Customize Consent Preferences

We use cookies to help you navigate efficiently and perform certain functions. You will find detailed information about all cookies under each consent category below.

The cookies that are categorized as "Necessary" are stored on your browser as they are essential for enabling the basic functionalities of the site. ... 

Always Active

Necessary cookies are required to enable the basic features of this site, such as providing secure log-in or adjusting your consent preferences. These cookies do not store any personally identifiable data.

No cookies to display.

Functional cookies help perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collecting feedback, and other third-party features.

No cookies to display.

Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics such as the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.

No cookies to display.

Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.

No cookies to display.

Advertisement cookies are used to provide visitors with customized advertisements based on the pages you visited previously and to analyze the effectiveness of the ad campaigns.

No cookies to display.

Wetenschap

Wat recht is moet krom

Met standaard rechte balken zijn uitbundige, vrijgevormde gebouwen best te maken. Maar met in alle vormen te buigen constructies, wordt het gebouw volgens sommigen wel een stuk mooier. En duurder.

Een architect kan achter zijn tekentafel iedere mogelijke vorm bedenken voor een gebouw. Maar welke constructie houdt een blob, een gebouw met ronde, onregelmatige gevels overeind? Ir. Martijn Veltkamp rekent bij een Londens ingenieursbureau dagelijks aan vreemd gevormde constructies van grote architecten. Hij hoopt ooit een gebouw te maken met in alle vormen te buigen ‘Deltaribben’. Dit nieuwe constructiesysteem ontwikkelde Veltkamp tijdens zijn promotieonderzoek dat hij volgende week afrondt.

“Mijn doel was een constructiesysteem te ontwikkelen dat alle krommingen kan volgen”, zegt Veltkamp. In de bouw zijn constructies van rechte balken standaard. Daar kan best een gevel met ronde vormen aan vastgemaakt worden. Zo gebeurde dat bijvoorbeeld in het Guggenheimmuseum in Bilbao. En in het paviljoen dat voor Bouwkunde staat. “Maar je moet dan allemaal ruimte opvullen. Dat ziet er niet uit.”

Met Veltkamps Deltaribben is dat opvullen niet nodig. De stalen ribben vormen samen een netwerk dat Veltkamp vergelijkt met het netje om de mandarijnen in de supermarkt. Door de mandarijnen anders te leggen, verandert de vorm van de draden en de gaten in het net. “Je kunt de mandarijnen in iedere vorm leggen, het netwerk past er wel omheen. Zo kun je ook een stalen constructie maken in de vorm van je gebouw.”
Ikea-handleiding

In de werkplaats van Bouwkunde testte de civieltechnisch ingenieur alvast of zijn Deltaribben te bouwen zijn. Hij laste per rib drie stalen platen aan elkaar en maakte zo twee stukken van een constructie op ware grootte. De ribben ‘buigt’ hij in de juiste vorm door die platen in verschillende vormen te snijden en krom te walsen.

Dit proces is ingewikkelder dan het maken van rechte balken. “In plaats van aanzichten en plattegronden heb je driedimensionale tekeningen nodig. Zoals in de handleidingen van Ikea”, vertelt Veltkamp. Bovendien bleek het de eerste keer lastig om heel nauwkeurig te zijn, en om alle onderdelen van het gebouw netjes op elkaar te laten aansluiten.

Maar het systeem is klaar voor gebruik, zegt Veltkamp. Wel moeten de bouwers bereid zijn meer te betalen dan voor een gebouw met standaard bouwmethodes. “Je kiest ervoor omdat het mooi is, niet omdat het goedkoop is”, aldus Veltkamp. Maar hij gelooft dat de prijs snel daalt als het produceren eenmaal routine is. “Je moet de staalplaten snijden, krommen en een netwerk maken. Wel steeds in een andere vorm, maar het blijft dezelfde handeling.”

Als de constructie eenmaal staat, moet er nog een gevel aan. Ook de kromme gevelplaten van een blob kunnen veel duurder uitvallen dan ‘standaard’ rechte gevels. “Voor het Kunsthaus in Oostenrijk is voor iedere gevelplaat een nieuwe mal gemaakt”, aldus Daan Rietbergen, promovendus in dezelfde onderzoeksgroep. “Dat is duur en erg vervuilend.”

Rietbergen zoekt een manier om met één verstelbare mal alle mogelijke vormen te maken in glas, beton en kunststof. Tot het patent is aangevraagd, wil hij er niet veel over kwijt. Alleen dat elektromotoren de vorm van de mal bepalen, door op verschillende punten de mal omhoog te duwen.

Als Veltkamps meest innovatieve idee wordt gebruikt, zijn aparte gevels niet nodig. Hij bedacht tijdens zijn promotie een systeem van driedimensionale componenten. De constructie en de gevel ineen. “Als het werkt sla je twee vliegen in één klap.” Maar de constructie is ingewikkeld omdat hij uit verschillende materialen bestaat. “Om dat te ontwikkelen is meer onderzoek nodig.” De Deltaribben zijn volgens Veltkamp op korte termijn een stuk realistischer.

Het patent voor het stalen mandarijnennet is al aangevraagd en de folder ligt al klaar. Maar Veltkamp is niet van plan zelf een bedrijf te beginnen om zijn ribben te verkopen. “Ik ben technisch en slim, maar niet zo commercieel. Ik hoef er ook niet rijk van te worden, ik wil gewoon dat het gebruikt wordt”, zegt Veltkamp. “Misschien lijkt dit systeem een stap te ver. Maar ik wil de bouwkunde verder helpen. Als de industrie het niet doet, doe ik het.”

