Een Olympisch stadion moet indruk maken

Zelf vindt ze het wel een ‘gaaf stadion’. ,,Het is een luchtig ontwerp met vloeiende lijnen en het ziet er van alle kanten leuk uit.” Het ontwerp van het stadion kwam van architect Hoevers van Ballast Nedam Engineering. Het was bedoeld als Olympisch stadion in Istanbul.

Deze stad stelde zich kandidaat voor de spelen van 2004. Voor het ontwerp schreef het Olympisch aanbestedingscomité vorig jaar een prijsvraag uit, waaraan Ballast Nedam wilde meedoen. Volgens Hilde de Boer heeft het stadion zo’n bijzondere vorm, omdat je anders niet wint: ,,Het moet indruk maken.”

Het schetsontwerp van de architect toont een onderbouw van twee gesloten tribune-ringen, waarvan de onderste in het maaiveld verzonken ligt. Aan één kant heeft het gebouw er nog een derde tribune bovenop. De tribunes zijn elliptisch van vorm en bieden tachtigduizend mensen een zitplaats. Het bijzondere zit vooral in de overkapping: twee boemerangs, een lage en een hogere, waarvan de punten elkaar buiten het stadion kruisen.

Met een schaalmodel deed De Boer onderzoek naar de invloed van wind op de tribunedaken. Ze maakte daarbij gebruik van de lagesnelheidswindtunnel van Lucht- en Ruimtevaart. Hiervoor was het noodzakelijk een model te maken dat geometrisch kon worden vastgelegd. Met het oorspronkelijk ontwerp van Hoevers was dat niet mogelijk. De Boer: ,,Ik had vrij veel te zeggen bij de architect. Hij liet mij maar een beetje de problemen oplossen.”
Luchtdruk

De eerste vormvariant die ze bedacht, bevatte een knik waarover de architect niet tevreden was. Ze ontwikkelde daarom een tweede variant, zonder knik. Daarvan werd een windtunnelmodel gemaakt, dat vervolgens werd blootgesteld aan windkracht 13. Om de luchtdrukken te meten waren de boemerangdaken in het stadionmodel (schaal 1:500) voorzien van gaatjes, die via buisjes en slangetjes werden aangesloten op een multimanometer – een apparaat dat drukverschillen registreert.

Na het windtunnelonderzoek volgde een constructieve analyse, waarbij tevens twee ondersteuningsmogelijkheden van het tribunedak werden vergeleken: enkele en dubbele pendeloplegging. Opvallend detail was dat bij de enkele pendeloplegging het lage dak maatgevend was voor de doorzakking en bij een inklemming het hoge dak.

De Boer vergeleek tevens diverse draagconstructies voor het tribunedak. Op alle criteria komt een plaatconstructie, meteen stavenconstructie als ondersteuning er het beste uit. Dan ziet het dak er ook het slankst uit. ,,Het slanke dak maakt het minder kolossaal. Het maken van een stadion op menselijk schaal is erg moeilijk”, concludeert De Boer.

Ze vindt het jammer dat de spelen niet naar Istanbul gaan en dat daarmee de prijsvraag ook niet doorgaat. ,,De interesse van Ballast Nedam was groter toen het nog door zou gaan. Maar toen Istanbul van de baan was, kreeg ik wel meer vrijheid.” De Boer kreeg voor haar afstudeerwerk een negen. Ondanks de vele aanbiedingen van bedrijven gaat ze nu eerst een jaar vrijwilligerswerk doen. ,,Daar heb ik nu tenminste de tijd voor.”

Het is de tijd van de designstadions: een vliegende schotel voor de Amsterdam Arena en twee bewegende halve worsten voor het Gelredome. Civiel-studente Hilde de Boer studeerde af op tribunedaken in de vorm van een boemerang.

Zelf vindt ze het wel een ‘gaaf stadion’. ,,Het is een luchtig ontwerp met vloeiende lijnen en het ziet er van alle kanten leuk uit.” Het ontwerp van het stadion kwam van architect Hoevers van Ballast Nedam Engineering. Het was bedoeld als Olympisch stadion in Istanbul.

Deze stad stelde zich kandidaat voor de spelen van 2004. Voor het ontwerp schreef het Olympisch aanbestedingscomité vorig jaar een prijsvraag uit, waaraan Ballast Nedam wilde meedoen. Volgens Hilde de Boer heeft het stadion zo’n bijzondere vorm, omdat je anders niet wint: ,,Het moet indruk maken.”

Het schetsontwerp van de architect toont een onderbouw van twee gesloten tribune-ringen, waarvan de onderste in het maaiveld verzonken ligt. Aan één kant heeft het gebouw er nog een derde tribune bovenop. De tribunes zijn elliptisch van vorm en bieden tachtigduizend mensen een zitplaats. Het bijzondere zit vooral in de overkapping: twee boemerangs, een lage en een hogere, waarvan de punten elkaar buiten het stadion kruisen.

Met een schaalmodel deed De Boer onderzoek naar de invloed van wind op de tribunedaken. Ze maakte daarbij gebruik van de lagesnelheidswindtunnel van Lucht- en Ruimtevaart. Hiervoor was het noodzakelijk een model te maken dat geometrisch kon worden vastgelegd. Met het oorspronkelijk ontwerp van Hoevers was dat niet mogelijk. De Boer: ,,Ik had vrij veel te zeggen bij de architect. Hij liet mij maar een beetje de problemen oplossen.”
Luchtdruk

De eerste vormvariant die ze bedacht, bevatte een knik waarover de architect niet tevreden was. Ze ontwikkelde daarom een tweede variant, zonder knik. Daarvan werd een windtunnelmodel gemaakt, dat vervolgens werd blootgesteld aan windkracht 13. Om de luchtdrukken te meten waren de boemerangdaken in het stadionmodel (schaal 1:500) voorzien van gaatjes, die via buisjes en slangetjes werden aangesloten op een multimanometer – een apparaat dat drukverschillen registreert.

Na het windtunnelonderzoek volgde een constructieve analyse, waarbij tevens twee ondersteuningsmogelijkheden van het tribunedak werden vergeleken: enkele en dubbele pendeloplegging. Opvallend detail was dat bij de enkele pendeloplegging het lage dak maatgevend was voor de doorzakking en bij een inklemming het hoge dak.

De Boer vergeleek tevens diverse draagconstructies voor het tribunedak. Op alle criteria komt een plaatconstructie, meteen stavenconstructie als ondersteuning er het beste uit. Dan ziet het dak er ook het slankst uit. ,,Het slanke dak maakt het minder kolossaal. Het maken van een stadion op menselijk schaal is erg moeilijk”, concludeert De Boer.

Ze vindt het jammer dat de spelen niet naar Istanbul gaan en dat daarmee de prijsvraag ook niet doorgaat. ,,De interesse van Ballast Nedam was groter toen het nog door zou gaan. Maar toen Istanbul van de baan was, kreeg ik wel meer vrijheid.” De Boer kreeg voor haar afstudeerwerk een negen. Ondanks de vele aanbiedingen van bedrijven gaat ze nu eerst een jaar vrijwilligerswerk doen. ,,Daar heb ik nu tenminste de tijd voor.”