Hierdoor kunnen de onderzoekers van het RID nog beter in materialen kijken.
In de nog aan te schaffen koude bron worden de neutronen gekoeld met vloeibare waterstof. “Wat we in feite gaan doen, is de neutronen afremmen”, legt RID-directeur prof.dr.ir Tim Van der Hagen, uit. “Daardoor kunnen we ze beter manipuleren, bundelen en hoekjes om laten gaan. Onze instrumenten worden er honderd maal beter van. En we kunnen ook nieuwe instrumenten ontwikkelen voor onderzoek naar onder meer kanker en materialen voor duurzame energietechnologie.”
Oyster was nodig om internationaal te kunnen blijven meedoen in het neutronenonderzoek. De Europese neutronengemeenschap bouwt op dit moment in Zweden een ultrakrachtige gepulste neutronenbron, de European Spallation Source (ESS). Het RID is gevraagd om mee te doen aan dit project, onder meer door instrumenten te maken die bij de ESS gebruikt kunnen worden. Dat kan het instituut alleen doen als ze zelf ook een reactor heeft met een koude neutronenbron.
Het RID had 42,4 miljoen euro begroot voor Oyster, te besteden gedurende een periode van tien jaar. 37,4 Miljoen zou van het ministerie van OCW komen uit een geldpot voor de infrastructuur. De rest zou RID bij bedrijven vandaan moeten halen.
Het ministerie heeft dat bedrag nu naar boven afgerond tot 38 miljoen. En het RID heeft van bedrijven inmiddels anderhalf miljoen euro toegezegd gekregen. Voor het binnenhalen van het resterende bedrag heeft het instituut nog tien jaar de tijd.
Aan de subsidietoekenning is een jarenlange lobby vooraf gegaan. De onderzoeksfaciliteit was niet meer up to date en was een verliespost voor de faculteit Technische Natuurwetenschappen. Van der Hagen: “Als het geld nu niet was gekomen, hadden we over moeten gaan tot ontmanteling.”
Wie voor de kosten van ontmanteling – twintig miljoen euro – had moeten opdraaien, was niet duidelijk. In 1985 kreeg de TU Delft de reactor in bezit. Tot dan toe nog gold de reactor als een interuniversitaire onderzoeksreactor. Wie voor de ontmanteling zou betalen werd toen niet afgesproken.
Nu staat dat laatste wel op papier. De TU draait voor de kosten op. “Dat duurt nog minimaal dertig jaar”, aldus Van der Hagen. “De reactor krijgt een tweede leven.”
“Geld krijgen voor infrastructuur is lastiger dan voor onderzoek”, vervolgt Van der Hagen enthousiast. “Nu we het geld hebben voor goede onderzoeksfaciliteiten kunnen we mooi bij organisaties als NWO aankloppen voor onderzoeksgeld. En bij het bedrijfsleven. De industrie staat al op de stoep.”
Het volgen van een tweede bachelor- of masterstudie kan flink in de papieren lopen. Onderwijsinstellingen krijgen van de overheid geen geld voor ‘tweede studies’ en mogen zelf bepalen hoeveel collegegeld ze ervoor vragen.
Verkorte opleiding
Dat blijkt ook uit de situatie van de aankomend kaakchirurge. Een afgestudeerde arts moet voor het specialisme kaakchirurgie een ‘tweede opleiding’ volgen: een verkorte opleiding tandheelkunde. Dat kan in Amsterdam, Nijmegen of Groningen.
Hoog tarief
De Utrechtse studente koos voor die tweede opleiding voor de Rijksuniversiteit Groningen. Die brengt voor studenten-van-buiten 32 duizend euro collegegeld in rekening, terwijl haar eigen studenten tegen het normale tarief verder kunnen studeren.
Oneerlijk
De studente vindt dat niet eerlijk: zij kan immers niet anders dan die tweede opleiding buiten Utrecht volgen, als ze kaakchirurg wil worden. Ze stapte naar het College van beroep voor het hoger onderwijs, maar dat heeft haar klacht maandag afgewezen. De wet maakt nadrukkelijk geen uitzondering voor studenten als zij. Alleen de wetgever zelf kan besluiten de regels aan te passen.
Geen uitzondering
In antwoord op vragen van de PvdA liet staatssecretaris Zijlstra eerder weten dat hij voor kaakchirurgen geen uitzondering wil maken op de regel dat de overheid één bachelor- en één masterstudie financiert. Hij wijst erop dat de universiteiten aan kaakchirurgen ook een laag instellingscollegegeld kunnen vragen.
Oplossing
Een woordvoerder van de RUG laat weten dat het college van bestuur bereid is om naar een ‘constructieve oplossing te zoeken. Tot die tijd moeten studenten als zij nog even doorbijten.
Comments are closed.