Desgevraagd: Meteoriet explodeert boven Rusland

Ongekend dichtbij, en precies zoals voorspeld.
Spaanse amateurastronomen hadden de asteroïde een jaar eerder ontdekt. Toen schoot hij ook al voorbij, maar op wat grotere afstand. Sindsdien hield men de rots nauwlettend in de gaten.
Dat geldt niet voor de asteroïde die diezelfde dag (buitengewoon toeval, menen experts) explodeerde boven Rusland en enorme schade aanrichtte. Hoe is het mogelijk dat astronomen deze meteoriet niet zagen aankomen?
Dat ligt niet alleen aan het formaat, vertelt sterrenkundige prof.dr. Imke de Pater van de Berkeley Universiteit van Californië.
“De meteoriet had een diameter van tien à vijftien meter; voor astronomische begrippen is dat klein. Dat maakt hem moeilijk te detecteren en hij ging natuurlijk enorm snel – vijftigduizend kilometer per uur – waardoor er weinig waarschuwingstijd was. Maar we hadden hem waarschijnlijk ook niet zien aankomen als hij tien kilometer in doorsnede was geweest, zoals de meteoriet die vijfenzestig miljoen jaar geleden de dinosauriërs uitvaagde.”
Volgens De Pater, die ook verbonden is aan de sectie astrodynamics & space missions (L&R), is de aanvliegroute van cruciaal belang. Deze asteroïde kwam recht op ons af. Daardoor was hij niet waar te nemen als een lichtpuntje dat in de verte aan de hemel beweegt. Dit in tegenstelling tot 2012 DA14. 2012 DA14 volgt een baan die niet helemaal synchroon loopt met die van de aarde. Daardoor komt hij langs, de ene keer wat dichterbij dan de andere en is hij te zien als een bewegend puntje.
Dat de ‘Russische’ meteoriet van steen was en niet van metaal, is een geluk bij een ongeluk, meent De Pater die de dag voor de explosie toevallig in Delft college gaf over meteorieten.
“Was hij van metaal geweest, dan was hij misschien niet in de atmosfeer ontploft, maar had hij de aarde echt getroffen. De schade was dan veel groter geweest. Door de inslag zou namelijk ook materiaal van de aarde zijn rondgeslingerd. Overigens is het zo dat de meeste meteorieten van steen zijn, dus de kans dat een stenen meteoriet op aarde afkomt, is groter.”
Er vallen uit deze meteoriet helaas geen lessen te leren waardoor we ons in de toekomst beter tegen een meteoriet kunnen beschermen, zo lijkt het. Toch is het onderzoek naar het materiaal en de richting van waaruit de meteoriet kwam buitengewoon interessant voor sterrenkundigen.
Wetenschappers willen weten waar deze meteoriet precies vandaan komt. Komt hij uit de afgelegen asteroïdengordel of was het een zogenaamde near earth asteroide, een asteroïde die eerder al door verstoringen op zijn baan (door gravitatie of zonnewarmte) uit de asteroïdengordel is verstoten?
“Door gegevens te verzamelen over meteorieten en daar statistiek op los te laten, leren we meer over de asteroïdengordel en de near earth asteroides. Uiteindelijk levert ons dat ook meer inzicht in het ontstaan en functioneren van ons zonnestelsel.”