[Column] Prietpraat

Het door het Huis van Afgevaardigden weggestemde staatsfonds van 700 miljard dollar om de Amerikaanse economie te redden, zou niets anders geweest zijn dan een groot uitgevallen hedgefonds, het type fonds dat niet op de beurs genoteerd is en het in de zakenwereld de laatste jaren erg goed doet. Dit menen Ewald Engelen en Martijn Konings van het Amsterdam Financial Center Research. De staat zou voor een habbekrats ondergewaardeerde pakketten aandelen van banken overnemen en die later weer met winst verkopen. De schrijvers halen een hedgefondsmanager aan die zegt dat de staat met die 700 miljard dollar binnen vijf jaar een rendement kan halen van 241 procent.
Terwijl politici in Amerika achter de schermen druk onderhandelen over een alternatieve noodoplossing, koopt Nederland 49 procent van de aandelen van het noodlijdende Fortis voor vier miljard euro. Gedraagt Nederland zich ook als hedgefonds en is dit het begin van staatskapitalisme in Europa?
“Nee, dat is een beetje onzin”, zegt prof.dr. Alfred Kleinknecht, hoogleraar economie van innovatie bij Techniek, Bestuur en Management desgevraagd. “De vraag is: laat je een bank omvallen of niet? Het is niet de taak noch de intentie van minister Bos om geld te verdienen. Overigens zou het best kunnen dat Nederland winst maakt met de Fortis-aandelen. Het is zeker geen weggegooid geld.”
Maar de kans bestaat dus wel degelijk dat de belastingbetaler moet opdraaien voor de veel te grote risico’s die hebberige bankiers hebben genomen? “Dat probleem, moral hazard geheten, speelt inderdaad. Maar je kunt als staat niet toestaan dat Fortis omvalt. Als een kleine bank voor rijken op de Amsterdamse grachtengordel failliet gaat, is dat niet zo’n groot probleem. Maar als een bank als Fortis omvalt, is de bijkomende schade aan de hele economie veel te groot.”
Kleinknecht verwacht niet dat de economie in Europa veel zal lijden als de Amerikaanse overheid geen reddingsmaatregelen neemt. “Het Europese en het Amerikaanse bankwezen zijn daar niet sterk genoeg voor met elkaar verstrengeld. Wat we wel gaan merken is dat onze export naar Amerika eronder lijdt. Dat is nu al het geval vanwege de lage dollar. Tot nu toe hebben de Amerikanen zich elk jaar weer verder in de schulden gestort om onze exportoverschotten op te slokken. Dat kan niet langer zo doorgaan. De Amerikanen moeten gaan sparen en wij moeten meer gaan uitgeven. Hoe dat in Nederland gestimuleerd kan worden? Bijvoorbeeld door de spaarloonregeling af te schaffen.
Het verrast me wel dat het congres tegen het fonds heeft gestemd. Dat is rechts-liberaal dogmatisme. Veel Amerikanen vinden dat de markt het zelf allemaal maar moet oplossen. Dat zal ook wel gebeuren als er geen staatshulp komt, maar tegen een hoge prijs.”

Twitteren wordt enorm gehyped. Alleen al afgelopen weekend dook het overal op in de media. Max Pam schreef erover in zijn column in het Parool (Léés die krant!) want iemand was onder zijn naam aan het twitteren geslagen. Dat kan heel vervelend zijn als die nep Max Pam zich bijvoorbeeld op Boekestijnse wijze uitlaat over Chinezen. Ik heb het natuurlijk over VVD-politicus Arend-Jan Boekestijn die in een van zijn tweets het woord spleetoog gebruikte. En in de Volkskrant vulde Bas Haring zijn column met tien twitter berichten. Ik memoreer deze: “Je kunt pas na twintig à dertig jaar longkanker krijgen van asbest. Waarom zouden bejaarden dan niet met asbest mogen werken?” Goed idee, Bas! Geef even het telefoonnummer van je moeder.

Het uitgangspunt van twitter is de vraag ‘Waar ben je nu mee bezig?’ Who cares? Wat voorheen het populairste onderwerp was in mobiele telefoongesprekken (‘ik zit in de trein’, ‘ik ben in de supermarkt’) wordt nu vastgelegd op de twitter website. Er zijn twitteraars die honderden berichten per dag posten. Hoe (on)interessant kan je leven zijn?

Op de radio verkondigde CDA-politicus Wim van de Camp dat hij beslist geen digibeet was. Hij was weliswaar begonnen met ‘het bolletje van IBM’, maar tegenwoordig twitterde hij. Wat voor interessants heeft deze oersaaie politicus zoal te melden? 10 april: “Produktief dagje vandaag, kostuum gekocht, motor gepoetst, motor gereden, heerlijk weer, morgen weer?” 13 april: “’s Middags motor gereden, soort meubelboulevard, maar dan met motorwinkels!” Dat Wim van motorrijden houdt, wisten we al uit zijn twitterbiografietje: “Ik ben Kamerlid voor het CDA en woon in Den Haag. Mijn hobby is motorrijden, het hele jaar door.” En ik doe roadrunner na: MIEP-MIEP GGGWwwieuwww! 17 april: “Vannacht gewoon te laat thuis, heb ik nu last van, een beetje duf. Speech voorbereiden voor CDA Bestuurdersvereniging vanmiddag in Houten.” Twee uur later: “Ben klaar met mijn speech. Even scheren!”. 18 April: “op weg van zeewolde naar hilversum. radio 1 tros radio online. leuk!!” Een uur later: “zit nog in de studio van radio online. wil nu naar huis.” Goh, interessant Wim!

De bekendste twitterende politicus is ongetwijfeld Maxime Verhage. Premier Balkenende tikte hem al eens op zijn twittervingers omdat hij een foto vanuit de ministerraad de wereld in had getwitterd. Ook de tweets van de minister van Buitenlandse Zaken zijn juweeltjes. 3 April: “Ministerraad uit zon in.” 4 april: “Zo eindelijk thuis pfff.” 9 april: “Zo op weg naar huis.” 15 april: “Allerlei overleggen op het ministerie. De hele dag gesprekken. Dus met dit mooie weer vooral binnen op de apenrots.” 16 april: “Op weg naar Leiden voor college over buitenlands beleid in het kader van studium generale in Academiegebouw van de Universiteit.” Briljante observaties en nuttige informatie. Volkert van der G. wist ook precies waar Pim Fortuyn was op 6 Mei 2002.

Dap Hartmann is astronoom. Hij is werkzaam als docent bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.