Slechts vijf uurtjes slaap heeft ze achter de rug. En veel meer zal er de komende nachten ook niet inzitten. De plannen van het kabinet-Kok maken de dagen er niet korter op voor Saskia Nuyten (22), sinds begin september de nieuwe voorzitter van het Interuniversitair Studenten Overleg (ISO).
Delen
,,Bij mijn aantreden zeiden ze nog: neem de zondag vrij. Dat is er tot nu toe niet van gekomen.”
Half twee ’s middags is het eerste rustpunt van de dag aangebroken voor Nuyten. Lunch met de andere bestuursleden van het ISO. Tot twee uur, want dan staan de collega’s van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) en twee ambtenaren van de Informatie Beheer Groep (IBG) uit Groningen op de stoep om te overleggen over de meest prangende problemen rond zaken als de tempobeurs en de nieuwe chipkaart voor studenten. Koffie, thee en gebakjes staan al klaar. Frisdrank is nog onderweg.
De nieuwe voorzitter probeert gezond te eten maar de avondmaaltijd bestaat de laatste weken voornamelijk uit een kopje soep. Met enige jaloezie stelt ze vast dat op het kantoor van de LSVb iedere avond wordt gekookt. ,,Het is wel iedere keer hetzelfde. Rijst met een prutje. Heel vies eigenlijk.”
’s Ochtends vroeg is de dag begonnen met een overleg over ‘de onderste la’, een conferentie over kwaliteitszorg in het hoger onderwijs. De volgende afspraak met het Algemeen Ouderen Verbond (AOV), die met zes zetels in de Tweede Kamer toch een niet te versmaden hapje vormt in het lobbywerk, wordt op het laatste moment afgezegd. Een alternatief is snel gevonden: in de restauratie van het centraal station in Utrecht kan nog wel even worden overlegd met de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV). Al sinds enige jaren vertolkt het ISO de politieke standpunten van de club van gezelligheidsverenigingen.
Nuyten is zakelijk. De agenda ligt klaar. Zij stelt de vragen en de vertegenwoordiger van het LKvV geeft netjes antwoord. Hoeveel handtekeningen hebben de verenigingen opgehaald voor het ‘correctief referendum’ over de paarse bezuinigingen op hoger onderwijs en studiefinanciering? We hebben flink ons best gedaan, laat de jongen weten. Komen er wel genoeg mensen voor de gezamenlijke actie tijdens de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer? Het lubben is in volle gang antwoordt de jongen op enigszins timide toon.
Drang
Terug op kantoor herhaalt zich hetzelfde patroon. Voor de mede-bestuursleden is het na enkele weken al een automatisme om de voorzitter bij binnenkomst onverwijld op de hoogte te stellen van wat er sinds haar vertrek is gebeurd. Vervolgens deelt Nuyten opdrachten uit op die even vriendelijke als dwingende toon, die mensen met jarenlange ervaring in leiding geven nog wel eens over zich hebben. ,,Doe jij dat telefoontjeeven? En laat je me even weten wat ze ervan vinden?”
Het voorzitten zit haar duidelijk in het bloed. Evenals een bijzondere interesse in onderwijs.
Op haar zeventiende was ze al lid van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS), waar ze zich vooral bezig hield met het leerlingenstatuut en speciaal onderwijs. Daarna volgde een bestuurspost bij de JOVD, de jongerenorganisatie van de VVD, opnieuw met onderwijs in haar portefeuille. En als student nam ze deel aan het facultaire studentenoverleg bij bestuurskunde in Rotterdam.
,,Als ik ben afgestudeerd wil ik verder met onderwijsbeleid, bijvoorbeeld bij het ministerie van Onderwijs”, zegt ze. ,,Deze functie zal daar wel bij helpen, maar daar heb ik het ècht niet om gedaan.” Het klinkt geloofwaardig. Nuyten heeft gewoon een onstuitbare drang tot werken. Studeren alleen is voor haar niet genoeg, ook al volgt ze aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit twee studies tegelijk: rechten en bestuurskunde. De laatste studie heeft ze na vier jaar vrijwel afgerond, bij de eerste zit ze in het tweede jaar.
,,Ik leer makkelijk”, verontschuldigt Nuyten zich op de vraag waarom je nog zou protesteren tegen zaken als prestatiebeurs en verkorting van de cursusduur, als zo’n studietempo mogelijk blijkt te zijn. Ze is er van overtuigd dat het nieuwe kabinet de toegankelijkheid en kwaliteit van het hoger onderwijs in gevaar brengt. In drie jaar door je opleiding heen, dat zal de grote groep van studenten toch niet op het niveau brengen dat je van hoger onderwijs mag verwachten. Bovendien is Ritzen er nog steeds niet in geslaagd de ‘studeerbaarheid’ van het onderwijs op orde te krijgen, vindt ze.
