Wetenschap
Interview: Hester Anderiesen-Le Riche

Alumnus van het jaar: ‘Juist als ik twijfel of het gaat lukken, ga ik áán’

Met de woorden ‘een schoolvoorbeeld’ en een ‘veelzijdige en innovatieve ingenieur’ koos de TU Delft Hester Anderiesen-Le Riche tot Alumnus van het Jaar 2023. Dinsdag krijgt de bedenker van de Tovertafel de prijs van het Universiteitsfonds uitgereikt. Hoe verklaart zij haar succes?

Hester Anderiesen-Le Riche speelt samen met een oudere vrouw een spel op de Tovertafel. (Foto: Tover)

Gefeliciteerd! Wat sprak de jury aan in jouw werk?

“Volgens mij laat ik zien dat je met een technische opleiding heel directe sociale impact kunt maken. Dat dat veel mensen aanspreekt, merken we ook als we bij Tover een vacature hebben. Alle sollicitanten willen met hun technische kennis iets betekenen voor de maatschappij.”

 

Had je die drang zelf ook al toen je in 2002 als student industrieel ontwerpen begon in Delft?

“In mijn bachelor was ik vooral druk met windsurfen. Tijdens mijn PhD heb ik zelfs World Cup gevaren. Sport heeft altijd als een rode draad door mijn carrière gelopen. Ik heb adrenaline nodig om de beste versie van mezelf te zijn.

Tijdens mijn master werd ik pas echt een fanatieke student. Achter alles wat ik leerde, kwam weer iets anders interessants vandaan. Toen ik op een windsurfkamp enthousiast vertelde over mijn afstudeeronderzoek over de ouderen van de toekomst, zei iemand: je móet mijn professor Erik Scherder (hoogleraar neuropsychologie op de Vrije Universiteit – red.) ontmoeten. Hij wilde iets ontwerpen om ouderen met dementie aan het bewegen te krijgen. Ik zei: dat kan ik wel!” (lacht) “Een spannend antwoord, want ik had nog geen idee.”

De Tovertafel is een zorginnovatie die spellen projecteert op de tafel of de grond. Deze spellen reageren op bewegingen van de gebruiker en hebben effect op fysiek, cognitief, sociaal en zintuigelijk niveau: zoals het doorbreken van apathie, stimuleren van beweging of het versterken van de relatie tussen zorgmedewerker en hun cliënten of bewoners.

Je ontwierp de Tovertafel specifiek voor ouderen met vergevorderde dementie. Waarom juist die doelgroep?

“Veel mensen met dementie zitten het grootste deel van de dag stil, waardoor ze nog sneller achteruitgaan. Door de dementie verliezen ze het vermogen tot initiatief. Hun brein is nog maar een fractie van wat het was. Fysiek kunnen ze vaak weinig meer. Kortom, een enorme ontwerpuitdaging. Perfect voor mij, want ik doe het liefst dingen waarvan ik zelf twijfel of ze wel gaan lukken. Dan ga ik áán.”

 

Bij Scherder, en bij TU-hoogleraar fysieke ergonomie Richard Goossens heb je je promotietraject doorlopen. Hoe kwam daar de Tovertafel uit?

“We experimenteerden onder andere met lichtprojecties op de tafel die aansprongen als bewoners in een tehuis hun kop koffie te lang lieten staan. Om te zorgen dat ze meer zouden drinken. Ze namen geen slok extra. Een mislukking, dacht ik. Tot ik een dame haar kopje opzij zag schuiven. Ze begon met die lichtjes te spelen. Toen dacht ik: daar moeten we wat mee.

Dus zijn we spellen gaan testen met interactieve lichtprojecties. Een van de eerste was een klassieke strandbal die geprojecteerd op de tafel op je afkomt. Die geef je een klap en zo speel je ‘m de hele tafel over. Zelfs mensen met vergevorderde dementie doen daar aan mee, die beweging zit in hun spiergeheugen. Het doorbreekt hun apathie, maakt ze zelfs weer aan het lachen.

Nog voor het einde van mijn promotie kreeg ik de kans om de Tovertafel op de markt te brengen. Ik was toen tegelijkertijd bezig met het bouwen van een bedrijf, het schrijven van een proefschrift én een windsurfcarrière. Allemaal vanuit Kaapstad waar ik woonde. Op de faculteit bekeken ze het met argusogen, maar dankzij alle hulp lukte het wel.”

 

Inmiddels zijn er meer dan achtduizend Tovertafels in veertien landen. Waar brengt jouw fanatisme je over vijf jaar?

“Ik heb zoveel ideeën! Maar ik wil ook graag stappen maken met het bedrijf. Zo hebben we net de Tovertafel Pixie gelanceerd, een verrijdbare variant van de Tovertafel. We richten ons steeds meer op andere doelgroepen. Zo wordt de Tovertafel straks in Amerika ingezet op scholen waar kinderen met en zonder cognitieve beperking samen in de klas zitten.”

De prijs voor Alumnus van het Jaar reikt het Universiteitsfonds van de TU Delft sinds 2011 elk jaar uit aan een oud-student die na diens studie in Delft belangrijk werk heeft geleverd op het gebied van innovatie en onderzoek. Lees meer op de website van de TU Delft.

Hester Anderiesen-Le Riche

  • 1983
    Geboren
  • 2002-2009
    Bachelor en master industrieel ontwerpen, TU Delft
  • 2009-2017
    PhD klinische neuropsychologie (VU) en industrieel ontwerpen (TU Delft)
  • 2015
    Oprichting Tover (destijds Active Cues)
  • 2015
    Lancering Tovertafel
  • 2020
    Lancering Tovertafel 2
  • 2023
    Lancering Tovertafel Pixie
Wetenschapsredacteur Kim Bakker

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

k.bakker@tudelft.nl

Comments are closed.