De ‘French kiss of food’

Beltmans praatje was onderdeel van een week van Students 4 Sustainability met lezingen en een themamarkt. Met een chocoladereep in de hand sprak hij over de ‘magische aantrekkingskracht’ van chocola. “Als je boodschappen gaat doen, staat chocola niet op je lijstje. Maar loop je langs het schap, dan belandt het vaak wel in je mandje. En breek je even later bij het stoplicht onderweg naar huis een stukje af, dan hoor je als het goed is die crispy snap. Een hap is de ‘French kiss of food’.” Gelach in de zaal.

Beltman kocht Tony’s Chocolonely zo’n vier jaar geleden van oprichter Teun van de Keuken. Die had met zijn tv-programma ‘De keuringsdienst van waarde’ slavenarbeid in de cacao-verbouw aan de kaak gesteld. Hij gaf zichzelf als eter van chocola aan bij de politie. Omdat hij iets had gegeten waarvan hij wist dat het op illegale wijze, door slaven- en kinderarbeid, was verkregen. De rechter sprak Van de Keuken vrij. Hij richtte daarop Tony’s Chocolonely op, met het doel ‘100 procent slaafvrije chocolade’ te produceren.

Dat predicaat is op het gros van de chocola niet van toepassing, aldus Beltman. “Op de verbouw van cacao hoeven we niet trots te zijn.” Volgens hem werken er 460 duizend volwassenen en kinderen illegaal op de cacaoplantages in West-Afrika. De kinderen zijn niet zelden verkocht en naar een ander land gebracht. In een filmpje dat Beltman toonde, kwamen drie van hen aan het woord. Ze mochten de plantage nooit af.

Natuurlijk, zei Beltman, is zijn invloed op de grote chocolademerken beperkt. “Na twintig biertjes zeg ik misschien ja op de vraag of we invloed hebben. Nu, nuchter en al, is het antwoord nee.” Wat niet wil zeggen dat hij het niet probeert. Even daarvoor nog citeerde hij een uitspraak van Bodyshop-oprichter Anita Roddick: “If you think you’re too small to have an impact, try going to bed with a misquito in the room.” 

Beltman: “En wij zijn de mug. We moeten snel genoeg zijn om niet meteen doodgeslagen te worden. Ieder jaar willen we daarom met vijftig procent groeien. Vorig jaar was onze omzet twaalf miljoen euro.” Tony’s strategie voor een ‘beetje mooiere wereld’ is drieledig, vertelde Beltman. “Creëer awareness, geef het goede voorbeeld door snel te groeien en cool te zijn en act to inspire.” 

De mensen in Ghana en Ivoorkust met wie Tony’s samenwerkt, zijn volgens hem in ieder geval ‘blij en trots’. Zij krijgen een kwart meer voor hun cacaobonen. Van iedere reep Tony’s (kosten: 2,49 euro) gaat twaalf cent naar hen.

De studenten in de uitpuilende Van der Grintenzaal bestookten Beltman met vragen over impact, samenwerking met lokale overheden en het monitoren van zijn de acties van zijn eigen bedrijf. De meest prangende vraag kwam op het einde. Waarom heeft melkchocolade een rode wikkel en puur een blauwe, terwijl het altijd andersom is, wilde een studente weten. Beltman moest bekennen dat het een foutje was geweest, maar wel één die het bedrijf niet wil rechtzetten. “We hebben er een verhaal bij verzonnen: koop je producten niet op de automatische piloot.” Waarna de studenten de dozen met gratis repen bestormden.