‘De automobilist wordt lui’

De Humans Factors Prize 2014 is een mooie afsluiting op je studie.
“Ja. Het betekent dat mijn afstudeeronderzoek wordt gepubliceerd in het blad Human Factors. Dat is een heel prestigieus blad in ons vakgebied.”

Wat heb je onderzocht?
“Bij het Delft Haptics Lab (3mE) heb ik haptische terugkoppelingssystemen onderzocht die automobilisten helpen om netjes midden op de rijbaan te rijden. Op het moment dat je van het midden afwijkt, voel je een kracht op je stuur en ga je automatisch weer terug sturen. Een ander systeem waar ik naar heb gekeken wacht met ingrijpen tot je een halve meter verwijderd bent tot het midden van de weg.”

Handige hulpjes, lijkt me.
“Ja. Maar het probleem is dat als de techniek faalt, mensen niet meer goed sturen. Ze zijn lui geworden. Bij experimenten met een rijsimulator heb ik de stuurhulp uitgezet vlak voor een bocht, zonder de proefpersonen te waarschuwen. Ze stuurden heel laat de bocht in. Deze experimenten duurden maar een uur. Stel je voor hoe sterk de gewenning aan de stuurhulp is als mensen continu in een auto rijden met zo’n haptische terugkoppeling.”

Waar werk je nu aan?
“Ik doe nu promotieonderzoek bij de TU München naar automatische auto’s. Ik houd me bezig met de vraag hoe we bij noodsituaties de controle weer kunnen teruggeven aan de bestuurder. De auto weet niet in alle gevallen wat hij moet doen. Stel er zijn wagens voor je op de weg verongelukt die jouw auto niet meer kan ontwijken. De automobilist moet de besturing in dat geval overnemen, binnen een fractie van een seconde. En dat is heel lastig. Ik denk dat haptische systemen ons hier kunnen helpen. Ik wil onderzoeken hoe ik de bestuurder razendsnel op de hoogte kan stellen van de omgeving door middel van vibraties in de stoel. Als bijvoorbeeld in de dode hoek links een auto rijdt, dan trilt de stoel aan de linkerkant.”

Bestaan er al auto’s met het systeem dat jij onderzocht tijdens je afstudeeronderzoek; de lane keeping assist?
“Ja, de Infinity Q50 heeft hem. Er circuleert een amateurfilmpje waarop een bestuurder te zien is die van achter het stuur vandaan kruipt terwijl de auto rijdt. Fabrikanten zouden maatregelen moeten nemen om dit onmogelijk te maken. Je kunt sensoren in de stoel bouwen die meten of er een bestuurder zit.”

Maar die sensoren meten niet of iemand wel echt de auto bestuurt of dat hij zit te sms-en.
“Dit is inderdaad een probleem. De verleiding om andere dingen te gaan doen wordt heel groot. We bevinden ons in een fase tussen mens-bestuurde auto’s en volledig autonome auto’s. Dit is een heel gevaarlijke fase.”