Erasmus

br />
Erasmus was een onwettig kind van een priester, vertelde prof. Jan van Herwaarden, hoogleraar cultuurgeschiedenis aan de Erasmus Universiteit. Hoewel dat voor die tijd niet ongebruikelijk was, betekende het wel dat Erasmus het wat moeilijker had om carrière te maken. De ‘secret life‘ van Erasmus is mede door die geboortesmet goed verborgen gebleven, omdat hij er zelf alles aan deed om zich te hullen in mysteries rond zijn geboorte en afkomst.

Het leven van Erasmus heeft de eerste vijftig jaar in het teken gestaan van de strijd om zich te ontdoen van zijn afkomst en zijn kloosterverleden. Vervolgens brak een tijd van grote roem aan. Hij kreeg bekendheid in kringen van staatshoofden, hoge geestelijken en geleerden van zijn tijd.

Maar Erasmus was ook een omstreden figuur. Zijn vertalingen van sacrale teksten deden veel stof opwaaien. Met name zijn vertaling van het Nieuwe Testament, die in 1516 verscheen, kon rekenen op forse kritiek. Erasmus werd nooit verketterd maar na zijn dood zijn vrijwel al zijn boeken op de index van de Kerk gezet.

Hoewel Erasmus te boek staat als een van de eerste humanisten, moeten we dat wel in zijn context plaatsen, waarschuwde Van Herwaarden. Hij mag dan grondlegger zijn geweest van de humanistische gedachte, maar wel binnen het kader van het christelijke klimaat van zijn tijd. De vrije wil van Erasmus bijvoorbeeld is de wil om een keuze te maken op het pad naar een vroom christelijk leven. Ook wordt Erasmus wel eens aangemerkt als de eerste pleitbezorger van de multiculturele samenleving. ‘Bloody nonsense‘, aldus Van Herwaarden. Erasmus had bijvoorbeeld niets op met Turken – want geen christenen.

Waarom is Erasmus nog steeds bekend – en bekend waarvan eigenlijk? Deze vragen stonden maandag centraal in de Studium-Generalelezing gewijd aan de Laat-Middeleeuwse Rotterdamse geleerde.

Erasmus was een onwettig kind van een priester, vertelde prof. Jan van Herwaarden, hoogleraar cultuurgeschiedenis aan de Erasmus Universiteit. Hoewel dat voor die tijd niet ongebruikelijk was, betekende het wel dat Erasmus het wat moeilijker had om carrière te maken. De ‘secret life‘ van Erasmus is mede door die geboortesmet goed verborgen gebleven, omdat hij er zelf alles aan deed om zich te hullen in mysteries rond zijn geboorte en afkomst.

Het leven van Erasmus heeft de eerste vijftig jaar in het teken gestaan van de strijd om zich te ontdoen van zijn afkomst en zijn kloosterverleden. Vervolgens brak een tijd van grote roem aan. Hij kreeg bekendheid in kringen van staatshoofden, hoge geestelijken en geleerden van zijn tijd.

Maar Erasmus was ook een omstreden figuur. Zijn vertalingen van sacrale teksten deden veel stof opwaaien. Met name zijn vertaling van het Nieuwe Testament, die in 1516 verscheen, kon rekenen op forse kritiek. Erasmus werd nooit verketterd maar na zijn dood zijn vrijwel al zijn boeken op de index van de Kerk gezet.

Hoewel Erasmus te boek staat als een van de eerste humanisten, moeten we dat wel in zijn context plaatsen, waarschuwde Van Herwaarden. Hij mag dan grondlegger zijn geweest van de humanistische gedachte, maar wel binnen het kader van het christelijke klimaat van zijn tijd. De vrije wil van Erasmus bijvoorbeeld is de wil om een keuze te maken op het pad naar een vroom christelijk leven. Ook wordt Erasmus wel eens aangemerkt als de eerste pleitbezorger van de multiculturele samenleving. ‘Bloody nonsense‘, aldus Van Herwaarden. Erasmus had bijvoorbeeld niets op met Turken – want geen christenen.