroeiende reuzengras te maken. Sinds vorige week staan de ontwerpen op de tentoonstelling ‘Dutch design meets bamboo’.

Bamboe is een goed en duurzaam alternatief voor tropisch hardhout, denkt Van der Lugt (Industrieel Ontwerpen). “Het is een grassoort die even sterk is als hardhout, maar veel sneller groeit. Bamboe kan schaars wordend hardhout vervangen”, zegt de promovendus. Hij raakte geïnteresseerd in het materiaal, toen hij voor zijn studie bouwkunde in Costa Rica was. Hij zag gebouwen van bamboe die bestand bleken tegen aardbevingen, terwijl stenen huizen bezweken. Het verbaasde hem dat in West-Europa zo weinig interesse was in het tropische gras. Voor zijn promotie onderzocht hij waarom zo weinig hoogwaardige producten van bamboe worden gemaakt. “Bamboe heeft een Xenos-uitstraling. In die winkels verkopen ze truttige mandjes en tafeltjes van bamboe, terwijl je er veel meer mee kunt maken”, vertelt Van der Lugt. “Maar daar is weinig kennis over.”

Om de ‘ogen van de ontwerpers te openen’ organiseerde Van der Lugt samen met ontwerper Marco Groenen, het Design Platform Eindhoven en Centrum Beeldende Kunst De Krabbedans het project ‘Dutch design meets bamboo’. In vijf bijeenkomsten kregen de twintig deelnemende ontwerpers zoveel mogelijk kennis over bamboe. Ze luisterden naar lezingen, gingen naar een bamboekwekerij en experimenteerden met het materiaal. Zo kwamen ze tot heel verschillende ontwerpen.

Ontwerpers Tejo Remy en René Veenhuizen maakten een gevlochten kuipstoel. “We hadden nog nooit met bamboe gewerkt”, vertelt Remy. Met Veenhuizen begon hij, om het materiaal te leren kennen, eerst mandjes te vlechten. “Toen we de vlechten uitvergrootten, kregen we een kuipstoeltje dat steeds brak. Later zijn we de goede verhouding gaan zoeken en het dikkere bamboe gaan stomen om het te buigen.” Het resultaat zit heerlijk, vindt Remy. Bij winkelketen Xenos zal het stoeltje niet snel staan. “Het is een expressieve stoel. En handgemaakt, dus duur. Het is eerder iets voor exclusieve winkels, denk ik.”

Bamboe is niet alleen sterk en buigzaam. Door de vezels met hars te mengen, ontstaat een soort biologisch afbreekbaar kunststof, waarmee alle vormen gemaakt kunnen worden. “Als je dat in de grond stopt, lost het na een tijdje gewoon op”, zegt Ad Kil van Ro&Ad Architecten. “De ultieme demonstratie van afbreekbaar materiaal was volgens ons een doodskist. We hebben zelfs zaadjes van planten in het materiaal gemengd. Het lichaam en de kist doen zo nieuw leven ontkiemen.”

Ook TU-alumnus Eliza Noordhoek maakte iets van biologisch afbreekbare ‘bamboekunststof’. Ze ontwierp een vaas die, als de bloemen verwelkt zijn, begraven kan worden. “De vaas is zo ontworpen dat je er mee kunt graven. En eenmaal in de grond lost hij op, zonder schadelijk afval.” Noordhoek was de enige ontwerper die minder ontwerpervaring had, maar al wel veel van bamboe wist. Vorig jaar werkte ze een tijdje in een bamboewerkplaats in India. “Het is een tof materiaal. Je kunt er veel mee experimenteren.” Dat deed ze dan ook. Naast haar vaas, ontwierp ze een set lampen van één millimeter dik bamboefineer. Een van de lampen gaf ze, door het te verwarmen, een donkere kleur. “Ik vind het mooi hoe het licht door het onregelmatige bamboe schijnt. De twee omgekeerde vormen in licht en donker zijn een soort yin en yang. Dat slaat terug op de herkomst van het bamboe.” Noordhoek zou de lampen graag in productie krijgen. “Ik weet alleen niet goed hoe dat moet, dat leer je niet bij industrieel ontwerpen.”