Het is iets moeilijker te bouwen en daarom duurder dan een gebouw met standaard rechte gevels. Maar bijzonder is het wel, een blob. Bijvoorbeeld het Kunsthaus in het Oostenrijkse Graz. (Foto: Zepp-Cam)

Een architect kan achter zijn tekentafel iedere mogelijke vorm bedenken voor een gebouw. Maar welke constructie houdt een blob, een gebouw met ronde, onregelmatige gevels overeind? Ir. Martijn Veltkamp rekent bij een Londens ingenieursbureau dagelijks aan vreemd gevormde constructies van grote architecten. Hij hoopt ooit een gebouw te maken met in alle vormen te buigen ‘Deltaribben’. Dit nieuwe constructiesysteem ontwikkelde Veltkamp tijdens zijn promotieonderzoek dat hij volgende week afrondt.

“Mijn doel was een constructiesysteem te ontwikkelen dat alle krommingen kan volgen”, zegt Veltkamp. In de bouw zijn constructies van rechte balken standaard. Daar kan best een gevel met ronde vormen aan vastgemaakt worden. Zo gebeurde dat bijvoorbeeld in het Guggenheimmuseum in Bilbao. En in het paviljoen dat voor Bouwkunde staat. “Maar je moet dan allemaal ruimte opvullen. Dat ziet er niet uit.”

Met Veltkamps Deltaribben is dat opvullen niet nodig. De stalen ribben vormen samen een netwerk dat Veltkamp vergelijkt met het netje om de mandarijnen in de supermarkt. Door de mandarijnen anders te leggen, verandert de vorm van de draden en de gaten in het net. “Je kunt de mandarijnen in iedere vorm leggen, het netwerk past er wel omheen. Zo kun je ook een stalen constructie maken in de vorm van je gebouw.”
Ikea-handleiding

In de werkplaats van Bouwkunde testte de civieltechnisch ingenieur alvast of zijn Deltaribben te bouwen zijn. Hij laste per rib drie stalen platen aan elkaar en maakte zo twee stukken van een constructie op ware grootte. De ribben ‘buigt’ hij in de juiste vorm door die platen in verschillende vormen te snijden en krom te walsen.

Dit proces is ingewikkelder dan het maken van rechte balken. “In plaats van aanzichten en plattegronden heb je driedimensionale tekeningen nodig. Zoals in de handleidingen van Ikea”, vertelt Veltkamp. Bovendien bleek het de eerste keer lastig om heel nauwkeurig te zijn, en om alle onderdelen van het gebouw netjes op elkaar te laten aansluiten.

Maar het systeem is klaar voor gebruik, zegt Veltkamp. Wel moeten de bouwers bereid zijn meer te betalen dan voor een gebouw met standaard bouwmethodes. “Je kiest ervoor omdat het mooi is, niet omdat het goedkoop is”, aldus Veltkamp. Maar hij gelooft dat de prijs snel daalt als het produceren eenmaal routine is. “Je moet de staalplaten snijden, krommen en een netwerk maken. Wel steeds in een andere vorm, maar het blijft dezelfde handeling.”

Als de constructie eenmaal staat, moet er nog een gevel aan. Ook de kromme gevelplaten van een blob kunnen veel duurder uitvallen dan ‘standaard’ rechte gevels. “Voor het Kunsthaus in Oostenrijk is voor iedere gevelplaat een nieuwe mal gemaakt”, aldus Daan Rietbergen, promovendus in dezelfde onderzoeksgroep. “Dat is duur en erg vervuilend.”

Rietbergen zoekt een manier om met één verstelbare mal alle mogelijke vormen te maken in glas, beton en kunststof. Tot het patent is aangevraagd, wil hij er niet veel over kwijt. Alleen dat elektromotoren de vorm van de mal bepalen, door op verschillende punten de mal omhoog te duwen.

Als Veltkamps meest innovatieve idee wordt gebruikt, zijn aparte gevels niet nodig. Hij bedacht tijdens zijn promotie een systeem van driedimensionale componenten. De constructie en de gevel ineen. “Als het werkt sla je twee vliegen in één klap.” Maar de constructie is ingewikkeld omdat hij uit verschillende materialen bestaat. “Om dat te ontwikkelen is meer onderzoek nodig.” De Deltaribben zijn volgens Veltkamp op korte termijn een stuk realistischer.

Het patent voor het stalen mandarijnennet is al aangevraagd en de folder ligt al klaar. Maar Veltkamp is niet van plan zelf een bedrijf te beginnen om zijn ribben te verkopen. “Ik ben technisch en slim, maar niet zo commercieel. Ik hoef er ook niet rijk van te worden, ik wil gewoon dat het gebruikt wordt”, zegt Veltkamp. “Misschien lijkt dit systeem een stap te ver. Maar ik wil de bouwkunde verder helpen. Als de industrie het niet doet, doe ik het.”

Het is iets moeilijker te bouwen en daarom duurder dan een gebouw met standaard rechte gevels. Maar bijzonder is het wel, een blob. Bijvoorbeeld het Kunsthaus in het Oostenrijkse Graz. (Foto: Zepp-Cam)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.