Ik stond erbij en keek ernaar: wat te doen bij seksuele intimidatie?

Tijdens je work-out in de fitnesszaal van X zie je dat een vrouwelijke medestudent op een ongewenste manier wordt aangeraakt door een mannelijke bezoeker. Wat zou jij doen?

In een volle bus zoekt een mannelijke medepassagier continu fysiek contact. Hij maakt seksueel getinte opmerkingen en je voelt je onprettig. Hoe zou jij reageren?

Betast
Geen idee? Dat is heel normaal, leerden TU-studenten maandag 20 september tijdens een online workshop ‘omstanderinterventie’ (onderdeel van de #Let’sTalkAboutYes actieweek). 86 procent van de mensen weet niet wat te doen bij straatintimidatie en 87 procent vindt het te riskant om in te grijpen, vertellen trainers Sandra Ramzy en Daniela Torres.

• Straatintimidatie is een verbale, non-verbale of fysieke ongewenste toenadering in de openbare ruimte.

Tijdens een interactieve sessie leren de ruim twintig geïnteresseerden – zowel mannen als vrouwen – wat je als omstander of slachtoffer kunt doen.

‘Iets doen is beter dan niets doen’

Ramzy en Torres openen met een confronterend verzoek. Ze vragen deelnemers om (anoniem) hun ervaringen met ongewenst seksueel gedrag te delen. De resultaten stemmen verdrietig: ze maakten mee dat iemand onnodig dichtbij stond, werden nageroepen of ongewenst betast.

De impact van zulke ervaringen is groot. “Vaak zelfs groter dan veel mensen denken”, weet Torres. “Slachtoffers krijgen te maken met angstklachten, depressie of durven niet meer naar school of werk.”

Super power
Dat gaat ver, maar toch weerhoudt dat veel mensen niet om weg te kijken in zo’n situatie. Ze zijn bang zelf slachtoffer te worden of om het erger te maken. Toch is iets doen beter dan niets doen, vertelt Ramzy. “Onderzoek leert dat zelfs een blijk van erkenning trauma bij het slachtoffer aanzienlijk vermindert.”

Maar, hoe treed je veilig op tegen straatintimidatie? Aan de hand van ‘de 5 D’s’, laat Ramzy de deelnemers zien welke opties (‘super powers’) ze in zulke situaties hebben:

• Distract
  Leid op een indirecte manier de aandacht af van wat er gaande is. Vraag bijvoorbeeld de weg, hoe laat het is of laat ‘per ongeluk’ iets vallen.
• Delegate
  Vertel iemand in de buurt wat er aan de hand is en vraag of diegene er iets aan kan doen. Dit kan een omstander zijn of iemand met autoriteit, zoals een buschauffeur, een beveiliger of een barkeeper. Tenzij de situatie erg dreigend is, heeft de politie bellen niet direct de voorkeur. Die keuze laat je aan het slachtoffer.
• Document
  Het kan nuttig zijn om het incident vast te leggen. Schrijf het op of zet het als notitie in je telefoon. Let op: je mag volgens de wet niet zomaar foto’s of video’s delen waarop mensen herkenbaar in beeld komen. De beelden mag je uiteraard wel met de politie delen.
• Delay
  Zoek contact met het slachtoffer. Zeg dat wat er gebeurd is niet goed was. En dat het zeker niet zijn of haar schuld was. Bied de steun die de persoon nodig heeft. Een beetje empathie helpt veel.
• Direct
  Spreek de dader rechtstreeks aan. Maak duidelijk dat dit echt niet kan. Ga niet in discussie maar vraag om het slachtoffer met rust te laten. Je kunt ook het slachtoffer direct aanspreken, vraag bijvoorbeeld of alles goed gaat.

Zie onderstaand filmpje voor enkele voorbeelden van de 5-D-techniek: 

Geen perfecte reactie
Wat als je zelf te maken krijgt met straatintimidatie en er niemand is die je helpt? Ook daar zijn technieken voor. “Maar onthoud dat er geen perfecte reactie is”, benadrukt Torres. “Het is niet jouw verantwoordelijkheid om het perfecte antwoord te hebben, het is de verantwoordelijkheid van de dader om jou niet lastig te vallen. Vertrouw op je instincten en luister naar wat je gevoel je zegt. Jij beslist of je wilt reageren en hoe. Vertel de persoon die jou lastigvalt bijvoorbeeld om daarmee te stoppen, schakel omstanders in of documenteer de situatie.”

De deelnemers aan de workshop behandelen verschillende scenario’s en lichten hun antwoorden via de chat toe. Wat doe je bijvoorbeeld als je op een feest wordt lastiggevallen door een groep jongens? De een kiest ervoor om luid en duidelijk te zeggen haar met rust te laten, een ander zou een vriend(in) bellen of appen en om hulp vragen.

Aan het einde van de sessie volgt een laatste vraag. Als jij nu getuige bent van straatintimidatie, weet jij dan wat je kunt doen? Er volgt een virtueel en volmondig ‘ja’.

• Klik hier voor meer informatie over de #Let’sTalkAboutYes actieweek.
• Wil je meer weten over wat je kunt doen als slachtoffer of getuige van straatintimidatie? Volg een gratis online training.

 

^{Illustrations vector created by freepik – www.freepik.com}