‘Gehandicapte student krijgt het beter’

Ruim acht procent van de studenten heeft last van een functiebeperking of chronische ziekte die deelname aan het hoger onderwijs bemoeilijkt. Het gaat om studenten met dyslexie, psychische problemen of fysieke kwalen. Er zal zeker iets gaan veranderen aan de omgang met zulke studenten, meent staatssecretaris Halbe Zijlstra.

Meewegen
Hij verwacht dat omdat bij de kwaliteitskeuring van opleidingen in het hoger onderwijs, de accreditatie, het gehandicaptenbeleid vanaf volgend jaar wordt meegewogen. Zijlstra vertrouwt erop dat dit nieuwe accreditatiestelsel het beleid voor studenten met een functiebeperking zal verbeteren, schrijft hij aan de Tweede Kamer.

Zijn eigen partij, de VVD, was tegen het voorstel om gehandicaptenbeleid in het accreditatiekader op te nemen. Dat kader moest niet overladen worden, vonden de liberalen. Maar de VVD zat nog in de oppositie toen hierover werd gestemd. Zijlstra is niet van plan om er alsnog iets aan te veranderen en lijkt zelfs blij dat het er toch in staat.

Meerjarenafspraken
Volgend jaar maakt de staatssecretaris de gebruikelijke meerjarenafspraken met de universiteiten en hogescholen waarbij hij ook het gehandicaptenbeleid wil betrekken. In 2011 wil hij voor hen een conferentie organiseren om de deskundigheid te bevorderen. “Daarin kan bijvoorbeeld nieuw onderzoeksmateriaal aan de orde komen.”

Kenniscentrum
De commissie Maatstaf, die het gehandicaptenbeleid in het hoger onderwijs dit voorjaar tegen het licht hield, vindt dat Nederland een landelijk kennis- en expertisecentrum moet hebben. Zijlstra kan zich daarin vinden en wil laten onderzoeken of de stichting Handicap + studie deze functie kan vervullen en wat dan de verbeterpunten zijn.

Dat blijkt uit een uitwerking van gegevens van het ministerie van onderwijs. Het wordt erg moeilijk voor de technische universiteiten om het geld terug te verdienen via het beurzenprogramma van NWO.
Bij zijn aantreden als minister lanceerde Ronald Plasterk het plan om honderd miljoen euro uit de bekostiging van universiteiten over te hevelen naar onderzoeksfinancier NWO. De universiteiten zouden het geld met goede onderzoeksvoorstellen kunnen terugverdienen via de zogeheten Vernieuwingsimpuls.

In de praktijk blijkt dat de TU’s veel meer inleveren dan zij terugverdienen. Delft betaalt dertien procent van het NWO-geld, maar sleepte de afgelopen jaren slechts zes  procent van de NWO-beurzen uit de Vernieuwingsimpuls in de wacht. De TU levert dus zeven miljoen in. Voor de Universiteit Twente is het gat 5,7 miljoen euro en de Eindhovense onderzoekers moeten 4,4 miljoen goedmaken.

De andere universiteiten winnen, op Groningen na, allemaal door de overheveling. Grootste winnaars zijn de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam die 4,2 en 4,7 miljoen euro winst lijken te boeken. 
“Dat heet dynamisering. Dan krijgt de een meer en de ander minder”, stelt TU-rector magnificus prof.ir. Karel Luyben in een reactie. “Aanvankelijk zou de overheveling het dubbele bedragen en zou de Delftse bijdrage nog groter zijn. Daar is destijds over onderhandeld. Ik weet niet of dit een goed resultaat is, maar wellicht was het toen het maximaal haalbare.”
De TU’s hebben volgens hem niet zitten slapen in de onderhandelingen. “We zijn nu eenmaal in de minderheid. Als de meeste universiteiten erop vooruit gaan en enkele gaan erop achteruit, dan wordt het een lastige discussie.”
“Het ministerie is nu bezig met een geheel nieuw verdeelmodel. Daar richten wij ons nu op. Dat is belangrijker dan de spoken uit het verleden”, stelt hij. “Wij willen graag wat meer bescherming voor de technische wetenschappen. Zwitserland heeft zijn onderzoeksbudget in verschillende compartimenten opgedeeld, waarbij het budget voor techniek een jaar of vijf vastligt. Zoiets zouden wij hier ook kunnen doen.”

Hij vindt het niet vreemd dat de technische universiteiten minder scoren in de Vernieuwingsimpuls. “NWO is van oudsher gericht op nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en kan minder goed uit de voeten met nuttigheidsgedreven onderzoek.”
Minister Plasterk kon nog niet op de bevindingen reageren. Er wordt naar gekeken, laat een woordvoerder weten. NWO houdt zich op de vlakte: “OCW heeft destijds besloten om die honderd miljoen op een andere manier, namelijk op basis van kwaliteit, over de universiteiten te verdelen. Het was dus ook nooit het doel om het geld in dezelfde verhoudingen terug te sluizen naar de universiteiten. OCW heeft gekozen voor een andere verdeelsleutel. Wij zijn hierin slechts uitvoerder.”

Zie voor reacties uit de universitaire wereld en de politiek Plasterk: “TU’s staan niet in de kou”.