‘Antarctica kan ons veel leren’

De drieweekse reis naar Antarctica was het laatste onderdeel van het Australische Homeward Bound project. Dit is een leiderschapsprogramma voor vrouwen wereldwijd op het gebied van wetenschap, technologie, techniek, wiskunde en geneeskunde. Het project heeft als doel om in tien opeenvolgende jaren een netwerk van duizend vrouwen op te bouwen.

Andrea Mangel Raventos (3mE) sloot zich aan bij dit Australische initiatief met hulp van de Marina van Damme Grant van het Universiteitsfonds Delft, die zij vorig jaar won. Het eenjarige project speelde zich grotendeels online af met maandelijkse skype-gesprekken. Aan het eind van het jaar ontmoetten de vrouwen elkaar in Ushuaia, het meest zuidelijke punt van Argentinië. Vanaf daar voeren ze naar het Antarctisch schiereiland, het deel van Antarctica dat het meeste is opgewarmd door klimaatverandering.

De route van het Homeward Bound project in Antarctica. (Illustratie: Sija van den Beukel)

Waarom ging de reis naar Antarctica?
“Omdat Antarctica de urgentie van klimaatverandering laat zien. Antarctica is niemandsland, en toch moeten we met een internationale groep samenwerken om het te beschermen. Op Antarctica zelf is samenwerking van levensbelang. Op de universiteit praten we er veel over, maar toch delen onderzoekers hun werk vaak niet. Op de onderzoeksstations in Antarctica is dat wel anders. Als een onderzoeksstation in de winter zonder brandstof komt te zitten, dan moet je wel samenwerken met andere landen, anders kun je niet overleven.”

 

Wat leert Antarctica ons over klimaatverandering?
“Op de onderzoeksstations die we bezochten hoorden we hoe dieren hun eet- en paringsgedrag hebben veranderd door het verdwijnende zee-ijs.” Ze zucht. “In mijn werk heb ik elke dag te maken met klimaatverandering en we hebben het altijd over het smelten van de ijskappen en alle effecten die dat met zich meebrengt. Maar om het echt te zien gebeuren… dat raakt je op een andere manier. Om de effecten van ons handelen op het klimaat zo duidelijk te zien, dat is bizar.”

Wat leerde je in het Homeward Bound project?
“Het programma is erg introspectief. Het gaat erover hoe jij je als leider gedraagt. De aarde zal blijven draaien zoals zij doet, dat kun je niet controleren. Het enige wat je wel kunt controleren is jouw reactie daarop.”

^{De 95 vrouwen van het 4de cohort van het Homeward Bound Project op Brown Bluff. (Foto: Andrea Mangel Raventos)}

Hoe was het om met 95 vrouwen op een schip te zijn?
Andrea lacht. “Dat was het leukste gedeelte. Om van een overwegend mannelijke omgeving in Delft naar alleen maar vrouwen op een schip te gaan, was inspirerend. Overal ter wereld hebben vrouwen dezelfde problemen. Niet alleen werkgerelateerd, maar ook de maatschappelijke druk en beperkingen die vrouwen overal worden opgelegd. Bijvoorbeeld het gevoel dat ze niet goed genoeg zouden zijn. En de eigenschap dat vrouwen altijd  hun ergste criticus zijn.”

Wat neem je van Antarctica mee naar Delft?
“Ik denk dat we meer moeten praten over de genderverschillen in Delft. Niet alleen tussen studenten, maar vooral op leidinggevende posities. De meeste professoren zijn mannen, en ik geloof niet dat een gebrek aan kandidaten de oorzaak is. Dat gesprek moeten we echt gaan voeren. Ik denk dat de wervingscriteria moeten worden herzien.”

• De 4^de Homeward Bound groep heeft de CO₂-uitstoot van alle 95 vluchten naar Argentinië en de brandstof van het schip gecompenseerd.

CV 

Andrea (1987), geboren in Costa Rica, studeerde in 2016 af aan de faculteit Technische Natuurwetenschappen en deed haar master in Sustainable Energy Technology. Ze is nu in het derde jaar van haar PhD aan de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme techniek & Technische Materiaalwetenschappen (3mE) met de focus op grootschalige opslag van duurzame energie. Ze koos voor het Homeward Bound programma omdat ze zich realiseerde dat niet alleen technische kennis en vaardigheden belangrijk zijn voor je carrière, maar ook andere vaardigheden zoals leiderschap en communicatie.

Sija van den Beukel / Freelance journalist