Campus

Verjaardagsfeestjes en kleurenpoeder

Keti Koti, het Zomercarnaval, Holi Phagua, Koninginnedag en talloze verjaardagen. In Rotterdam wordt bijna altijd wel een feestje gevierd. Het Historisch Museum wijdt er een jaar lang aandacht aan de festiviteiten in de tentoonstelling ‘Rotterdam Feest’.

/strong>

Rotterdam is een feeststad. Het exotische Zomercarnaval is uitgegroeid tot een evenement waar mensen uit alle hoeken van het land op af komen. Koninginnedag doet weliswaar nog steeds onder voor Amsterdam en Utrecht, maar neemt in grootte toe en ook oorspronkelijk buitenlandse feesten worden door steeds meer Nederlanders gevierd, zoals het Hindoestaanse Holi Phagua. De Surinaamse bevrijdingsdag, Keti Koti, werd onlangs zelfs uitgeroepen tot nationale feestdag.

Het Historisch Museum in Rotterdam geeft vanaf 15 oktober een uitgebreid overzicht van festiviteiten die in Rotterdam groots worden gevierd. Te zien zijn onder andere de extravagante uitdossingen van het Zomercarnaval, boeken die in de afgelopen honderd jaar naar aanleiding van gedenkwaardige gebeurtenissen verschenen, prenten uit de Atlas van Stolk die een overzicht geven van feesten in de grote stad (met name Amsterdam) en waarbij de nadruk ligt op het Koninklijk Huis.

De kelderverdieping van het museum geeft een kleurrijk overzicht van verjaardagsfeesten, Koninginnedag en de Deense kerstmis (omdat dat alle traditionele kenmerken bezit en de Deense zeemanskerk in Rotterdam dit jaar jubileert). Ook is er een ruimte ingericht onder de noemer Mijlpaalfeesten, waar jubileumgeschenken te zien zijn, zoals tachtig (vaak kostbare) portretten van jubilarissen en lustrumshirts van Rotterdamse studentenverenigingen.

Ondoenlijk

Helemaal compleet krijg je een dergelijke tentoonstelling nooit. Daarvoor zijn er te veel verschillende culturen in Rotterdam, met te veel tradities. ,,Het is ondoenlijk om aan alle feesten in Rotterdam aandacht te besteden”, zegt projectleider Jack Börger. ,,We hebben daarom een selectie gemaakt van de vijf grootste bevolkingsgroepen in Rotterdam (exclusief de Nederlanders): Turken en Marokkanen (samengevoegd onder de noemer Islamieten), Surinamers, Kaapverdianen, Hindoestanen en Chinezen. Daar hebben we de belangrijkste feesten uitgepikt.”

De festiviteiten van deze culturen komen aan bod in De Dubbelde Palmboom, de dependance in Delfshaven. Tegelijk met de feesten, zoals het Islamitische Suikerfeest waarmee De Dubbelde Palmboom op 15 oktober van start gaat, vinden tentoonstellingen plaats die gemiddeld twee maanden blijven staan. Naast foto’s zijn talloze voorwerpen te bezichtigen die met de feesten te maken hebben. Alle tentoonstellingen zijn voorzien van korte begeleidende teksten, die de essentie van het feest weergeven.

Om zoveel mogelijk te weten te komen over de feesten, riep hetmuseum een werkgroep in het leven, die de verschillende gemeenschappen in dook en een jaar lang aan het verzamelen sloeg. Daar kwamen interessante voorwerpen uit voort. Zo schonk de Chinese gemeenschap een grote draak aan het museum, die tijdens het Chinees Nieuwjaar wordt gebruikt. Vaker echter, liepen de contacten tussen het museum en de verschillende gemeenschappen moeizaam. ,,Voor veel groepen is een museum een vreemd instituut”, legt Börger uit. ,,Zij bewaren hun cultuur in hun hoofd en gedenken die door te feesten, terwijl wij alles maar willen bewaren en na tien jaar van veel voorwerpen zeggen: ‘Wat was dat ook al weer?’ Zij vinden het een vreemde gedachte dat wij hun spulletjes hier jarenlang opslaan.”

Drempel

Opvallend is dat er volgens de tentoonstelling geen feest is dat in alle culturen gevierd wordt. ,,Het enige dat de meeste feesten met elkaar gemeen hebben is het moment van op de drempel staan”, aldus Börger. ,,Er wordt iets ouds afgesloten en iets nieuws begonnen, zoals bij oud en nieuw en lentefeesten.”

