‘Ameland is geen apenrots’

Burgemeester Albert de Hoop van Ameland (50) is zeer betrokken bij duurzaamheid en milieu op zijn eiland. Het zogenaamde ecotoerisme moet de nieuwe uitstraling van het eiland gaan bepalen. Maar onderzoek naar afbreekbare fietsen of energiezuinige woningen, daar zit hij niet op te wachten. In Noorwegen woonde hij in een prima geïsoleerd huis – dat bestaat dus al – en een fiets die niet tegen de regen kan, daar wordt niemand gelukkig van.
Ameland is een van de tien cradle-to-cradle-eilanden (C2CI) in de Noordzee. In 2030 moeten de eilanden zelfvoorzienend zijn en in de aanloop daar naartoe zijn het proeftuinen voor duurzame innovaties op het gebied van water, energie en afval. Het initiatief voor de beweging ligt bij de provincie Friesland die subsidie zocht voor het project ‘sustainable islands’. Friesland zocht via Ameland aansluiting bij het internationale samenwerkingsverband op milieugebied van kustgemeenten KIMO. Later werd cradle-to-cradle-goeroe Michael Braungart erbij betrokken en heetten de eilanden niet meer ‘sustainable’ maar C2C. In dat kader werd het project ‘Fishing for litter’ opgezet waarbij vissers plastic uit de netten niet terugwierpen in zee, maar verzamelden in grote zakken aan boord. Aangespoeld drijfafval wordt op Ameland door drie vrijwilligers met aanhangers van het strand
gehaald. Opbrengst: 120 ton per jaar.
Ook de TU en de Erasmus Universiteit raakten bij de duurzame eilanden betrokken. Op 12 mei hield de TU het congres ‘Cradle-to-cradle in de polder’ over C2C-samenwerkingsprojecten tussen bedrijfsleven, overheden en universiteiten. Michael Braungart was er speciaal te gast, mede vanwege zijn hoogleraarschap aan de Erasmusuniversiteit bij de groep van prof.dr. Jan Rotmans. Vanuit de TU waren prof.dr.ir. Han Brezet (Design for sustainability, Industrieel Ontwerpen) en prof.ir. Peter Luscuere (Bouwkunde) erbij betrokken.
Het onderzoek voor proeftuin Ameland bevindt zich in een pril stadium, zegt ook promovendus ir. Gerwin Jansen die in Leeuwarden voor Han Brezet onderzoek doet naar zelfvoorzienendheid bij vakantiewoningen. Jansen studeerde af bij Industrieel Ontwerpen, en haalde het nieuws met het gekoelde bed ‘Evening breeze’. Nu zoekt hij naar mogelijkheden om een vakantiewoning duurzamer te maken. Dat kan zijn doordat het met zonnecellen de eigen elektriciteit opwekt, maar ook door het gebruik van biologische materialen bij de bouw. “Nu de agrarische sector inkrimpt, ontstaat er een kans voor het verbouwen van bouwmaterialen zoals hennep en vlas voor isolatie of hout voor constructie.” Het onderzoek bestaat het eerste jaar uit oriëntatie: “Er staat nog geen lijn op papier.” Na drie jaar zou er één demonstratiewoning opgeleverd moeten worden, die bovendien verplaatsbaar moet zijn om op de diverse eilanden getoond te kunnen worden.
Burgemeeester De Hoop kent het project niet. Wel had hij in het begin van het project ‘woorden’ met Han Brezet over de voorgestelde projecten die in zijn ogen weinig praktisch zijn. “Dan komen er van die studenten die oplossingen bedenken voor niet-toepasbare zaken of voor dingen die elders allang bestaan. Het is hier geen apenrots.”
Waar De Hoop graag onderzoek naar zou laten doen, is de afvalwaterzuivering. Na zuivering blijft daar nu een grote hoeveelheid ‘digestaat’ achter dat als chemisch afval beschouwd wordt. De smurrie wordt nu helemaal naar Heerlen getransporteerd om daar verbrand te worden. “Eerlijk gezegd is dat me een doorn in het oog. Op het Duitse zustereiland Norderney schijnt Braungart een verdere biologische verwerking met wormen en bacteriën opgezet te hebben die de hoeveelheid digestaat vermindert en zorgt dat deze daarna als meststof over het land verspreid kan worden. Dat zou op Ameland ook moeten.”
Ook zonnefolies staan op zijn verlanglijst. De veelal met bitumen beklede vakantiewoningen zijn volgens hem ideaal om te bedekken met oprolbare zonnecellen. Ook weer in Norderney zou daarmee een aanzienlijke bijdrage – veertig procent – aan het stroomverbruik geleverd worden.
Ameland streeft naar ‘ecotoerisme’ waarbij de zeshonderdduizend bezoekers per jaar terloops gewezen worden op lopende duurzame proefprojecten. Maar dan moeten de projecten wel oplossingen bieden voor de eilanders, en niet alleen dienen als afstudeerplek voor ‘wilde rakkers uit Delft’. 

www.duurzaamameland.nl
www.c2cislands.org