Campus

Terugblik op een uitgeblust huwelijk

In Theater de Veste staan deze week twee stukken op het programma van de Amerikaanse toneelschrijver Edward Albee. Eerst ‘Drie grote vrouwen’ in de regie van Christiaan Nortier.

Daarna komt Toneelgroep Amsterdam met ‘Een subtiel evenwicht’ over twee echtelieden die niet langer kunnen verdoezelen dat hun huwelijk op sterven na dood is.


Figuur 1 Marijke Heebink en Rik van Uffelen in ‘Een subtiel evenwicht’

Wanneer mensen hun illusies kwijtraken, willen ze nog weleens hun toevlucht nemen tot de fles. Bij Agnes en Tobias in ‘Een subtiel evenwicht’ staat de bar pontificaal in de huiskamer. Het hele assortiment van een gemiddelde slijterij is er verlokkelijk in uitgestald. Aangezien de toneelvloer voor de rest kaal is, met uitzondering van een aantal buizen zitbanken, is de dranktafel gedurende het hele stuk nadrukkelijk in zicht.

Met de drankzucht van Agnes valt het trouwens alleszins mee. Ook zonder haar keel met alcohol te smeren weet ze met haar venijnige tong en haar tirannieke, bijna angstaanjagende verschijning de mensen om haar heen de stuipen op het lijf te jagen. Nee, bepaald vrolijk word je niet van Sigrid Koetse die Agnes vertolkt.

Al vanaf het begin heb je met Tobias te doen dat hij is getrouwd met zo’n drieste tante. Toch is hij in de rol van Rik van Uffelen, die wél een glaasje nodig heeft, niet een man die zomaar op zijn kop laat zitten. Hij weet donders goed hoe laat het is. ,,Ik had een poes”, vertelt hij haar, ,,ik realiseerde me op een dag dat ze me niet meer mocht. Nee, dat klopt niet; ik realiseerde me op een dag, dat ze me al een tijdje niet meer mocht.”

Het gegeven van dit stuk uit 1966 vertoont overeenkomsten met ‘Who’s afraid of Virginia Woolf’ waarmee dezelfde schrijver twee jaar daarvoor wereldberoemd werd. Ook hierin twee echtelieden die terugblikken op een uitgeblust huwelijk. De nietsontziende manier waarop ze elkaar vernederen is, zeker ook dankzij de film die ervan werd gemaakt met Liz Taylor en Richard Burton, archetypisch voor een haatliefde-verhouding geworden.

Het is niet ten onrechte dat zijn overig werk altijd in de schaduw heeft gestaan van dit veel opgevoerde meesterstuk. Voor ‘Een subtiel evenwicht’ ontving Albee de Pullitzerprijs, maar het mist de intensiteit van ‘Who’s afraid of Viginia Woolf’. Wat niet wil zeggen dat het er veel zachtzinniger aan toegaat.

Ook in dit stuk komen de relatie-perikelen op scherp te staan door de aanwezigheid van anderen. Dat maakt het gemakkelijker om eens flink van leer te trekken en elkaar eens goed de waarheid te zeggen. Schaamte speelt hierin geen enkele rol, want voor de zus van Agnes, die bij hen inwoont, zal niemand zich inhouden. Kitty Courbois is geknipt voor deze rol van een verlopen, gedesillusioneerde vrijster die stevig aan de drank is.

Even goed gecast is Marieke Heebink die de hysterische dochter speelt die na haar vierde mislukte huwelijk in wanhoop bij haar ouders aanklopt. Zonder meer verwacht ze dat ze er kan logeren. Met een ander echtpaar dat onder het mom van oude vriendschap het huis opdringerig is komen binnenvallen, vecht ze voor haar stee.

,,Liefde maakt meer kapot dan drank goed kan maken”, aldus regisseur Titus Muizelaar. (M.v.d.L.)

‘Drie grote vrouwen’ is do. 15 feb. en ‘Een subtiel evenwicht’ vr. 23 feb. te zien in Theater de Veste. Aanvang: 20.15 uur.

