Een duimschroef voor eigen bestwil

,,Studenten verslikken zich makkelijk in hun studieplanning. Overschatten zichzelf. Denken vaak vakken nog wel te kunnen ophalen in hun derde of vierde jaar, wat dan enorm moeilijk blijkt. Wij willen die bravoure wat indammen en ze behoeden voor misstappen. Bovendien bestaat er een relatie tussen de vakken. Eerst het één, dan het ander.”

Studieadviseur dr. A. Schwarz legt uit waarom Civiele Techniek zich indringender met de planning van studenten bemoeit. ,,We hebben het zo opgezet dat studenten eerst nadenken voordat ze wat doen.” Om dit effect te sorteren, heeft de faculteit de studenten een duimschroef aangelegd, middels de regeling ‘Verplichte studieplanning en tentamenaanmelding’.

De tweedejaars zijn niet langer vrij zelf hun studiekoers te bepalen maar moeten hun studieplanning ter goedkeuring aan de examencommissie voorleggen. De spelregel luidt nooit meer dan 8 à 9 studiepunten per blok in te plannen en de niet gehaalde vakken eerst af te ronden, alvorens door te stevenen. Pas als de examencommissie de planning goedkeurt, mag aan tentamens worden deelgenomen. Het bijstellen van de planning kan twee keer per jaar, en afwijken mag slechts bij hoge uitzondering.

Al in de jaren tachtig beproefde de faculteit zo’n systeem, maar toen nog geheel vrijwillig. Dat de faculteit het nu over een andere boeg gooit, hangt samen met de druk waaronder zowel faculteit als student staan. Beiden moeten presteren. De één vanwege de prestatiebeurs, de ander omdat universiteiten met de minister hebben afgesproken dat studenten sneller door de opleiding worden geloodst. Blijven plakken is er niet meer bij.

Civiele Techniek mag dan de eerste faculteit zijn die zo’n impopulaire maatregel treft, de morrende proefkonijnen die nu de klos zijn vormen waarschijnlijk de voorhoede van een veel groter leger. Het nieuwe college van bestuur heeft niet voor niets in zijn ‘bestuursnotitie’ meegedeeld toe te willen naar ‘een systeem van zelfgenererende studieplanning’.

Studieadviseur drs. A. van Dort, bedenker van de regeling, knikt: ,,Je maximaliseert het resultaat en je laat eerst het ene deel afmaken, alvorens aan een nieuwe fase te beginnen. Dat is het genererende eraan.” Kom hem niet aan met argumenten als zou de regeling bevoogdend zijn, schools of dat het de academische vorming en zelfwerkzaamheid van de student in de weg staat. Vrijheid blijheid, die tijd is al lang voorbij.
Spandoeken

Toch heeft de studentenraad van de faculteit de regeling om die reden op principiële gronden afgewezen. Een standpunt dat weinig voeten in de aarde heeft, want de raad ligt verder nietdwars. Enig heikel punt is dat de studieplanning tevens geldt als tentamenaanmelding, maar de praktijk moet maar uitwijzen hoe dat verloopt.

Ook de studievereniging houdt er een pragmatische houding op na. Voorzitter Tjerk Joustra: ,,Wij wijzen de regeling niet op voorhand af, maar willen na een bepaalde tijd bekijken hoe de regeling werkt. Pas dan geven wij een oordeel en zien we ook wel of de academische vorming van de student is ingeperkt.”

Veel tweedejaars voelen zich daardoor wat in de kou gelaten. Ze kunnen voor klachten en advies wel bij hun studieadviseur terecht, maar die benadrukt vooral dat de regeling voor eigen bestwil is.

,,Ik begrijp de boosheid wel”, zegt Van Dort. ,,We hebben ze nogal overrompeld, maar de confronterende werking van de regeling werkt naar twee kanten. Het systeem benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de student, maar ook die van de faculteit. Onderwijsproblemen komen sneller naar boven en die hebben we op te lossen.”

Dat de spandoeken in de kast blijven, komt ook omdat al vanaf 1994 studenten hun medewerking gaven aan de regeling. Dus om de faculteit nu ineens de zwarte piet toe te spelen, is wat laat. Volgens zesdejaars Edo Oostebrink hebben de studenten zitten slapen. Hij stuurde onlangs een brief naar het college van bestuur met het verzoek de regeling te vernietigen, nadat de faculteit zijn argumenten voor ‘ongegrond’ had verklaard.

