Universiteiten willen losser van de overheid

/strong>

Het idee van een private status voor de universiteiten is voor staatssecretaris Nijs acceptabel, maar commercialisering van kennis mag van haar niet voorop komen staan. ,,Onderwijs en ondersoek blijven wel de kerntaken.”

De universiteitenvereniging Vsnu hield haar jaarcongres gisteren in een gebouw dat een symbool is van de industriële Hollandse glorie: de oude Van Nelle-fabriek in Rotterdam.

Voorzitter Ed d’Hondt pleitte daar voor het omverwerpen van de obstakels die samenwerking met bedrijven belemmeren. Een van die obstakels is de huidige ‘publieke’ status van de universiteiten. ,,Alle partijen moeten om de tafel”, stelde D’Hondt. Anders blijft de huidige impasse, waarin de sterke overheidsinvloed de samenwerking met bedrijven blijft hinderen, voortduren.

De Vsnu-voorzitter wees erop dat ingaan op de uitdagingen vanuit de samenleving al bij het ontstaan van de universiteiten een wezenlijke drive is geweest. Vooral de afgelopen eeuw is echter de overheidsinvloed toegenomen, waarbij onderwijs en onderzoek een op zichzelf staande kerntaak werden. Dat laatste is aan het veranderen, aldus D’Hondt. Het gebruik van kennis is volgens hem inmiddels een ‘volwaardige derde hoofdtaak’ van de universiteiten.

Samenwerking met bedrijven wordt daarom steeds belangrijker, ook voor de kenniseconomie. Dit vraagt volgens D’Hondt om verdere deregulering en zonodig het invoeren van een ‘private’ status voor de universiteiten. Dat laatste hoeft een goede behartiging van de publieke onderwijs- en onderzoekstaken en een goed verantwoording tegenover de overheid niet te verhinderen.

De eerste overheidsreactie op het pleidooi van de universiteiten was woensdag positief. Staatssecretaris Nijs meldde graag mee te willen werken aan onderzoek naar een private status van de universiteiten. Ook zij meende dat de mogelijkheden voor het sluiten van contracten en het beschermen van octrooien met een statuswijziging gediend konden zijn. Tegelijk stelde zij dat het streven naar de kennisoverdracht de universitaire kerntaken niet al te sterk mag gaan overheersen.

Overigens hebben de confessionele universiteiten (de VU, Tilburg en Nijmegen) al sinds jaar en dag een privaatrechtelijke status. In veel opzichten blijven ze tot nu toe echter het overheidsregime volgen. Alleen bij het bepalen van hun arbeidsvoorwaarden kunnen zij iets meer hun eigen koers bepalen.

De universiteiten willen nauwer samenwerken met bedrijven. Hun ‘publieke’ status, met de bijbehorende overheidsbemoeienis moet op de helling.

Het idee van een private status voor de universiteiten is voor staatssecretaris Nijs acceptabel, maar commercialisering van kennis mag van haar niet voorop komen staan. ,,Onderwijs en ondersoek blijven wel de kerntaken.”

De universiteitenvereniging Vsnu hield haar jaarcongres gisteren in een gebouw dat een symbool is van de industriële Hollandse glorie: de oude Van Nelle-fabriek in Rotterdam.

Voorzitter Ed d’Hondt pleitte daar voor het omverwerpen van de obstakels die samenwerking met bedrijven belemmeren. Een van die obstakels is de huidige ‘publieke’ status van de universiteiten. ,,Alle partijen moeten om de tafel”, stelde D’Hondt. Anders blijft de huidige impasse, waarin de sterke overheidsinvloed de samenwerking met bedrijven blijft hinderen, voortduren.

De Vsnu-voorzitter wees erop dat ingaan op de uitdagingen vanuit de samenleving al bij het ontstaan van de universiteiten een wezenlijke drive is geweest. Vooral de afgelopen eeuw is echter de overheidsinvloed toegenomen, waarbij onderwijs en onderzoek een op zichzelf staande kerntaak werden. Dat laatste is aan het veranderen, aldus D’Hondt. Het gebruik van kennis is volgens hem inmiddels een ‘volwaardige derde hoofdtaak’ van de universiteiten.

Samenwerking met bedrijven wordt daarom steeds belangrijker, ook voor de kenniseconomie. Dit vraagt volgens D’Hondt om verdere deregulering en zonodig het invoeren van een ‘private’ status voor de universiteiten. Dat laatste hoeft een goede behartiging van de publieke onderwijs- en onderzoekstaken en een goed verantwoording tegenover de overheid niet te verhinderen.

De eerste overheidsreactie op het pleidooi van de universiteiten was woensdag positief. Staatssecretaris Nijs meldde graag mee te willen werken aan onderzoek naar een private status van de universiteiten. Ook zij meende dat de mogelijkheden voor het sluiten van contracten en het beschermen van octrooien met een statuswijziging gediend konden zijn. Tegelijk stelde zij dat het streven naar de kennisoverdracht de universitaire kerntaken niet al te sterk mag gaan overheersen.

Overigens hebben de confessionele universiteiten (de VU, Tilburg en Nijmegen) al sinds jaar en dag een privaatrechtelijke status. In veel opzichten blijven ze tot nu toe echter het overheidsregime volgen. Alleen bij het bepalen van hun arbeidsvoorwaarden kunnen zij iets meer hun eigen koers bepalen.