‘Klimaatbeleid TU moet ambitieuzer’

De wetenschappers roepen hun universiteiten op om hun klimaatbeleid aan te scherpen. Ze zouden meer moeten investeren in duurzame energie en milieuvriendelijke oplossingen moeten bedenken voor kantines en conferentiediners. Ook stellen de initiatiefnemers voor om geen universiteitsgeld meer te investeren in fondsen van de fossiele industrie. Nederlandse wetenschappers zelf zouden minder vaak het vliegtuig moeten pakken.

De zogeheten klimaatbrief staat sinds maandag 4 februari online en is sindsdien door ongeveer 750 wetenschappers ondertekend. De 22 initiatiefnemers vinden dat juist de universiteiten het voortouw moeten nemen in de strijd tegen klimaatverandering. Bartel Van de Walle, hoogleraar policy analysis aan de TU Delft, is één van hen.

‘We moeten nu doorpakken’

Waarom heeft u dit initiatief genomen?
“Ik ben gevraagd mee te doen. Mijn afdeling multi-actor systems bij TBM doet veel onderzoek dat met klimaat te maken heeft. We genereren bijvoorbeeld duizenden klimaatscenario’s en onderzoeken vervolgens welke aannemelijk zijn. Ook stellen we ons de vraag hoe we mensen en steden kunnen wapenen tegen disruptieve rampen en hoe je mensen zover krijgt dat ze meedoen aan de energietransitie, in plaats van dat ze zich hullen in gele hesjes. Zelf onderzoek ik hoe we moeten reageren op grote humanitaire rampen. Die hebben steeds vaker te maken met klimaatverandering.”

“Mijn deelname heeft ook een meer persoonlijke reden. Mijn dochter protesteert elke week in Vlaanderen met de Youth for Climate. Zij zeggen: veel tijd hebben we niet meer. We moeten nu doorpakken met klimaatmaatregelen, het is geen business as usual. Ik vind het erg dat we het zover hebben laten komen dat jongeren dit zelf moeten doen. Dit kunnen we nu niet negeren.”

Green office en zonnepanelen
De klimaatbrief spreekt universiteiten rechtstreeks aan. Wat vindt de TU Delft daarvan? Een woordvoerder antwoordt Delta dat het mooi is dat ‘medewerkers zo betrokken zijn bij dit onderwerp en bij de universiteit’. Daarna soms zij op wat de universiteit al doet en heeft:

^{Testwoning in de Green Village op de Delftse campus. (Foto: Mirjam van der Ploeg)}

• Het Green Office, waar studenten en medewerkers meedenken over duurzaamheid op de campus.
• Het vorig jaar geopende energieneutrale onderwijsgebouw Pulse.
• Groeiende aandacht voor duurzaamheid in onderwijs en onderzoek.
• Zonnepanelen op verschillende daken op de campus.
• Inkoop van groene (wind)energie.
• Plannen voor geothermie op de campus.

Uitdagingen ziet de woordvoerder ook: “We hebben natuurlijk veel oude gebouwen en een beperkt budget, waardoor het verduurzamen van de campus langzaam gaat.”

Topprioriteit
De vraag aan Van de Walle is: wat moet de universiteit nog meer doen?
“Er gebeurt inderdaad al heel veel, zie het Dies-thema climate action, maar het zou topprioriteit moeten zijn. Het onderzoek kan veel beter gecoördineerd. De maatschappelijke urgentie, zou aan de TU moeten leiden tot een duidelijk plan van aanpak. Uit een presentatie van de Campusvisie weet ik dat de ambitie voor de vermindering van de eigen CO₂-uitstoot precies strookt met wat de wetgever eist. Dat moet ambitieuzer.”

De brief roept universiteiten op om niet meer te investeren in fondsen van de fossiele industrie. Kan de TU in uw ogen wel samenwerken met oliebedrijven?
“We moeten juist volop met bedrijven als Shell in gesprek om de energietransitie te versnellen. Een paar jaar geleden hoorde je hen daar niet over, maar nu zie je daar ook de verandering.”

De brief roept wetenschappers op minder te vliegen. Kan de universiteit dat niet beter afdwingen? U weet uit ervaring hoe moeilijk het is om vliegen ook echt te laten.
“Dat klopt. Ik was lange tijd gold flyer van KLM. Afgelopen week was ik nog in Genève, mét het vliegtuig. Dat zou ik de volgende keer anders doen. De universiteit zou als voorwaarde kunnen stellen dat je op afstanden van minder dan vijfhonderd kilometer niet mag vliegen, maar de trein moet nemen. Ook kun je je steeds afvragen: is het nodig om lijfelijk bij dat overleg of die conferentie te zijn, of kan ik bijvoorbeeld skypen? Maar op conferenties zie je verrassend weinig vooruitgang qua technologie.”

Hoe kan dat?
“De behoefte is minder groot dan je zou verwachten. De voornaamste reden dat mensen conferenties bezoeken, is het sociale contact. Je ziet een collega eens in het echt, legt betere verbindingen met elkaar. Dat sociale aspect is in het werk heel belangrijk.”

De klimaatbrief is inmiddels door ongeveer 750 wetenschappers ondertekend en de teller loopt door. Onder hen maar weinig Delftenaren. Leeft het onderwerp hier niet?
“Wetenschappers hier zeggen vaak: ik ga het probleem gewoon oplossen in plaats van een brief te ondertekenen. Dat snap ik en dat is zo mooi aan Delft. Toch is het belangrijk om een signaal af te geven. Ik doe dan ook een warme oproep aan alle collega’s om te tekenen.”

Saskia Bonger (Delta) / Steffi Weber (HOP)