Volgens Oostebrink moeten studenten de vrijheid hebben hun studie volgens eigen plan te doorlopen. Studenten de toegang weigeren tot tentamens die niet voorkomen op de studieplanning is volgens hem niet toegestaan. Daartoe beroept hij zich op de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). Het in de onderwijs- en examenregeling opnemen van de verplichting om een studieplanning te maken, zou oneigenlijk gebruik van de regeling zijn. Bovendien mag de faculteit wel de volgorde van tentamens bepalen, maar daarmee nog niet de deelname ontzeggen.

Oostebrink: ,,Het college behoort de regeling te vernietigen, tenzij het kan aantonen dat de regeling niet in strijd is met de wet.” Mocht zijn verzoek niet naar tevredenheid worden behandeld, dan kondigt hij aan naar de minister te zullen stappen.
Redelijkheid

,,In de wet kun je dingen niet tot in detail regelen; het gaat om de redelijkheid en billijkheid van de regeling”, stelt Van Dort. Voor hem is regeling de resultante van een klassieke discussie: wel sturen of niet sturen? En de omstandigheden zijn er nu eenmaal naar om wel te sturen.

Het kost de faculteit bovendien veel werk. ,,Maar daar staat tegenover dat we zo veel objectievere gegevens boven tafel krijgen. De redenen van studievertraging komen nu echt naar boven”, aldus Van Dort.

Oostebrink en ook tweedejaars menen echter dat het nieuwe systeem juist tot een grotere studieachterstand kan leiden, omdat het zo weinig flexibel is. Een eenmaal opgelopen achterstand zou niet meer in te halen zijn. Van Dort: ,,Als het studiebelemmerend werkt, zullen wij de eersten zijn om het systeem te heroverwegen. Wat we juist niet nastreven iscontra-productiviteit.”

Een garantie voor studiesucces is de verplichte studieplanning evenwel niet. Wie wel wordt toegelaten tot het tentamen maar er nog niets van bakt, kan weer opnieuw beginnen.

,,Studenten verslikken zich makkelijk in hun studieplanning. Overschatten zichzelf. Denken vaak vakken nog wel te kunnen ophalen in hun derde of vierde jaar, wat dan enorm moeilijk blijkt. Wij willen die bravoure wat indammen en ze behoeden voor misstappen. Bovendien bestaat er een relatie tussen de vakken. Eerst het één, dan het ander.”

Studieadviseur dr. A. Schwarz legt uit waarom Civiele Techniek zich indringender met de planning van studenten bemoeit. ,,We hebben het zo opgezet dat studenten eerst nadenken voordat ze wat doen.” Om dit effect te sorteren, heeft de faculteit de studenten een duimschroef aangelegd, middels de regeling ‘Verplichte studieplanning en tentamenaanmelding’.

De tweedejaars zijn niet langer vrij zelf hun studiekoers te bepalen maar moeten hun studieplanning ter goedkeuring aan de examencommissie voorleggen. De spelregel luidt nooit meer dan 8 à 9 studiepunten per blok in te plannen en de niet gehaalde vakken eerst af te ronden, alvorens door te stevenen. Pas als de examencommissie de planning goedkeurt, mag aan tentamens worden deelgenomen. Het bijstellen van de planning kan twee keer per jaar, en afwijken mag slechts bij hoge uitzondering.

Al in de jaren tachtig beproefde de faculteit zo’n systeem, maar toen nog geheel vrijwillig. Dat de faculteit het nu over een andere boeg gooit, hangt samen met de druk waaronder zowel faculteit als student staan. Beiden moeten presteren. De één vanwege de prestatiebeurs, de ander omdat universiteiten met de minister hebben afgesproken dat studenten sneller door de opleiding worden geloodst. Blijven plakken is er niet meer bij.

Civiele Techniek mag dan de eerste faculteit zijn die zo’n impopulaire maatregel treft, de morrende proefkonijnen die nu de klos zijn vormen waarschijnlijk de voorhoede van een veel groter leger. Het nieuwe college van bestuur heeft niet voor niets in zijn ‘bestuursnotitie’ meegedeeld toe te willen naar ‘een systeem van zelfgenererende studieplanning’.

