Universiteiten blijven groeien door internationale studenten

Het totale aantal studenten aan universiteiten in Nederland is gestegen naar 340 duizend, een record. Dat blijkt uit de officiële tellingen die universiteiten maandag bekendmaken. Ze grijpen de gelegenheid aan voor een oproep aan de politiek: ze willen meer mogelijkheden om de instroom van internationale studenten te beheersen.

Universiteiten klagen al jaren dat de werkdruk de spuigaten uitloopt, onder meer doordat ze steeds meer studenten trekken. Die aanhoudende groei komt deels doordat zoveel opleidingen Engelstalig zijn en steeds meer buitenlandse studenten Nederland weten te vinden. Dat blijft niet zonder gevolgen: het is druk in de collegezaal en voor sommige lotingstudies vallen Nederlandse studenten af ten faveure van internationale studenten.

• Voor sommige lotingstudies vallen Nederlandse studenten af ten faveure van internationale studenten

Deze week debatteert de Tweede Kamer over internationalisering in het hoger onderwijs. De universiteiten willen de goede kanten van internationalisering behouden, zeggen ze in een persbericht, terwijl ze bij sommige opleidingen het aantal internationale studenten binnen de perken willen houden. Aan de TU studeren op dit moment 26.953 studenten (peilmaand januari 2022) 24 procent daarvan is internationale student.

• Het grootste deel van de internationale studenten aan de TU Delft is afkomstig uit China (14 procent). Daarna volgen India (11,4 procent) en België (7,4 procent).
• Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (46 procent) en Elektrotechniek, Wiskunde & Informatica (38 procent) zijn de faculteiten met in verhouding de meeste internationale studenten.
• De grootste groepen internationale eerstejaars bachelorstudenten kwamen dit studiejaar uit Roemenië (18,2 procent), Polen (5,5 procent) en België (5,5 procent).
• Internationale eerstejaars masterstudenten uit China (28,1 procent), India (22,9 procent) en Griekenland (9,1 procent). 

Noodfixus
Opleidingen willen een numerus fixus kunnen instellen voor een Engeltalig traject binnen een populaire opleiding. Dan zit er vanzelf een maximum aan het aantal internationale studenten, terwijl Nederlandse studenten ongehinderd aan de Nederlandstalige variant kunnen beginnen. Er ligt een wetsvoorstel in de Eerste Kamer dat dit mogelijk zou maken, maar door de val van het vorige kabinet is dat in de ijskast beland.

Universiteiten willen dat opleidingen ook een maximum mogen vaststellen voor het aantal studenten van buiten Europa. Dan behandelen ze bijvoorbeeld Duitsers, Belgen en Zwitsers anders dan Chinezen, Indiërs en Brazilianen.

• Universiteiten willen ook een maximum kunnen vaststellen voor het aantal studenten van buiten Europa

Verder willen de universiteiten een ‘noodfixus’ kunnen instellen als een opleiding onverwacht hard groeit. Dat is nu wettelijk niet toegestaan. Het moet vooraf duidelijk zijn als een opleiding studenten een beperkt aantal studenten toelaat.

Eerstejaars
In 2020 kwam er overigens een golf van eerstejaars naar de universiteiten. Dat kwam door de coronacrisis: de centrale examens gingen niet door, meer scholieren slaagden en een tussenjaar had weinig zin. Dit jaar (2021) kwamen er iets minder eerstejaars naar de universiteiten, maar het zijn er nog altijd meer dan in 2019, het jaar voordat de coronacrisis uitbrak.

Drie universiteiten zijn een uitzondering: zij zagen het aantal eerstejaars bachelorstudenten toenemen. Dat zijn de Universiteit van Amsterdam, de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Twente. De sterkste daling van de instroom is zichtbaar in Utrecht, Nijmegen, Eindhoven en Wageningen. In Delft is de daling minimaal. Meldden in 2020 3.778 studenten aan, in 2021 waren dit er 138 minder (3.640 studenten).

Hbo’ers
Het totale aantal bachelorstudenten is met 3,5 procent toegenomen, maar het totale aantal masterstudenten steeg nog sneller: 4,9 procent. Dat komt niet alleen door de buitenlandse studenten, maar ook door het aantal hbo-studenten dat doorstroomt naar een master aan een universiteit. “Vorig jaar nam dat aantal al met 21,3 procent toe en dit jaar is er een nieuwe toename van 7,7 procent”, meldt universiteitenvereniging UNL.

Ook de TU Delft zag een stijging in het aantal masterstudenten: van 4.323 in 2020 naar 4.383 in 2021.

HOP, Bas Belleman / Delta, Marjolein van der Veldt