Nobelprijs voor onderzoek quantumcomputers

De Nobelprijs voor de natuurkunde gaat dit jaar naar onderzoek in de quantummechanica, dat vermoedelijk gaat leiden tot de komst van quantumcomputers. De laureaten zijn de Fransman Alain Aspect, de Amerikaan John F. Clauser en de Oostenrijker Anton Zeilinger. Ze bouwen voort op het werk van John Stewart Bell, die het in de jaren zestig mogelijk maakte om de quantummechanica aan experimenten te onderwerpen.

De drie laureaten deden vanaf de jaren zeventig ieder experimenten die inderdaad de ideeën van de quantummechanica bevestigden. Ze schoten bijvoorbeeld twee verstrengelde fotonen ieder een andere kant op. De uitkomsten lieten zien dat de informatie aan beide kanten samenhing.

Zeilinger werkte eind jaren negentig aan de ‘teleportatie’ van informatie: ‘data’ versturen via een quantumnetwerk van verstrengelde deeltjes. Het bijzondere is dat het gebeurt zonder dat je de precieze informatie kent en dat er ook niets verloren gaat. Het Nobelprijscomité voorspelt een revolutie in de informatica en wil de wetenschappers eren die deze revolutie mogelijk hebben gemaakt.

QuTech
Aan de TU Delft bouwt onder meer het team van prof.dr.ir. Ronald Hanson bij QuTech verder op Zeilingers werk. In 2015 wisten ze twee elektronen op meer dan een kilometer afstand te verstrengelen. Sindsdien zetten ze ieder jaar wel weer een stap op weg naar een onkraakbaar quantuminternet op basis van verstrengeling.

De Volkskrant toonde zich dinsdag teleurgesteld dat Hanson de Nobelprijs niet kreeg ‘omdat zijn naam al jarenlang rondzong als kanshebber’. Omdat de regels van de Nobelprijs slechts drie winnaars toestaan, greep Hanson naast de prijs, aldus de Volkskrant.

Hanson reageerde in het Volkskrant-artikel tamelijk nuchter. “Ik ben oprecht alleen maar blij”, zegt hij over de prijs voor zijn vakgenoten. “Als je tien mensen uit dit veld zou moeten opschrijven die voor dit onderwerp in aanmerking waren gekomen voor deze prijs, dan denk ik dat ik daar inderdaad wel bij zit”, zegt hij. “Maar ik vind deze drie winnaars echt een veel logischer keuze.”

• Meer weten? Ga naar het persbericht van de Nobelprijs organisatie