Onderwijs

Universiteiten leveren in voor toponderzoek

Het plan om een groot bedrag van de universiteiten te verplaatsen naar onderzoekorganisatie NWO is van de baan. Wel moeten ze zelf 200 miljoen gulden vrijmaken voor stimulering van onderzoekscholen, en krijgt NWO een zware stem bij de selectie van ongeveer tien topscholen.

br />
Met dat laatste is zo’n 100 miljoen gulden gemoeid; daarbij kunnen nog forse bedragen van de ene universiteit naar de andere schuiven.

Dit is het resultaat van vertrouwelijk overleg dat de VSNU deze zomer heeft gevoerd met landelijk onderzoekfinancier NWO. Minister Ritzen heeft dit akkoord goeddeels overgenomen, zo is inmiddels uitgelekt. Het plan van VSNU en NWO komt met enkele aanpassingen in het op Prinsjesdag verschijnende Wetenschapsbudget.

De Delftse collegevoorzitter De Voogd heeft zich tegen het akkoord uitgesproken. ,,Als je 200 miljoen apart moet zetten voor onderzoekscholen, betekent dat onvermijdelijk een interne herverdeling van geld – met alle gevolgen van dien. Je praat dan toch over tweeduizend formatieplaatsen. Het stimuleren van onderzoekscholen steunen wij van harte. Maar dat kan veel beter op het niveau van projecten. Het nu voorliggende plan geeft veel rompslomp.”

In mei adviseerde een internationale adviescommissie de bewindsman nog om minstens 150 miljoen gulden over te hevelen naar NWO. Deze organisatie zou als enige in staat zijn om – in landelijke competitie – de wetenschappelijke top van ons land te versterken. Maar de universiteiten riepen direct dat zo’n overheveling tot hoge reorganisatiekosten zou leiden.

In het ‘ambitieuze arrangement’ tussen VSNU en NWO mogen de universiteiten hun onderzoekgeld voorlopig houden. Maar ze moeten er wel iets voor terugdoen. Ze gaan geleidelijk 200 miljoen gulden per jaar reserveren voor stimulering van onderzoekscholen. De helft dient voor bescherming van erkende onderzoekscholen tegen bezuinigingen. De andere 100 miljoen wordt bestemd voor de absolute top van die scholen. De selectie daarvan komt in handen van NWO.

Die selectie van topinstituten is het gevoeligste deel van de afspraak. Vele faculteiten moeten straks bloeden om een klein aantal onderzoekscholen te kunnen belonen met extra miljoenen. Wat dat betreft is het verschil met het weggeven van 100 miljoen gulden aan NWO in feite niet zo groot.

Ondanks deze bezwaren heeft de VSNU de onderhandelingen deze zomer voortgezet, waarbij gepoogd werd de schade voor de universiteiten te beperken. Er is hevig touwgetrokken over het aantal topinstituten. De minister wil er slechts tien, de universiteiten streefden naar het dubbele. Dat zou immers meer mogelijkheden bieden voor ‘eerlijke’ verdeling.

De universiteiten krijgen vijf jaar om de 200 miljoen gulden vrij te maken. Onduidelijk is nog of ze daar al in 1997 mee beginnen. Vorige maand was er nog sprake van dat dat niet zo was; Ritzen zou dan eenmalig 30 miljoen bijdragen om toch almet de stimulering te kunnen beginnen.

Overigens moet NWO wel iets terugdoen voor de verkregen invloed bij de universiteiten. Ze gaat ook zelf 100 miljoen gulden in de eigen begroting vrijspelen voor het stimuleren van onderzoekscholen. En NWO gaat reorganiseren. De versnippering in vele stichtingen met kleine budgetjes moet wijken voor een structuur die past bij subsidies in ‘grote brokken’. (HOP/F.S.)

Het plan om een groot bedrag van de universiteiten te verplaatsen naar onderzoekorganisatie NWO is van de baan. Wel moeten ze zelf 200 miljoen gulden vrijmaken voor stimulering van onderzoekscholen, en krijgt NWO een zware stem bij de selectie van ongeveer tien topscholen.

Met dat laatste is zo’n 100 miljoen gulden gemoeid; daarbij kunnen nog forse bedragen van de ene universiteit naar de andere schuiven.

Dit is het resultaat van vertrouwelijk overleg dat de VSNU deze zomer heeft gevoerd met landelijk onderzoekfinancier NWO. Minister Ritzen heeft dit akkoord goeddeels overgenomen, zo is inmiddels uitgelekt. Het plan van VSNU en NWO komt met enkele aanpassingen in het op Prinsjesdag verschijnende Wetenschapsbudget.

De Delftse collegevoorzitter De Voogd heeft zich tegen het akkoord uitgesproken. ,,Als je 200 miljoen apart moet zetten voor onderzoekscholen, betekent dat onvermijdelijk een interne herverdeling van geld – met alle gevolgen van dien. Je praat dan toch over tweeduizend formatieplaatsen. Het stimuleren van onderzoekscholen steunen wij van harte. Maar dat kan veel beter op het niveau van projecten. Het nu voorliggende plan geeft veel rompslomp.”

In mei adviseerde een internationale adviescommissie de bewindsman nog om minstens 150 miljoen gulden over te hevelen naar NWO. Deze organisatie zou als enige in staat zijn om – in landelijke competitie – de wetenschappelijke top van ons land te versterken. Maar de universiteiten riepen direct dat zo’n overheveling tot hoge reorganisatiekosten zou leiden.

In het ‘ambitieuze arrangement’ tussen VSNU en NWO mogen de universiteiten hun onderzoekgeld voorlopig houden. Maar ze moeten er wel iets voor terugdoen. Ze gaan geleidelijk 200 miljoen gulden per jaar reserveren voor stimulering van onderzoekscholen. De helft dient voor bescherming van erkende onderzoekscholen tegen bezuinigingen. De andere 100 miljoen wordt bestemd voor de absolute top van die scholen. De selectie daarvan komt in handen van NWO.

Die selectie van topinstituten is het gevoeligste deel van de afspraak. Vele faculteiten moeten straks bloeden om een klein aantal onderzoekscholen te kunnen belonen met extra miljoenen. Wat dat betreft is het verschil met het weggeven van 100 miljoen gulden aan NWO in feite niet zo groot.

Ondanks deze bezwaren heeft de VSNU de onderhandelingen deze zomer voortgezet, waarbij gepoogd werd de schade voor de universiteiten te beperken. Er is hevig touwgetrokken over het aantal topinstituten. De minister wil er slechts tien, de universiteiten streefden naar het dubbele. Dat zou immers meer mogelijkheden bieden voor ‘eerlijke’ verdeling.

De universiteiten krijgen vijf jaar om de 200 miljoen gulden vrij te maken. Onduidelijk is nog of ze daar al in 1997 mee beginnen. Vorige maand was er nog sprake van dat dat niet zo was; Ritzen zou dan eenmalig 30 miljoen bijdragen om toch almet de stimulering te kunnen beginnen.

Overigens moet NWO wel iets terugdoen voor de verkregen invloed bij de universiteiten. Ze gaat ook zelf 100 miljoen gulden in de eigen begroting vrijspelen voor het stimuleren van onderzoekscholen. En NWO gaat reorganiseren. De versnippering in vele stichtingen met kleine budgetjes moet wijken voor een structuur die past bij subsidies in ‘grote brokken’. (HOP/F.S.)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.