Laveren tussen verlijmde tennisballen en gevaarlijk beton

,,Eigenlijk zou hier een trap komen”, wijst Paul Robbrecht (53) naar een vloeiend aflopende vloer tussen twee roestige plaatstalen curves van kunstenaar Richard Serra. De plek vormt de schakel tussen de bestaande Bodonvleugel uit 1972 en de nieuwbouw die de oostvleugel aan drie zijden omarmt. ,,In overleg met Serra zijn zowel zijn kunstwerk als mijn ontwerp aangepast.”

Die werkwijze past in het beeld dat museumdirecteur Chris Dercon voor ogen stond bij de renovatie en uitbreiding van museum Boijmans van Beuningen: een Gesamtkunstwerk. Robbrecht en Daem Architecten uit Gent voegde vijfduizend vierkante meter nieuw vloeroppervlak toe en verplaatste de entree naar een van de binnenhoven. De ingreep splitst het Boijmans: rechts van de entree hangen de oude meesters, links moderne kunst. Ondanks die helderheid is het labyrintische gevoel gebleven. ,,Boijmans is een museum waarin je meanderend loopt van kabinet naar kabinet. Dat heb ik zo willen laten”, vertelt Robbrecht.

De Vlaamse architect laveert tussen bankjes van verlijmde tennisballen en houdt halt bij een pikzwarte wand met een voorstelling van Vermeer. Toch nog oude meesters tussen de modernen? ,,Deze Vermeer is vals”, weet Robbrecht. ,,Ooit door het museum voor echt aangeschaft.” Wie zelf zulke weetjes wil achterhalen kan sinds kort terecht in een digitaal depot. Op grote glazen schermen kan de bezoeker informatie oproepen over de kunstwerken aan de wanden. Daarmee is nog een wens van de scheidende Dercon vervuld: de kennis van het Boijmans toegankelijk maken.

Onderdeel van die opvatting is ook een nieuwe bibliotheek in de uitbreiding. Robbrecht ontwierp een hoge zaal waarin de boeken met laddertjes bereikbaar zijn. In met hout beklede nissen zijn leesplekken ingericht. ,,Mijn inspiratie daarvoor kwam uit Hollandse kerken”, vertelt Robbrecht. ,,In katholieke kerken die door protestanten zijn omgebouwd zie je zulke nissen in de zijbeuken.”

Angst

De nieuwbouw loopt door tot aan de Westersingel en bindt zo het Boijmans aan de binnenstad. Op de hoek staat een van het Kruisplein verplaatste sculptuur van Picasso. Daarvan is binnen echter weinig te zien; het publieke deel loopt dood op kantoren. ,,In de toekomst komen de kantoren in een apart gebouw en worden de ruimten deel van het museum”, verwacht Robbrecht.

Door een zaaltje met nominaties voor de Design Prijs Rotterdam leidt hij de weg naar ‘Het ontstaan der dingen’. Dit overzicht van drieëndertig industriële ontwerpen en hun ontstaansgeschiedenis begint met behang- en stofontwerpen uit begin vorige eeuw en eindigt met de interieurontwerpen die Rem Koolhaas recent voor Prada maakte. Niet alleen de eindproducten, maar juist ook de tussenstappen worden getoond. Zoals een prototype van Vernon Pantons beroemde kunststof stoel waarop in potlood de Maßnamen voor de zitting staan. Spectaculair is de ‘021c’ van Marc Newson; een Ford-concept car die uit Detroit werd overgevlogen.

Aanleiding voor het overzicht vormt de recent door het museum verworven documentatie van een mislukt samenwerkingsproject van de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright en Glasfabriek Leerdam. Wrights ontwerpen voor glazen servies kwamen, op enkele vazen na, niet verder dan de ontwerptafel door de moeizame overzeese communicatie. De tentoonstelling is opgedragen aan Wim Gilles, een van de grondleggers van industrieel ontwerpen in Nederland. Gilles overleed tijdens de voorbereidingen, maar is in de tentoonstelling aanwezig met een opvouwbare scooter en zijn ontwerp voor de DRU ketel uit 1954; een geëmailleerde fluitketel die sneller water kookt dan elke andere ketel.

Robbrecht staat ondertussen bij een venster dat uitzicht biedt op de achtertuinen van de kantoorpanden aan de Westersingel. Zijn blik rust op een houten buitenterras waarop nieuwe kunstwerken liggen van toegetakeld beton. ,,Deze kunstwerken hebben mij tijdens de bouw angst bezorgd”, bekent hij. ,,Het leek mij niet onwaarschijnlijk dat op zeker moment een van de werkmannen zo’n ruw betonblok als bouwpuin in de container zou werpen…”

‘Design Prijs Rotterdam, Het ontstaan der dingen, van schets tot design icoon’ en andere nieuwe tentoonstellingen,tot 27 juli in museum Boijmans van Beuningen, Museumpark 18-20 in Rotterdam.

www.boijmans.nl . .

