Voor het eerst in jaren stond de TU Delft dit weekend weer op Lowlands Science. Daar treffen de onderzoekers proefpersonen te over, al zijn ze niet altijd zo fris meer: “Twee dagen geleden had ik betere antwoorden gegeven dan op deze brakke middag.”
Deelnemers zijn druk bezig met het buizenspel van Sander Wingelaar. (Foto: Robèrt Kroonen)
Met een big smile staat TU-onderzoeker Annelot Broerze voor een van de containers op Lowlands Science die dit weekend dienen als minilabs. Aan de parasol boven haar hoofd wiebelt een opblaaswereldbol. Het is súperleuk om op Lowlands te staan, vertelt ze enthousiast, ook al ben je met iets best serieus bezig – Broerze’s onderzoek heeft te maken met klimaatverandering. “Vrijdag zei een bezoeker tegen me dat ik niet zo blij moest kijken, dat zou niet passen. Maar ik blijf lachen, hoor!”
Welkom op Lowlands Science, de plek naast de Alpha (het hoofdpodium) waar traditiegetrouw serieuze wetenschap wordt bedreven. Met een wetenschapscafé, elke dag een Nationale Wetenschapsquiz én veertien onderzoeken over allerlei onderwerpen, van horrorfilms tot sekstypes en van cafeïne tot afvalwater. De festivalgangers zijn de proefkonijnen. Na jaren afwezigheid staat de TU Delft er dit weekend driemaal.
Eén van de TU-onderzoeken is van Gijs Huisman (faculteit Industrieel Ontwerpen), die er met zijn onderzoekscollectief Dutch Touch Society onderzoek doet naar het belang van aanraking. Dat is nou typisch iets wat we vaak voor lief nemen, vertelt hij. “Het is zo natuurlijk dat we er nauwelijks bij stilstaan.”
Aanraking
Tijdens de coronapandemie veranderde dat. “Toen zag je dat mensen echt last kregen van touch deprivation.” Aanraking doet er dus toe, wil hij maar zeggen. Maar maakt het ook uit wie of wat je aanraakt? Dat is wat hij en zijn mede-onderzoekers op Lowlands hopen te ontdekken.
De horrorfilmposters aan de muren van de container verraden al wat de deelnemers te wachten staat. Achterin de container heeft Huisman een heuse filmzaal ingericht: ‘misschien wel de kleinste van Nederland’. Vier stoelen telt hij, en op het programma één filmfragment uit horrorfilm Lights Out (2016).
Met plakkertjes op de handen meten de onderzoekers hoe de deelnemers reageren op de typische jump scare– hét schrikmoment in de gemiddelde horrorfilm. Wat de onderzoekers vooral willen weten: maakt het uit of je een hand vasthoudt of niet, en of die van een vreemde of een bekende is? En wat is het effect van een knuffelrobot?
Lange armen
Dat laatste test deelnemer Michael (24). Het zachte, witte ding heeft lange armen die je om je schouders kunt leggen. Wie hem goed tegen z’n borst drukt, voelt een hartslag. Dat vindt Michael wel comfortabel: “Ik zit thuis ook altijd onder een dekentje.” Vriendin Shoshannah (26) hield een hand vast, die van een wildvreemde. “Dat voelde een beetje gek, maar ook weer niet zó gek. Het stelde me een beetje gerust.”
‘Ik wil niet de hele dag op mijn kamertje simulaties zitten draaien’
Enkele containers verderop staat promovendus Annelot Broerze (Civiele Techniek en Geowetenschappen, CiTG). Zij wil van de Lowlandsbezoeker weten hoe zij staan tegenover haar klimaatinterventie-onderzoek .
Broerze doet onderzoek naar marine cloud brightening. Het is daarbij de bedoeling om zeewater te vernevelen in de lucht. Het zout zorgt ervoor dat wolken verdichten, en ze als het ware witter worden. Dat zorgt ervoor dat ze meer zonlicht weerkaatsen, wat de aarde afkoelt. Zet je deze techniek in de toekomst op grote schaal in, dan kan dat in theorie zorgen voor 3 graden afkoeling, blijkt uit ander onderzoek.
Draagvlak
Maar moet je dat willen, morrelen aan de wolken? Want wat zijn de gevolgen? Of is het juist belangrijk om álle opties om klimaatopwarming tegen te gaan uit te werken, ook als je ze liever niet inzet? Broerze wil weten hoe de bezoekers daarover denken.
