Programmeer-mooc voor kinderen succesvol

De massive open online course (mooc) ‘Scratch: programmeren voor kinderen‘ startte op 15 juni. Kinderen vanaf acht jaar kunnen zich nog steeds aanmelden, want de gratis mooc is deze zomer op ieder moment te starten en op eigen tempo te volgen. Nominaal duurt het programma zes weken.

Inmiddels zijn er 2500 deelnemers, van wie er in deze vierde week zo’n zevenhonderd actief waren. Dat is veel, vertelt universitair Felienne Hermans (EWI), maker van de mooc. “Bij moocs voor volwassenen is na een paar weken nog zo’n tien procent actief en maakt zes procent het af.”

Super Mario
De kinderen krijgen elke week een nieuwe opdracht, afgewisseld met filmpjes waarin Hermans uitleg geeft. Ze bouwen onder meer een doolhof, een aquarium en een spel dat lijkt op Super Mario. Hermans schat dat de deelnemers gemiddeld drie à vier uur per week met de cursus bezig zijn.

Kinderen die meer willen doen, kunnen zelf een extra level bouwen of een nieuw monster creëren. Het eerste mailtje van een moeder die klaagt dat haar zoon al zijn toegestane computertijd opmaakt aan de mooc is al binnen.

Leerzaam voor studenten
De meeste kinderen die meedoen zijn negen, tien of elf jaar oud. 65 Procent is jongen, 35 procent meisje. Na de twaalf jaar zakt het aantal deelnemers gauw in. Hermans denkt dat de jonge pupers de opzet van de mooc te kinderachtig vinden. Het concept is volgens haar echter zelfs leerzaam voor eerstejaars TU-studenten. “Het kan met een iets andere presentatie best een eerstejaars vak zijn.”

Hermans vindt dat iedere TU-student standaard een informaticavak in zijn curriculum zou moeten hebben, net zoals dat gaat met statistiek en calculus. “Het is 2016 en er is zo’n tekort aan developers. In vind dat alle TU-studenten op zijn minst het basisbegrip moeten hebben, al is het maar omdat ze veel zullen gaan samenwerken met programmeurs. Dan is het handig om die taal te spreken, om te weten wat een lus is, of een variabele, of een conditie.”

Computers besturen
De mooc werkt met de populaire en relatief eenvoudige programmeertaal Scratch. Her en der zijn er programmeervakken op de TU, de meeste uiteraard bij informatica, maar dan in de talen Java en Python. Hermans is groot voorstander van Scratch, ‘want veel problemen als in Java met syntax-fouten en duizenden opties heb je in Scratch niet’. Uiteindelijk, echter, is de programmeertaal niet doorslaggevend, vindt Hermans. “Iedere taal werkt met dezelfde concepten. Wat we deelnemers leren is om computers te besturen.”

Bij de kinderen gebeurt dat op een speelse manier. In collegejaar 2017-2018 start de TU – waarschijnlijk met Hermans als belangrijke betrokkene – ook een minor programmeren voor niet-informatica studenten. Daarin zullen de te bouwen applicaties een stuk serieuzer zijn.

Achterstandswijken
De mooc voor kinderen krijgt na de zomer een zogeheten reboot: het lesprogramma wordt op basis van de eerste ervaringen verder verbeterd. Daarna gaan Hermans en haar collega’s het lesprogramma actief promoten bij lagere scholen, in de hoop ook moeilijker bereikbare kinderen in achterstandswijken in de klas aan het programmeren te krijgen.

Volgens de universitair docente zijn er veel niet al te beste lesprogramma’s in omloop. “Dat van ons is gebouwd op basis van wetenschappelijk onderzoek.” Bovendien krijgen scholen een Skypeservice via het digibord in de klas. Student-assistenten beantwoorden dan live vragen van kinderen . De mooc blijft daarnaast open voor individuele kinderen. Óf volwassenen. Want ook zij kunnen nog een hoop leren, aldus Hermans.