Opinie

Signalement

Nieuwe aanwinsten van bibliotheek die ook interessant zijn voor niet-vakspecialistenEen van de dingen die het moeilijk maakt Albert Einsteins relativiteitstheorie te begrijpen, is dat deze zich afspeelt in een vier-dimensionale tijd-ruimte die zich lastig laat visualiseren.

Dat vonden de broers Seiichi en Shiro Asano ook. Daarom schreven zij A novel concept for understanding the special theory of relativity (Tokyo, Gakujutsu Toshu, 1994) . Dit in Japan zeer succesvolle boek beschrijft een manier om de theorie in een diagram samen te vatten.

Hoe de Asano’s dat precies voor elkaar krijgen laat zich hier onmogelijk omschrijven, maar inventief is het zeker. Het komt erop neer dat zij de drie ruimtelijke dimensies middels de stelling van Pythagoras reduceren tot één, zodat ze ook de tijd in hetzelfde diagram kunnen uitzetten. Zo lukt het hun inderdaad om de complexe relaties tussen bewegende objecten in de vier-dimensionale ruimte in een twee-dimensionaal diagram samen te vatten.

Makkelijk is het allemaal niet, maar voor degenen die in Einstein geïnteresseerd zijn, kan het werk van de broers Asano een welkome aanvulling zijn. Hun stijl is helder, het boek is duidelijk niet alleen geschreven voor vakbroeders (de schrijvers zelf waren voor hun pensionering respectievelijk arts en ingenieur). Waar nodig zijn voorbeelden ingelast. Zo rekenen zij bijvoorbeeld de gebeurtenissen door uit het oude Japanse sprookje over de visser Urashima en zijn reis naar het paleis van de zeegod Ryugu, na terugkeer waarvan de tijd in zijn dorp sneller bleek te zijn gegaan dan hij zelf ervaren had. Dat is niet onmogelijk, tonen de Asano’s aan, als het paleis van Ryugu dertig lichtjaar verderop lag en het vervoermiddel (een zeeschildpad) met lichtsnelheid reisde.

Lichtere kost nu: Anne Friedberg, Window shopping (Berkeley, University of California Press, 1993) . Een postmodern boek over bioscopen en winkelcentra, waarvan ook na lezing onduidelijk blijft wat er bedoeld wordt, maar dat in de tussentijd heel vermakelijk is.

Friedberg begint haar boek met de zin: ,,As the century draws to a close, the cultural detritus of the last two decades may well be measured by the rhetorical debates about the social formation called postmodernity, and the subjective position deemed the postmodern condition.” Sic. Wat volgt is een ratjetoe aan observaties, voornamelijk over films, winkelcentra (in de Amerikaanse vorm van de mall) en de rol van vrouwen.

Friedberg heeft veel gelezen en gezien, maar slaagt er niet in een coherent beeld te scheppen. Dat hoeft ook niet van de postmoderne ideologie. De lezer moet zelf maar het tijdsbeeld uit de observaties afleiden – dat is goed mogelijk, want Friedberg heeft inderdaad veel rake typeringen bijeengebracht (wat kan een still uit Scenes from a mall met Woody Allen en Bette Midler veel zeggen). De flauwekul moet men dan maar voorlief nemen, zoals in de slotzin: ,,Can we say only, in this waning and brightening light, that the postman always rings twice; first time as tragedy, second as farce, and yet, the third time, is there a separate order beyond the simulacra of the referent? And has the postwoman yet rung?”

Tenslotte nog even signaleren: Robert Prud’homme en Saad Khan, Foams: theory, measurements and applications (New York, Marcel Dekker, 1996) . Ruim 500 bladzijden over wat de titel zegt. Met een mooie close-up van Häagen-Dazs ijs op pagina 245.

Christian Jongeneel

Nieuwe aanwinsten van bibliotheek die ook interessant zijn voor niet-vakspecialisten

Een van de dingen die het moeilijk maakt Albert Einsteins relativiteitstheorie te begrijpen, is dat deze zich afspeelt in een vier-dimensionale tijd-ruimte die zich lastig laat visualiseren. Dat vonden de broers Seiichi en Shiro Asano ook. Daarom schreven zij A novel concept for understanding the special theory of relativity (Tokyo, Gakujutsu Toshu, 1994) . Dit in Japan zeer succesvolle boek beschrijft een manier om de theorie in een diagram samen te vatten.

Hoe de Asano’s dat precies voor elkaar krijgen laat zich hier onmogelijk omschrijven, maar inventief is het zeker. Het komt erop neer dat zij de drie ruimtelijke dimensies middels de stelling van Pythagoras reduceren tot één, zodat ze ook de tijd in hetzelfde diagram kunnen uitzetten. Zo lukt het hun inderdaad om de complexe relaties tussen bewegende objecten in de vier-dimensionale ruimte in een twee-dimensionaal diagram samen te vatten.

Makkelijk is het allemaal niet, maar voor degenen die in Einstein geïnteresseerd zijn, kan het werk van de broers Asano een welkome aanvulling zijn. Hun stijl is helder, het boek is duidelijk niet alleen geschreven voor vakbroeders (de schrijvers zelf waren voor hun pensionering respectievelijk arts en ingenieur). Waar nodig zijn voorbeelden ingelast. Zo rekenen zij bijvoorbeeld de gebeurtenissen door uit het oude Japanse sprookje over de visser Urashima en zijn reis naar het paleis van de zeegod Ryugu, na terugkeer waarvan de tijd in zijn dorp sneller bleek te zijn gegaan dan hij zelf ervaren had. Dat is niet onmogelijk, tonen de Asano’s aan, als het paleis van Ryugu dertig lichtjaar verderop lag en het vervoermiddel (een zeeschildpad) met lichtsnelheid reisde.

Lichtere kost nu: Anne Friedberg, Window shopping (Berkeley, University of California Press, 1993) . Een postmodern boek over bioscopen en winkelcentra, waarvan ook na lezing onduidelijk blijft wat er bedoeld wordt, maar dat in de tussentijd heel vermakelijk is.

Friedberg begint haar boek met de zin: ,,As the century draws to a close, the cultural detritus of the last two decades may well be measured by the rhetorical debates about the social formation called postmodernity, and the subjective position deemed the postmodern condition.” Sic. Wat volgt is een ratjetoe aan observaties, voornamelijk over films, winkelcentra (in de Amerikaanse vorm van de mall) en de rol van vrouwen.

Friedberg heeft veel gelezen en gezien, maar slaagt er niet in een coherent beeld te scheppen. Dat hoeft ook niet van de postmoderne ideologie. De lezer moet zelf maar het tijdsbeeld uit de observaties afleiden – dat is goed mogelijk, want Friedberg heeft inderdaad veel rake typeringen bijeengebracht (wat kan een still uit Scenes from a mall met Woody Allen en Bette Midler veel zeggen). De flauwekul moet men dan maar voorlief nemen, zoals in de slotzin: ,,Can we say only, in this waning and brightening light, that the postman always rings twice; first time as tragedy, second as farce, and yet, the third time, is there a separate order beyond the simulacra of the referent? And has the postwoman yet rung?”

Tenslotte nog even signaleren: Robert Prud’homme en Saad Khan, Foams: theory, measurements and applications (New York, Marcel Dekker, 1996) . Ruim 500 bladzijden over wat de titel zegt. Met een mooie close-up van Häagen-Dazs ijs op pagina 245.

Christian Jongeneel

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.