Echt een sexy en speelse methode die festivalgangers lokt is haar vragenlijst niet, dus voegde Broerze wat entertainment toe aan haar Lowlands-opstelling. Haar deelnemers beginnen op de dansvloer, waar ze elkaar als ‘aardes’ al dansend op It’s Raining Men afkoelen en opwarmen met chilipepers, miniventilators en warmtedekens.
Daarna geeft Broerze of een collega uitleg en vullen de deelnemers de vragenlijst steeds meer geïnformeerd in, om uiteindelijk hun sticker te plakken op de schaal tussen ja en nee: in hoeverre ben je voorstander van Broerze’s onderzoek?
Gerecycled afvalwater
Aan de andere kant van het Science-veld staat Sander Wingelaar, ook promovendus op de Delftse faculteit CiTG. Met hulp van spellenontwerper Games XL ontwierp hij een buizenspel dat inzichtelijk maakt welke waterbronnen deelnemers geschikt vinden voor de tuin, de wc of als drinkwater.
Wingelaar wil vooral weten wat de bezoekers vinden van het gebruik van gerecycled afvalwater. Dat wordt nog niet zo veel gebruikt in Nederland, weet hij. “Maar het is wel nodig. Zeker nu de zomers droger worden en water schaarser wordt.”
Maar hoewel gezuiverd afvalwater net zo schoon is als oppervlakte- of grondwater, denken veel mensen nu nog ‘ugh’ bij afvalwater. Althans, dat is tot nu toe de gedachte, zegt Wingelaar. Op Lowlands onderzoekt hij met gesprekken volgend op het buizenspel in hoeverre dat echt zo is.
Brakke zaterdagmiddag
Over afvalwater had de net afgestudeerde Leidse politicoloog Stefan (27) nog nooit nagedacht, maar ‘als ik op een brakke zaterdagmiddag een steentje kan bijdragen aan de wetenschap, dan doe ik dat graag’. Hij heeft het gisteren wel laat gemaakt, lacht hij. “Ik vraag me af hoe bruikbaar mijn onderzoeksresultaten zijn. Als ik twee dagen geleden had meegedaan, had ik betere antwoorden gegeven.”
Bij zijn publicaties zal inderdaad een disclaimer komen, zegt Huisman. Het relatief jonge, hoogopgeleide en veelal beschonken festivalpubliek is immers niet representatief voor de gehele populatie. Toch heeft onderzoek doen op Lowlands vooral voordelen, denkt hij. Hier komen de deelnemers gewoon aangelopen. “Dat is het mooie aan deze set-up: je genereert in korte tijd heel veel data.”
Het belang van Lowlands Science gaat verder dan alleen data verzamelen, denkt Broerze. Het is ook wetenschapscommunicatie. “Ik denk dat het belangrijk is om mensen überhaupt bewust te maken van het onderzoek dat we doen.”
Vertaalslag
Dat is iets waar ze heel blij van wordt: “Het is erg leuk om te zien hoe we als exacte wetenschappers de vertaalslag naar het publiek maken. Ik wil niet de hele dag op mijn kamertje simulaties zitten draaien.”
De Science-hoek zit vlak naast de Alpha, waar de grootste artiesten op het podium staan. Is onderzoeksdeelname dan vooral leuk om tijd te doden tussen de optredens door? Niet voor Mariëlle (38), die haar vrienden heeft achtergelaten bij een band die haar niet trok.
Voor haar is de randprogrammering sowieso de hoofdprogrammering. “Mijn vrienden hebben een andere smaak. Ik doe mijn eigen ding. Meer cabaret en wetenschap bijvoorbeeld.” Broerze’s onderzoek heeft haar aan het denken gezet en dat is precies waar ze op hoopte: “Het is heel bijzonder om mee te doen aan onderzoek. En het is gewoon interessant om nieuwe dingen te leren.”
Solo side quest
De net afgestudeerde Lena (26), deelnemer aan Wingelaars wateronderzoek, ontdekte in de Lowlands-app dat er een Science-hoek was. Het trok haar zo dat ze er speciaal voor op solo side quest is gegaan. De locatie naast de Alpha helpt daarbij wel: “Daar loop ik zo meteen zó heen voor Vampire Weekend.”
Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
k.bakker@tudelft.nl
Comments are closed.