Studieadviseur drs. A. van Dort, bedenker van de regeling, knikt: ,,Je maximaliseert het resultaat en je laat eerst het ene deel afmaken, alvorens aan een nieuwe fase te beginnen. Dat is het genererende eraan.” Kom hem niet aan met argumenten als zou de regeling bevoogdend zijn, schools of dat het de academische vorming en zelfwerkzaamheid van de student in de weg staat. Vrijheid blijheid, die tijd is al lang voorbij.
Spandoeken

Toch heeft de studentenraad van de faculteit de regeling om die reden op principiële gronden afgewezen. Een standpunt dat weinig voeten in de aarde heeft, want de raad ligt verder nietdwars. Enig heikel punt is dat de studieplanning tevens geldt als tentamenaanmelding, maar de praktijk moet maar uitwijzen hoe dat verloopt.

Ook de studievereniging houdt er een pragmatische houding op na. Voorzitter Tjerk Joustra: ,,Wij wijzen de regeling niet op voorhand af, maar willen na een bepaalde tijd bekijken hoe de regeling werkt. Pas dan geven wij een oordeel en zien we ook wel of de academische vorming van de student is ingeperkt.”

Veel tweedejaars voelen zich daardoor wat in de kou gelaten. Ze kunnen voor klachten en advies wel bij hun studieadviseur terecht, maar die benadrukt vooral dat de regeling voor eigen bestwil is.

,,Ik begrijp de boosheid wel”, zegt Van Dort. ,,We hebben ze nogal overrompeld, maar de confronterende werking van de regeling werkt naar twee kanten. Het systeem benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de student, maar ook die van de faculteit. Onderwijsproblemen komen sneller naar boven en die hebben we op te lossen.”

Dat de spandoeken in de kast blijven, komt ook omdat al vanaf 1994 studenten hun medewerking gaven aan de regeling. Dus om de faculteit nu ineens de zwarte piet toe te spelen, is wat laat. Volgens zesdejaars Edo Oostebrink hebben de studenten zitten slapen. Hij stuurde onlangs een brief naar het college van bestuur met het verzoek de regeling te vernietigen, nadat de faculteit zijn argumenten voor ‘ongegrond’ had verklaard.

Volgens Oostebrink moeten studenten de vrijheid hebben hun studie volgens eigen plan te doorlopen. Studenten de toegang weigeren tot tentamens die niet voorkomen op de studieplanning is volgens hem niet toegestaan. Daartoe beroept hij zich op de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). Het in de onderwijs- en examenregeling opnemen van de verplichting om een studieplanning te maken, zou oneigenlijk gebruik van de regeling zijn. Bovendien mag de faculteit wel de volgorde van tentamens bepalen, maar daarmee nog niet de deelname ontzeggen.

Oostebrink: ,,Het college behoort de regeling te vernietigen, tenzij het kan aantonen dat de regeling niet in strijd is met de wet.” Mocht zijn verzoek niet naar tevredenheid worden behandeld, dan kondigt hij aan naar de minister te zullen stappen.
Redelijkheid

,,In de wet kun je dingen niet tot in detail regelen; het gaat om de redelijkheid en billijkheid van de regeling”, stelt Van Dort. Voor hem is regeling de resultante van een klassieke discussie: wel sturen of niet sturen? En de omstandigheden zijn er nu eenmaal naar om wel te sturen.

Het kost de faculteit bovendien veel werk. ,,Maar daar staat tegenover dat we zo veel objectievere gegevens boven tafel krijgen. De redenen van studievertraging komen nu echt naar boven”, aldus Van Dort.

Oostebrink en ook tweedejaars menen echter dat het nieuwe systeem juist tot een grotere studieachterstand kan leiden, omdat het zo weinig flexibel is. Een eenmaal opgelopen achterstand zou niet meer in te halen zijn. Van Dort: ,,Als het studiebelemmerend werkt, zullen wij de eersten zijn om het systeem te heroverwegen. Wat we juist niet nastreven iscontra-productiviteit.”

Een garantie voor studiesucces is de verplichte studieplanning evenwel niet. Wie wel wordt toegelaten tot het tentamen maar er nog niets van bakt, kan weer opnieuw beginnen.