Mannus van der Laan

In Theater de Veste staan deze week twee stukken op het programma van de Amerikaanse toneelschrijver Edward Albee. Eerst ‘Drie grote vrouwen’ in de regie van Christiaan Nortier. Daarna komt Toneelgroep Amsterdam met ‘Een subtiel evenwicht’ over twee echtelieden die niet langer kunnen verdoezelen dat hun huwelijk op sterven na dood is.


Figuur 1 Marijke Heebink en Rik van Uffelen in ‘Een subtiel evenwicht’

Wanneer mensen hun illusies kwijtraken, willen ze nog weleens hun toevlucht nemen tot de fles. Bij Agnes en Tobias in ‘Een subtiel evenwicht’ staat de bar pontificaal in de huiskamer. Het hele assortiment van een gemiddelde slijterij is er verlokkelijk in uitgestald. Aangezien de toneelvloer voor de rest kaal is, met uitzondering van een aantal buizen zitbanken, is de dranktafel gedurende het hele stuk nadrukkelijk in zicht.

Met de drankzucht van Agnes valt het trouwens alleszins mee. Ook zonder haar keel met alcohol te smeren weet ze met haar venijnige tong en haar tirannieke, bijna angstaanjagende verschijning de mensen om haar heen de stuipen op het lijf te jagen. Nee, bepaald vrolijk word je niet van Sigrid Koetse die Agnes vertolkt.

Al vanaf het begin heb je met Tobias te doen dat hij is getrouwd met zo’n drieste tante. Toch is hij in de rol van Rik van Uffelen, die wél een glaasje nodig heeft, niet een man die zomaar op zijn kop laat zitten. Hij weet donders goed hoe laat het is. ,,Ik had een poes”, vertelt hij haar, ,,ik realiseerde me op een dag dat ze me niet meer mocht. Nee, dat klopt niet; ik realiseerde me op een dag, dat ze me al een tijdje niet meer mocht.”

Het gegeven van dit stuk uit 1966 vertoont overeenkomsten met ‘Who’s afraid of Virginia Woolf’ waarmee dezelfde schrijver twee jaar daarvoor wereldberoemd werd. Ook hierin twee echtelieden die terugblikken op een uitgeblust huwelijk. De nietsontziende manier waarop ze elkaar vernederen is, zeker ook dankzij de film die ervan werd gemaakt met Liz Taylor en Richard Burton, archetypisch voor een haatliefde-verhouding geworden.

Het is niet ten onrechte dat zijn overig werk altijd in de schaduw heeft gestaan van dit veel opgevoerde meesterstuk. Voor ‘Een subtiel evenwicht’ ontving Albee de Pullitzerprijs, maar het mist de intensiteit van ‘Who’s afraid of Viginia Woolf’. Wat niet wil zeggen dat het er veel zachtzinniger aan toegaat.

Ook in dit stuk komen de relatie-perikelen op scherp te staan door de aanwezigheid van anderen. Dat maakt het gemakkelijker om eens flink van leer te trekken en elkaar eens goed de waarheid te zeggen. Schaamte speelt hierin geen enkele rol, want voor de zus van Agnes, die bij hen inwoont, zal niemand zich inhouden. Kitty Courbois is geknipt voor deze rol van een verlopen, gedesillusioneerde vrijster die stevig aan de drank is.

Even goed gecast is Marieke Heebink die de hysterische dochter speelt die na haar vierde mislukte huwelijk in wanhoop bij haar ouders aanklopt. Zonder meer verwacht ze dat ze er kan logeren. Met een ander echtpaar dat onder het mom van oude vriendschap het huis opdringerig is komen binnenvallen, vecht ze voor haar stee.

,,Liefde maakt meer kapot dan drank goed kan maken”, aldus regisseur Titus Muizelaar. (M.v.d.L.)

‘Drie grote vrouwen’ is do. 15 feb. en ‘Een subtiel evenwicht’ vr. 23 feb. te zien in Theater de Veste. Aanvang: 20.15 uur.

Mannus van der Laan

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.