De bedoeling is om met ‘Rotterdam Feest’ de talloze feesten te maken voor iedereen en ze een groter gemeenschappelijk karakter te geven. In dat kader worden er diverse activiteiten gehouden. Zo kunnen bezoekers hennabeschilderingen laten aanbrengen op hun handen, of een Turkse theeceremonie bijwonen. Ook kunnen mensen hun verjaardag of jubileum in het museum vieren.

Is Börger niet bang om met dergelijke commerciële evenementen de culturen in folklore te veranderen? ,,Zeker”, geeft de projectleider toe. ,,We hebben vaak tegen onszelf gezegd: ‘Pas op!’ Het is natuurlijk leuk om allerlei leukigheden te bedenken, maar het is makkelijk om de plank mis te slaan. De hennabeschilderingen bijvoorbeeld, worden dan ook door een Marokkaanse vrouw aangebracht, die ook de achtergrond van de traditie vertelt. De bedoeling is dat iedereen die de tentoonstelling bezoekt bij zijn feest oprecht denkt: ‘Ja! Dat is mijn feest.”

Nachtclub

In maart 2001 verandert de tentoonstelling van inrichting. De jubilea maken dan plaats voor uitgaan in Rotterdam, vroeger en nu. Aan bod komen trends in het uitgaan en de voorbereidingen die mensen treffen voor ze op stap gaan. Er is aandacht voor de bioscoop, het variété, café, de disco en de schouwburg. Het museum heeft zelfs wilde plannen om een deel van het museum vanaf die tijd in te richten als nachtclub, met live optredens. ,,Wel wordt er alleen maar water geschonken en er mag niet gerookt worden”, lacht Börger. ,,We blijven natuurlijk een museum.”

‘Rotterdam Feest’ in Het Schielandshuis en De Dubbelde Palmboom in Rotterdam. Van 15 okt. t/m 2 sept. 2001. Geopend: di. t/m vrij. van 10.00 tot 17.00 uur. Za. en zo. van 11.00 tot 17.00 uur.

Keti Koti, het Zomercarnaval, Holi Phagua, Koninginnedag en talloze verjaardagen. In Rotterdam wordt bijna altijd wel een feestje gevierd. Het Historisch Museum wijdt er een jaar lang aandacht aan de festiviteiten in de tentoonstelling ‘Rotterdam Feest’.

Rotterdam is een feeststad. Het exotische Zomercarnaval is uitgegroeid tot een evenement waar mensen uit alle hoeken van het land op af komen. Koninginnedag doet weliswaar nog steeds onder voor Amsterdam en Utrecht, maar neemt in grootte toe en ook oorspronkelijk buitenlandse feesten worden door steeds meer Nederlanders gevierd, zoals het Hindoestaanse Holi Phagua. De Surinaamse bevrijdingsdag, Keti Koti, werd onlangs zelfs uitgeroepen tot nationale feestdag.

Het Historisch Museum in Rotterdam geeft vanaf 15 oktober een uitgebreid overzicht van festiviteiten die in Rotterdam groots worden gevierd. Te zien zijn onder andere de extravagante uitdossingen van het Zomercarnaval, boeken die in de afgelopen honderd jaar naar aanleiding van gedenkwaardige gebeurtenissen verschenen, prenten uit de Atlas van Stolk die een overzicht geven van feesten in de grote stad (met name Amsterdam) en waarbij de nadruk ligt op het Koninklijk Huis.

De kelderverdieping van het museum geeft een kleurrijk overzicht van verjaardagsfeesten, Koninginnedag en de Deense kerstmis (omdat dat alle traditionele kenmerken bezit en de Deense zeemanskerk in Rotterdam dit jaar jubileert). Ook is er een ruimte ingericht onder de noemer Mijlpaalfeesten, waar jubileumgeschenken te zien zijn, zoals tachtig (vaak kostbare) portretten van jubilarissen en lustrumshirts van Rotterdamse studentenverenigingen.

