Groeifonds: miljoenen voor onderzoek quantum computer

Straks heeft Nederland geen aardgas meer. Waar komt onze rijkdom dan vandaan? Uit kennis, innovatie en infrastructuur, is de gedachte achter het Nationaal Groeifonds. Het kabinet heeft voor de komende vijf jaar 20 miljard euro gereserveerd.

Het kabinet heeft een commissie van zwaargewichten gevraagd om een reeks aanvragen te beoordelen en vorige week is de uitkomst bekendgemaakt. Investeringen in de infrastructuur laten nog op zich wachten, maar er is goed nieuws voor het wetenschappelijk onderzoek, en ook een beetje goed nieuws voor het onderwijs.

Onderzoek
In deze eerste ronde wordt in totaal 646 miljoen euro toegekend, waarvan 525 miljoen voorwaardelijk. Er is 121 miljoen euro rechtstreeks toegezegd voor aanvragen in de kunstmatige intelligentie, in quantumcomputers en in regeneratieve geneeskunde (met stamcel- en gentherapie). Bijna 3,5 miljard euro wordt gereserveerd, “in afwachting van nadere onderbouwing of bewezen succes”, zoals de adviescommissie schrijft.

Met name de investering in quantumcomputers is opvallend. Het onderzoek kreeg onlangs een flinke knauw toen een artikel over een wetenschappelijke doorbraak van QuTech teruggetrokken moest worden: het bestaan van de zogeheten majoranadeeltjes, die voor stabiele quantumcomputers zouden kunnen zorgen, was toch nog niet aangetoond. Maar de ontwikkeling van zulke nieuwe computers steunt niet op deze deeltjes alleen.

Het Quantum Delta NL programma krijgt 615 miljoen euro vanuit het Groeifonds. Doel van het programma is Nederland de komende zeven jaar te positioneren als een nieuw Silicon Valley voor quantumtechnologie voor Europa. Het programma voorziet onder andere in de doorontwikkeling van de quantumcomputer en het quantuminternet, open toegankelijk voor eindgebruikers in bedrijfssectoren en maatschappelijke sectoren, inclusief het onderwijs.

Onderwijs
Twee aanvragen voor het onderwijs krijgen alleen onder voorwaarden geld. Het gaat om 45 miljoen voor ‘leven lang ontwikkelen’ en 80 miljoen voor beter onderwijs met ict.

Een ‘leven lang ontwikkelen’ gaat over scholing in de latere loopbaan, zodat mensen flexibel blijven en nieuwe kennis blijven opdoen. De aanvragers willen een digitaal scholingsoverzicht ontwikkelen en experimenteren met speciale ‘ontwikkeladviezen’: daar kunnen ze (nogmaals: onder voorwaarden) miljoenen voor krijgen.

De coronacrisis heeft de omslag naar digitaal onderwijs nogal versneld, maar het kan vast beter dan nu gebeurt. Een Nationaal Onderwijslab zou daaraan een bijdrage kunnen leveren, meent de commissie, dus daar gaat (onder voorwaarden) ook geld naartoe.

Infrastructuur
Infrastructuur krijgt overigens nog helemaal geen geld, zelfs niet voorwaardelijk. Dat kan nog veranderen. Het doortrekken van de Amsterdamse Noord-Zuidlijn naar Schiphol en Hoofddorp is bijvoorbeeld wel een goed idee, maar vergt een beter plan. Maar andere ideeën liggen in de prullenbak. De rivieren beter bevaarbaar maken? Buisverbindingen? Lightrail? De commissie ziet nog niet waar de grote winst precies zit.

De universiteiten zijn blij met de uitkomst, staat in een persbericht van koepelvereniging VSNU. “We zien hier het hefboomeffect in werking, waarbij publieke investeringen ook nieuwe private investeringen aantrekken”, stelt voorzitter Pieter Duisenberg.

HOP, Bas Belleman/Delta