Teksten
Nuyten is een groot voorstander van het vertrouwde ISO-concept om dit soort zaken aan te kaarten: praten met de minister, praten met kamerleden, praten met de Informatie Beheer Groep (IBG) en praten met universiteits- en hogeschoolbestuurders. ,,Het zijn ook maar gewone mensen”, zegt de nieuwe voorzitter. Niets om je druk over te maken. ,,Op mijn zeventiende praatte ik voor het LAKS al met politici. Toen had ik niet eens in de gaten dat je daar zenuwachtig over kan zijn.”
,,Op een redelijke manier aangeven wat de problemen zijn heeft veel meer zin dan demonstreren”, stelt Nuyten. ,,Van politici krijgen we vaak te horen dat zo’n demonstratie ons alleen maar geld kost, terwijl zij zich er niets van aantrekken. Ik merk dat ze wel naar ons luisteren als we met goede argumenten komen. Soms hoor je in de Kamer letterlijk de teksten terug die je voor de politici zelf hebt aangedragen. En het levert ook op: de beurzen zijn bijvoorbeeld niet omgezet in volledige leningen, zoals Kok wilde tijdens de kabinetsformatie.”
Toch lijkt er een opmerkelijke kentering plaats te vinden in de strategie van het ISO. Actievoeren is geen vies woord meer. De spreekwoordelijke druppel is met de huidige bezuinigingen zelfs bij het behoudende ISO over de rand gelopen, zo blijkt, vooral als het gaat om de korting van één miljard op studiefinanciering. De streep licht tussen het ‘rechtse’ ISO en de ‘linkse’ LSVb wordt kleiner en kleiner.
Het zijn termen die bij Nuyten niet in goede aarde vallen. Liever spreekt ze van ‘pragmatisme’ als het gaat om de vraag waarom de twee studentenorganisaties nog steeds niet zijn gefuseerd. Het ISO werkt met iederéén samen, zolang er maar sprake is van een gezamenlijk belang. Dat geld voor de LSVb, maar ook voor de verenigingen van universiteiten en hogescholen (VSNU en HBO-Raad), waarmee onlangs een pact tegen het nieuwe kabinet werd gesloten. Of de IBG als het gaat om goede voorlichting aan studenten over hun beurs. Nuyten: ,,Een goede belangenbehartiger is altijd pragmatisch. De LSVb is dat vaak niet.”
Zeker, de studentenorganisaties groeien naar elkaar toe, stelt Nuyten. Maar het onderscheid in cultuur en achterban moet niet worden onderschat. Het voormalig VVD-kamerlid Jan Franssen was het al opgevallen: de jongens en meisjes van het ISO zijn altijd zo keurig, terwijl de ‘onverzorgde types’ van de LSVb op weinig sympathie van zijn kant konden rekenen. ,,Inderdaad”, zegt Nuyten, ,,als wij denken dat het helpt om nette kleren aan te doen, dan doen we dat gewoon.”
Alsof hij de woorden van zijn voorzitter kracht wil bijzetten komt bestuurslid Rogier Arntz strak in het pak binnen lopen. Hij is net bij de Rabobank geweest. De buit: honderd keurige mapjes voor de komende conferentie. Voor de volgende keer loert hij op een paar oude computers. ,,Ja, dat is ook een vorm van pragmatisme”, zegt Nuyten. Arntz is inmiddels driftig op zoek naar zijn ‘studentenkleren’.
Wit
De middag loopt inmiddels ten einde. Het bestuur komt nog snel bijeen om de activiteiten van de volgende dag door te nemen, alvorens af te reizen naar Amsterdam en Nijmegen waar bij de plaatselijk lidorganisaties bestuurswisselingen gaande zijn. In voorgaande jaren wilde het nog wel eens voorkomen dat de bestuursleden van het ISO het kader van de plaatselijke organisaties niet kende. Dat moet dit jaar verbeteren, vindt het nieuwe bestuur. De achterban zal ook meer te zeggen krijgen over het beleid van de overkoepelende organisatie.
Op het station in Utrecht gaat het mis. Nuyten trekt wit weg en herinnert zich plotseling dat het vandaag nog altijd niet tot een fatsoenlijke maaltijd is gekomen. Een broodje kaas dan maar, waarna de reis naar Amsterdam alsnog een aanvang kan nemen. Het bezoekje aan de OBAS, lidorganisatie van de Universiteit van Amsterdam, zal nog tot elf uur duren. Meer dan een tweede broodje kaas in de trein terug naar huis zit er vandaag voor de voorzitter niet in. (HOP/M.W.)
