[Column] Noorderwicht

Nu Gordon vanwege zijn kritische uitlatingen de jury van ‘Idols’ heeft moeten verlaten, zal zijn plaats worden ingenomen door prof.dr.ir. Pieter Kruit, hoogleraar deeltjesoptica aan de TU Delft. De VPRO Gids brengt dit opzienbarende nieuwsbericht, en omschrijft prof. Kruit als volgt: ‘Hij is goed op de hoogte, kritisch positief, snel van begrip, open minded en heeft een aanstekelijk gevoel voor humor. Wat wilt u nog meer?’

Dat hij verstand van muziek heeft, misschien? Nu valt er aan ‘Idols’ weinig te verpesten, dus waarom zou Pieter Kruit niet in de jury kunnen zitten? Maar u voelt hem natuurlijk al aan: het is niet waar. Ik heb het gewoon verzonnen. Er komt toch nooit een natuurkundige op televisie, anders dan wanneer er iets moeilijks natuurkundigs ter sprake komt? O, wacht, Robert Dijkgraaf was twee jaar geleden te gast in ‘Zomergasten’.

Over ‘Zomergasten’ gesproken, dat werd in 2003 en 2004 gepresenteerd door Joost Zwagerman. Twee maanden geleden kapittelde Zwagerman in NRC Handelsblad columnist Jan Blokker, omdat hij Ayaan Hirsi Ali en Sooreh Hera afschilderde als ‘voorspelbare kletsmajoors die alleen maar gemeenplaatsen verkondigen’. Blokker zou alleen opkomen voor de vrijheid van meningsuiting van grootheden als Salman Rushdie, en niet voor ‘kleine mensjes’. Jan Blokker, op zijn beurt, verwijt Zwagerman dat hij wraak neemt omdat Blokker hem ooit als presentator van ‘Zomergasten’ bekritiseerde: ‘Op televisie mag iedereen een vak uitoefenen dat hij eigenlijk niet verstaat. Het Concertgebouworkest zou Zwagerman toch nooit vragen of hij de pianoconcerten van Beethoven wil komen spelen?’

Blokkers boodschap is helder: schoenmaker blijf bij je leest. Dat een schrijver het programma ‘Zomergasten’ presenteert, is volstrekt bespottelijk. Stel je voor dat iedereen dat zou doen. Voor je het weet is ‘Zomergasten’ overgeleverd aan mensen als Adriaan van Dis, Connie Palmen, Freek de Jonge, Wim T. Schippers of Joris Luyendijk.

Hoewel Pieter Kruit geen jurylid van ‘Idols’ wordt, is het citaat uit de VPRO Gids niet verzonnen. Het betreft echter de nieuwe presentatoren van ‘Noorderlicht’, het wetenschapsprogramma van de VPRO. En nu hoor ik u denken: Pieter Kruit is weliswaar een eminent wetenschapper, maar kan hij ook een wetenschapsprogramma presenteren? Wees gerust, die vraag is niet aan de orde. Bij de televisie gaat het namelijk zelden om de inhoud, maar uitsluitend om de vorm. Dus ‘welkom Georgina Verbaan’ (beroemd geworden als Hedwig, het nichtje van meneer Harmsen in ‘Goede tijden, slechte tijden’) als nieuwe presentatrice van ‘Noorderlicht!’ Volgens Schoolbank.nl bezocht Georgina van 1992 tot 1996 het Erasmuscollege in Zoetermeer, dus ik vrees dat we hier met een mavomeisje te maken hebben. Daar is op zich niks op tegen, maar om dat nou een wetenschapsprogramma te laten presenteren? Gelukkig wordt Georgina terzijde gestaan door een heuse wetenschapsjournalist: Pieter van der Wielen – wie? – die oogt als een kruising tussen Lange Frans en ‘Andere Tijden’- presentator Hans Goedkoop. Pieter studeert geschiedenis aan de UvA, en presenteert het Teleac-programma ‘Hoe?Zo!’ Ook zo’n programma waarin geen wetenschapper te bekennen is, behalve als er (geheel belangeloos – reiskosten en twee consumpties) een lastige vraag moet worden beantwoord.

Mijn suggestie aan ‘Noorderlicht’ en al die andere wetenschapsprogramma’s is: overweeg eens om een échte wetenschapper te vragen, of op zijn minst iemand die een wetenschappelijke studie heeft afgerond. Wetenschappers zijn niet alleen beter, maar ook veel goedkoper dan soapsterretjes met een mavodiploma.

Dap Hartmann is astronoom. Hij is werkzaam als docent bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.