Ondoenlijk

Helemaal compleet krijg je een dergelijke tentoonstelling nooit. Daarvoor zijn er te veel verschillende culturen in Rotterdam, met te veel tradities. ,,Het is ondoenlijk om aan alle feesten in Rotterdam aandacht te besteden”, zegt projectleider Jack Börger. ,,We hebben daarom een selectie gemaakt van de vijf grootste bevolkingsgroepen in Rotterdam (exclusief de Nederlanders): Turken en Marokkanen (samengevoegd onder de noemer Islamieten), Surinamers, Kaapverdianen, Hindoestanen en Chinezen. Daar hebben we de belangrijkste feesten uitgepikt.”

De festiviteiten van deze culturen komen aan bod in De Dubbelde Palmboom, de dependance in Delfshaven. Tegelijk met de feesten, zoals het Islamitische Suikerfeest waarmee De Dubbelde Palmboom op 15 oktober van start gaat, vinden tentoonstellingen plaats die gemiddeld twee maanden blijven staan. Naast foto’s zijn talloze voorwerpen te bezichtigen die met de feesten te maken hebben. Alle tentoonstellingen zijn voorzien van korte begeleidende teksten, die de essentie van het feest weergeven.

Om zoveel mogelijk te weten te komen over de feesten, riep hetmuseum een werkgroep in het leven, die de verschillende gemeenschappen in dook en een jaar lang aan het verzamelen sloeg. Daar kwamen interessante voorwerpen uit voort. Zo schonk de Chinese gemeenschap een grote draak aan het museum, die tijdens het Chinees Nieuwjaar wordt gebruikt. Vaker echter, liepen de contacten tussen het museum en de verschillende gemeenschappen moeizaam. ,,Voor veel groepen is een museum een vreemd instituut”, legt Börger uit. ,,Zij bewaren hun cultuur in hun hoofd en gedenken die door te feesten, terwijl wij alles maar willen bewaren en na tien jaar van veel voorwerpen zeggen: ‘Wat was dat ook al weer?’ Zij vinden het een vreemde gedachte dat wij hun spulletjes hier jarenlang opslaan.”

Drempel

Opvallend is dat er volgens de tentoonstelling geen feest is dat in alle culturen gevierd wordt. ,,Het enige dat de meeste feesten met elkaar gemeen hebben is het moment van op de drempel staan”, aldus Börger. ,,Er wordt iets ouds afgesloten en iets nieuws begonnen, zoals bij oud en nieuw en lentefeesten.”

De bedoeling is om met ‘Rotterdam Feest’ de talloze feesten te maken voor iedereen en ze een groter gemeenschappelijk karakter te geven. In dat kader worden er diverse activiteiten gehouden. Zo kunnen bezoekers hennabeschilderingen laten aanbrengen op hun handen, of een Turkse theeceremonie bijwonen. Ook kunnen mensen hun verjaardag of jubileum in het museum vieren.

Is Börger niet bang om met dergelijke commerciële evenementen de culturen in folklore te veranderen? ,,Zeker”, geeft de projectleider toe. ,,We hebben vaak tegen onszelf gezegd: ‘Pas op!’ Het is natuurlijk leuk om allerlei leukigheden te bedenken, maar het is makkelijk om de plank mis te slaan. De hennabeschilderingen bijvoorbeeld, worden dan ook door een Marokkaanse vrouw aangebracht, die ook de achtergrond van de traditie vertelt. De bedoeling is dat iedereen die de tentoonstelling bezoekt bij zijn feest oprecht denkt: ‘Ja! Dat is mijn feest.”

Nachtclub

In maart 2001 verandert de tentoonstelling van inrichting. De jubilea maken dan plaats voor uitgaan in Rotterdam, vroeger en nu. Aan bod komen trends in het uitgaan en de voorbereidingen die mensen treffen voor ze op stap gaan. Er is aandacht voor de bioscoop, het variété, café, de disco en de schouwburg. Het museum heeft zelfs wilde plannen om een deel van het museum vanaf die tijd in te richten als nachtclub, met live optredens. ,,Wel wordt er alleen maar water geschonken en er mag niet gerookt worden”, lacht Börger. ,,We blijven natuurlijk een museum.”

‘Rotterdam Feest’ in Het Schielandshuis en De Dubbelde Palmboom in Rotterdam. Van 15 okt. t/m 2 sept. 2001. Geopend: di. t/m vrij. van 10.00 tot 17.00 uur. Za. en zo. van 11.00 tot 17.00 uur.

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.