,,Als ik ben afgestudeerd wil ik verder met onderwijsbeleid, bijvoorbeeld bij het ministerie”
Slechts vijf uurtjes slaap heeft ze achter de rug. En veel meer zal er de komende nachten ook niet inzitten. De plannen van het kabinet-Kok maken de dagen er niet korter op voor Saskia Nuyten (22), sinds begin september de nieuwe voorzitter van het Interuniversitair Studenten Overleg (ISO). ,,Bij mijn aantreden zeiden ze nog: neem de zondag vrij. Dat is er tot nu toe niet van gekomen.”
Half twee ’s middags is het eerste rustpunt van de dag aangebroken voor Nuyten. Lunch met de andere bestuursleden van het ISO. Tot twee uur, want dan staan de collega’s van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) en twee ambtenaren van de Informatie Beheer Groep (IBG) uit Groningen op de stoep om te overleggen over de meest prangende problemen rond zaken als de tempobeurs en de nieuwe chipkaart voor studenten. Koffie, thee en gebakjes staan al klaar. Frisdrank is nog onderweg.
De nieuwe voorzitter probeert gezond te eten maar de avondmaaltijd bestaat de laatste weken voornamelijk uit een kopje soep. Met enige jaloezie stelt ze vast dat op het kantoor van de LSVb iedere avond wordt gekookt. ,,Het is wel iedere keer hetzelfde. Rijst met een prutje. Heel vies eigenlijk.”
’s Ochtends vroeg is de dag begonnen met een overleg over ‘de onderste la’, een conferentie over kwaliteitszorg in het hoger onderwijs. De volgende afspraak met het Algemeen Ouderen Verbond (AOV), die met zes zetels in de Tweede Kamer toch een niet te versmaden hapje vormt in het lobbywerk, wordt op het laatste moment afgezegd. Een alternatief is snel gevonden: in de restauratie van het centraal station in Utrecht kan nog wel even worden overlegd met de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV). Al sinds enige jaren vertolkt het ISO de politieke standpunten van de club van gezelligheidsverenigingen.
Nuyten is zakelijk. De agenda ligt klaar. Zij stelt de vragen en de vertegenwoordiger van het LKvV geeft netjes antwoord. Hoeveel handtekeningen hebben de verenigingen opgehaald voor het ‘correctief referendum’ over de paarse bezuinigingen op hoger onderwijs en studiefinanciering? We hebben flink ons best gedaan, laat de jongen weten. Komen er wel genoeg mensen voor de gezamenlijke actie tijdens de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer? Het lubben is in volle gang antwoordt de jongen op enigszins timide toon.
Drang
Terug op kantoor herhaalt zich hetzelfde patroon. Voor de mede-bestuursleden is het na enkele weken al een automatisme om de voorzitter bij binnenkomst onverwijld op de hoogte te stellen van wat er sinds haar vertrek is gebeurd. Vervolgens deelt Nuyten opdrachten uit op die even vriendelijke als dwingende toon, die mensen met jarenlange ervaring in leiding geven nog wel eens over zich hebben. ,,Doe jij dat telefoontjeeven? En laat je me even weten wat ze ervan vinden?”
Het voorzitten zit haar duidelijk in het bloed. Evenals een bijzondere interesse in onderwijs.
Op haar zeventiende was ze al lid van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS), waar ze zich vooral bezig hield met het leerlingenstatuut en speciaal onderwijs. Daarna volgde een bestuurspost bij de JOVD, de jongerenorganisatie van de VVD, opnieuw met onderwijs in haar portefeuille. En als student nam ze deel aan het facultaire studentenoverleg bij bestuurskunde in Rotterdam.
,,Als ik ben afgestudeerd wil ik verder met onderwijsbeleid, bijvoorbeeld bij het ministerie van Onderwijs”, zegt ze. ,,Deze functie zal daar wel bij helpen, maar daar heb ik het ècht niet om gedaan.” Het klinkt geloofwaardig. Nuyten heeft gewoon een onstuitbare drang tot werken. Studeren alleen is voor haar niet genoeg, ook al volgt ze aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit twee studies tegelijk: rechten en bestuurskunde. De laatste studie heeft ze na vier jaar vrijwel afgerond, bij de eerste zit ze in het tweede jaar.
,,Ik leer makkelijk”, verontschuldigt Nuyten zich op de vraag waarom je nog zou protesteren tegen zaken als prestatiebeurs en verkorting van de cursusduur, als zo’n studietempo mogelijk blijkt te zijn. Ze is er van overtuigd dat het nieuwe kabinet de toegankelijkheid en kwaliteit van het hoger onderwijs in gevaar brengt. In drie jaar door je opleiding heen, dat zal de grote groep van studenten toch niet op het niveau brengen dat je van hoger onderwijs mag verwachten. Bovendien is Ritzen er nog steeds niet in geslaagd de ‘studeerbaarheid’ van het onderwijs op orde te krijgen, vindt ze.
