25 miljoen om bedreigde topwetenschappers hierheen te halen

De komende jaren is 25 miljoen euro beschikbaar om wetenschappers uit de Verenigde Staten (en andere landen) naar Nederland te halen. Dat blijkt uit een aanvulling op de begroting die het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vrijdag openbaar maakte. Door ’toenemende spanningen’ in de wereld willen steeds meer wetenschappers naar een ander land verhuizen, zei OCW-minister Eppo Bruins vorige maand.

Het kabinet stelt 25 miljoen euro beschikbaar voor het fonds: dit jaar 13,5 miljoen euro en daarna vier jaar lang 2,6 à 3 miljoen euro. Het fonds is niet rechtstreeks op de Verenigde Staten gericht, maar zo praat iedereen er wel over. Het idee: door het wetenschapsvijandige klimaat in de VS willen topwetenschappers misschien naar Nederland komen.

Beroep op het bedrijfsleven

Het ministerie haalt het geld onder meer uit de ‘loon- en prijsbijstelling’ van het Europese Horizonprogramma. Met andere woorden, voor dat programma wordt de inflatie niet helemaal gedekt.

Voorzitter Marcel Levi van onderzoeksfinancier NWO, dat het fonds gaat beheren, zoekt naar ongebruikte middelen op de NWO-begroting zodat hij het fonds verder kan uitbreiden. Ook doet hij een beroep op het bedrijfsleven. Als je een topwetenschapper hier naartoe wilt halen, kost dat volgens Levi ongeveer een half miljoen tot een miljoen. “Dus laten we zeggen: met 20 miljoen euro kunnen we twintig mensen hierheen halen, met 40 miljoen euro zijn het er veertig.”

Brain drain dreigt

De Amerikaanse president Donald Trump bezuinigt miljarden op onderzoek naar bijvoorbeeld klimaat, gender, gezondheid en milieu. Onderzoeksprojecten komen in gevaar als ze ‘problematisch taalgebruik’ hanteren rond diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit. Het kan leiden tot een brain drain: een uittocht van wetenschappers naar andere werelddelen.

Europese landen als Frankrijk en Duitsland doen al hun best om internationaal wetenschappelijk talent binnen te halen. Ook op Europees niveau zijn er plannen om wetenschappers welkom te heten. (HOP, BB)