Om bamboe te promoten onder een breder publiek, gaven de initiatiefnemers van het bamboeproject ook het boek ‘Dutch design meets bamboo’ uit. Daarin staat informatie over het materiaal en foto’s van de ontwerpen. Die ontwerpen zijn tot 14 juli nog te zien in de Krabbendans in Eindhoven. Voor wie dat te ver vindt, is Van der Lugt in gesprek met de TU Delft. “Ik wil de ontwerpen ook op het lustrumsymposium tentoonstellen. Dat gaat immers over duurzaamheid.”

www.dutchdesignweek.nl

www.zooproducties.nl

(Foto’s: Fasting Fotografie)

Bamboe is een goed en duurzaam alternatief voor tropisch hardhout, denkt Van der Lugt (Industrieel Ontwerpen). “Het is een grassoort die even sterk is als hardhout, maar veel sneller groeit. Bamboe kan schaars wordend hardhout vervangen”, zegt de promovendus. Hij raakte geïnteresseerd in het materiaal, toen hij voor zijn studie bouwkunde in Costa Rica was. Hij zag gebouwen van bamboe die bestand bleken tegen aardbevingen, terwijl stenen huizen bezweken. Het verbaasde hem dat in West-Europa zo weinig interesse was in het tropische gras. Voor zijn promotie onderzocht hij waarom zo weinig hoogwaardige producten van bamboe worden gemaakt. “Bamboe heeft een Xenos-uitstraling. In die winkels verkopen ze truttige mandjes en tafeltjes van bamboe, terwijl je er veel meer mee kunt maken”, vertelt Van der Lugt. “Maar daar is weinig kennis over.”

Om de ‘ogen van de ontwerpers te openen’ organiseerde Van der Lugt samen met ontwerper Marco Groenen, het Design Platform Eindhoven en Centrum Beeldende Kunst De Krabbedans het project ‘Dutch design meets bamboo’. In vijf bijeenkomsten kregen de twintig deelnemende ontwerpers zoveel mogelijk kennis over bamboe. Ze luisterden naar lezingen, gingen naar een bamboekwekerij en experimenteerden met het materiaal. Zo kwamen ze tot heel verschillende ontwerpen.

Ontwerpers Tejo Remy en René Veenhuizen maakten een gevlochten kuipstoel. “We hadden nog nooit met bamboe gewerkt”, vertelt Remy. Met Veenhuizen begon hij, om het materiaal te leren kennen, eerst mandjes te vlechten. “Toen we de vlechten uitvergrootten, kregen we een kuipstoeltje dat steeds brak. Later zijn we de goede verhouding gaan zoeken en het dikkere bamboe gaan stomen om het te buigen.” Het resultaat zit heerlijk, vindt Remy. Bij winkelketen Xenos zal het stoeltje niet snel staan. “Het is een expressieve stoel. En handgemaakt, dus duur. Het is eerder iets voor exclusieve winkels, denk ik.”

Bamboe is niet alleen sterk en buigzaam. Door de vezels met hars te mengen, ontstaat een soort biologisch afbreekbaar kunststof, waarmee alle vormen gemaakt kunnen worden. “Als je dat in de grond stopt, lost het na een tijdje gewoon op”, zegt Ad Kil van Ro&Ad Architecten. “De ultieme demonstratie van afbreekbaar materiaal was volgens ons een doodskist. We hebben zelfs zaadjes van planten in het materiaal gemengd. Het lichaam en de kist doen zo nieuw leven ontkiemen.”

Ook TU-alumnus Eliza Noordhoek maakte iets van biologisch afbreekbare ‘bamboekunststof’. Ze ontwierp een vaas die, als de bloemen verwelkt zijn, begraven kan worden. “De vaas is zo ontworpen dat je er mee kunt graven. En eenmaal in de grond lost hij op, zonder schadelijk afval.” Noordhoek was de enige ontwerper die minder ontwerpervaring had, maar al wel veel van bamboe wist. Vorig jaar werkte ze een tijdje in een bamboewerkplaats in India. “Het is een tof materiaal. Je kunt er veel mee experimenteren.” Dat deed ze dan ook. Naast haar vaas, ontwierp ze een set lampen van één millimeter dik bamboefineer. Een van de lampen gaf ze, door het te verwarmen, een donkere kleur. “Ik vind het mooi hoe het licht door het onregelmatige bamboe schijnt. De twee omgekeerde vormen in licht en donker zijn een soort yin en yang. Dat slaat terug op de herkomst van het bamboe.” Noordhoek zou de lampen graag in productie krijgen. “Ik weet alleen niet goed hoe dat moet, dat leer je niet bij industrieel ontwerpen.”

Om bamboe te promoten onder een breder publiek, gaven de initiatiefnemers van het bamboeproject ook het boek ‘Dutch design meets bamboo’ uit. Daarin staat informatie over het materiaal en foto’s van de ontwerpen. Die ontwerpen zijn tot 14 juli nog te zien in de Krabbendans in Eindhoven. Voor wie dat te ver vindt, is Van der Lugt in gesprek met de TU Delft. “Ik wil de ontwerpen ook op het lustrumsymposium tentoonstellen. Dat gaat immers over duurzaamheid.”

www.dutchdesignweek.nl

www.zooproducties.nl

(Foto’s: Fasting Fotografie)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.