,,Eigenlijk zou hier een trap komen”, wijst Paul Robbrecht (53) naar een vloeiend aflopende vloer tussen twee roestige plaatstalen curves van kunstenaar Richard Serra. De plek vormt de schakel tussen de bestaande Bodonvleugel uit 1972 en de nieuwbouw die de oostvleugel aan drie zijden omarmt. ,,In overleg met Serra zijn zowel zijn kunstwerk als mijn ontwerp aangepast.”

Die werkwijze past in het beeld dat museumdirecteur Chris Dercon voor ogen stond bij de renovatie en uitbreiding van museum Boijmans van Beuningen: een Gesamtkunstwerk. Robbrecht en Daem Architecten uit Gent voegde vijfduizend vierkante meter nieuw vloeroppervlak toe en verplaatste de entree naar een van de binnenhoven. De ingreep splitst het Boijmans: rechts van de entree hangen de oude meesters, links moderne kunst. Ondanks die helderheid is het labyrintische gevoel gebleven. ,,Boijmans is een museum waarin je meanderend loopt van kabinet naar kabinet. Dat heb ik zo willen laten”, vertelt Robbrecht.

De Vlaamse architect laveert tussen bankjes van verlijmde tennisballen en houdt halt bij een pikzwarte wand met een voorstelling van Vermeer. Toch nog oude meesters tussen de modernen? ,,Deze Vermeer is vals”, weet Robbrecht. ,,Ooit door het museum voor echt aangeschaft.” Wie zelf zulke weetjes wil achterhalen kan sinds kort terecht in een digitaal depot. Op grote glazen schermen kan de bezoeker informatie oproepen over de kunstwerken aan de wanden. Daarmee is nog een wens van de scheidende Dercon vervuld: de kennis van het Boijmans toegankelijk maken.

Onderdeel van die opvatting is ook een nieuwe bibliotheek in de uitbreiding. Robbrecht ontwierp een hoge zaal waarin de boeken met laddertjes bereikbaar zijn. In met hout beklede nissen zijn leesplekken ingericht. ,,Mijn inspiratie daarvoor kwam uit Hollandse kerken”, vertelt Robbrecht. ,,In katholieke kerken die door protestanten zijn omgebouwd zie je zulke nissen in de zijbeuken.”

Angst

De nieuwbouw loopt door tot aan de Westersingel en bindt zo het Boijmans aan de binnenstad. Op de hoek staat een van het Kruisplein verplaatste sculptuur van Picasso. Daarvan is binnen echter weinig te zien; het publieke deel loopt dood op kantoren. ,,In de toekomst komen de kantoren in een apart gebouw en worden de ruimten deel van het museum”, verwacht Robbrecht.

Door een zaaltje met nominaties voor de Design Prijs Rotterdam leidt hij de weg naar ‘Het ontstaan der dingen’. Dit overzicht van drieëndertig industriële ontwerpen en hun ontstaansgeschiedenis begint met behang- en stofontwerpen uit begin vorige eeuw en eindigt met de interieurontwerpen die Rem Koolhaas recent voor Prada maakte. Niet alleen de eindproducten, maar juist ook de tussenstappen worden getoond. Zoals een prototype van Vernon Pantons beroemde kunststof stoel waarop in potlood de Maßnamen voor de zitting staan. Spectaculair is de ‘021c’ van Marc Newson; een Ford-concept car die uit Detroit werd overgevlogen.

Aanleiding voor het overzicht vormt de recent door het museum verworven documentatie van een mislukt samenwerkingsproject van de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright en Glasfabriek Leerdam. Wrights ontwerpen voor glazen servies kwamen, op enkele vazen na, niet verder dan de ontwerptafel door de moeizame overzeese communicatie. De tentoonstelling is opgedragen aan Wim Gilles, een van de grondleggers van industrieel ontwerpen in Nederland. Gilles overleed tijdens de voorbereidingen, maar is in de tentoonstelling aanwezig met een opvouwbare scooter en zijn ontwerp voor de DRU ketel uit 1954; een geëmailleerde fluitketel die sneller water kookt dan elke andere ketel.

Robbrecht staat ondertussen bij een venster dat uitzicht biedt op de achtertuinen van de kantoorpanden aan de Westersingel. Zijn blik rust op een houten buitenterras waarop nieuwe kunstwerken liggen van toegetakeld beton. ,,Deze kunstwerken hebben mij tijdens de bouw angst bezorgd”, bekent hij. ,,Het leek mij niet onwaarschijnlijk dat op zeker moment een van de werkmannen zo’n ruw betonblok als bouwpuin in de container zou werpen…”

‘Design Prijs Rotterdam, Het ontstaan der dingen, van schets tot design icoon’ en andere nieuwe tentoonstellingen,tot 27 juli in museum Boijmans van Beuningen, Museumpark 18-20 in Rotterdam.

www.boijmans.nl . .