Teksten
Nuyten is een groot voorstander van het vertrouwde ISO-concept om dit soort zaken aan te kaarten: praten met de minister, praten met kamerleden, praten met de Informatie Beheer Groep (IBG) en praten met universiteits- en hogeschoolbestuurders. ,,Het zijn ook maar gewone mensen”, zegt de nieuwe voorzitter. Niets om je druk over te maken. ,,Op mijn zeventiende praatte ik voor het LAKS al met politici. Toen had ik niet eens in de gaten dat je daar zenuwachtig over kan zijn.”
,,Op een redelijke manier aangeven wat de problemen zijn heeft veel meer zin dan demonstreren”, stelt Nuyten. ,,Van politici krijgen we vaak te horen dat zo’n demonstratie ons alleen maar geld kost, terwijl zij zich er niets van aantrekken. Ik merk dat ze wel naar ons luisteren als we met goede argumenten komen. Soms hoor je in de Kamer letterlijk de teksten terug die je voor de politici zelf hebt aangedragen. En het levert ook op: de beurzen zijn bijvoorbeeld niet omgezet in volledige leningen, zoals Kok wilde tijdens de kabinetsformatie.”
Toch lijkt er een opmerkelijke kentering plaats te vinden in de strategie van het ISO. Actievoeren is geen vies woord meer. De spreekwoordelijke druppel is met de huidige bezuinigingen zelfs bij het behoudende ISO over de rand gelopen, zo blijkt, vooral als het gaat om de korting van één miljard op studiefinanciering. De streep licht tussen het ‘rechtse’ ISO en de ‘linkse’ LSVb wordt kleiner en kleiner.
Het zijn termen die bij Nuyten niet in goede aarde vallen. Liever spreekt ze van ‘pragmatisme’ als het gaat om de vraag waarom de twee studentenorganisaties nog steeds niet zijn gefuseerd. Het ISO werkt met iederéén samen, zolang er maar sprake is van een gezamenlijk belang. Dat geld voor de LSVb, maar ook voor de verenigingen van universiteiten en hogescholen (VSNU en HBO-Raad), waarmee onlangs een pact tegen het nieuwe kabinet werd gesloten. Of de IBG als het gaat om goede voorlichting aan studenten over hun beurs. Nuyten: ,,Een goede belangenbehartiger is altijd pragmatisch. De LSVb is dat vaak niet.”
Zeker, de studentenorganisaties groeien naar elkaar toe, stelt Nuyten. Maar het onderscheid in cultuur en achterban moet niet worden onderschat. Het voormalig VVD-kamerlid Jan Franssen was het al opgevallen: de jongens en meisjes van het ISO zijn altijd zo keurig, terwijl de ‘onverzorgde types’ van de LSVb op weinig sympathie van zijn kant konden rekenen. ,,Inderdaad”, zegt Nuyten, ,,als wij denken dat het helpt om nette kleren aan te doen, dan doen we dat gewoon.”
Alsof hij de woorden van zijn voorzitter kracht wil bijzetten komt bestuurslid Rogier Arntz strak in het pak binnen lopen. Hij is net bij de Rabobank geweest. De buit: honderd keurige mapjes voor de komende conferentie. Voor de volgende keer loert hij op een paar oude computers. ,,Ja, dat is ook een vorm van pragmatisme”, zegt Nuyten. Arntz is inmiddels driftig op zoek naar zijn ‘studentenkleren’.
Wit
De middag loopt inmiddels ten einde. Het bestuur komt nog snel bijeen om de activiteiten van de volgende dag door te nemen, alvorens af te reizen naar Amsterdam en Nijmegen waar bij de plaatselijk lidorganisaties bestuurswisselingen gaande zijn. In voorgaande jaren wilde het nog wel eens voorkomen dat de bestuursleden van het ISO het kader van de plaatselijke organisaties niet kende. Dat moet dit jaar verbeteren, vindt het nieuwe bestuur. De achterban zal ook meer te zeggen krijgen over het beleid van de overkoepelende organisatie.
Op het station in Utrecht gaat het mis. Nuyten trekt wit weg en herinnert zich plotseling dat het vandaag nog altijd niet tot een fatsoenlijke maaltijd is gekomen. Een broodje kaas dan maar, waarna de reis naar Amsterdam alsnog een aanvang kan nemen. Het bezoekje aan de OBAS, lidorganisatie van de Universiteit van Amsterdam, zal nog tot elf uur duren. Meer dan een tweede broodje kaas in de trein terug naar huis zit er vandaag voor de voorzitter niet in. (HOP/M.W.)
,,Als ik ben afgestudeerd wil ik verder met onderwijsbeleid, bijvoorbeeld bij het ministerie”
Comments are closed.