Wetenschap

Desgevraagd

Stadsdeel Amsterdam-Zuidoost heeft dinsdag beloten om minimaal 2100 flats in de Bijlmermeer af te breken. Ruim dertig jaar hebben de flats in de Bijlmer stand gehouden maar nu gaan ze toch in groten getale tegen de vlakte.

Laagbouw komt er op hun plekken, want uit enquêtes onder de bewoners blijkt dat daar behoefte aan is.

De sloop van de flats is echter niet in een zucht en een stoot gedaan aangezien er ingewikkelde betonconstructies afgebroken moeten worden. Waarom kunnen de Bijlmerflats niet gewoon gerenoveerd worden?

Desgevraagd beweert prof.ir. Ch.J. Vos, hoogleraar uitvoering betonconstructies, dat renoveren duurder is dan slopen. Er moet dan zoveel aan de skeletten van deze flats gesleuteld worden dat afbreken en nieuwbouw neerzetten goedkoper is.

,,Om een betonconstructie makkelijk af te kunnen breken moet de architect er eigenlijk al tijdens het ontwerpproces rekening mee houden. Daar zijn de bouwkundigen bij de Bijlmerflats niet van uit gegaan. Je kan zien dat ze gebouwd zijn om wel 100 jaar te blijven staan.”

In vergelijking met baksteenconstructies geeft de sloop van beton veel hinder. ,,Het maakt lawaai en stof en bovendien is het scheiden van beton erg lastig. De bewapening is er moeilijk uit te krijgen.”

Beton

Het hoofdingrediënt van beton is cement (stof uit gemalen mergel) dat na toevoeging van water hard wordt. Om het geheel meer stevigheid te geven worden er vulstoffen aan toegevoegd als zand en grint of zand en steenslag. Bij de Bijlmerflats is zand en grint toegepast. Daarnaast worden er in het beton rasters van staaldraad (de bewapening) verwerkt om de treksterkte te vergroten.

Eenmaal gescheiden beton is niet schadelijk voor het milieu en bovendien goed te recyclen. ,,De meest hoogwaardige toepassing is om het betonpuin weer te verwerken tot nieuw beton. Een andere toepassing van schoon betonpuin is het ophogen van autowegen of boerenerven. De bewapening kan worden omgesmolten in hoogovens.”

In het kader van milieuvriendelijkheid wordt er tegenwoordig vaak demontabel gebouwd. Vroeger was dat dus wel anders. Halverwege de jaren zestig is men begonnen aan de hoogbouw in Amsterdam-Zuidoost en in het begin van de zeventiger jaren waren de woonblokken klaar. ,,Typisch voor het naoorlogse bouwen is de driedimensionale stedenbouw. Grote draagconstructies werden gemaakt waardoor een soort driedimensionale stad ontstond. Daar kon dan een makkelijk vervangbare inbouw ingezet worden. Alleen hadden ze voor die inbouwen een marktpartij nodig, zoiets als Ikea. Helaas was de markt er nog niet rijp voor.”

Een treurige teloorgang voor de stevige hoogbouw. ,,Ik heb de flats gebouwd zien worden. Ze waren toen het mooiste van het mooiste. Nu kan je er niets meer mee.”

Ruim dertig jaar hebben de flats in de Bijlmer stand gehouden maar nu gaan ze toch in groten getale tegen de vlakte. Laagbouw komt er op hun plekken, want uit enquêtes onder de bewoners blijkt dat daar behoefte aan is.

De sloop van de flats is echter niet in een zucht en een stoot gedaan aangezien er ingewikkelde betonconstructies afgebroken moeten worden. Waarom kunnen de Bijlmerflats niet gewoon gerenoveerd worden?

Desgevraagd beweert prof.ir. Ch.J. Vos, hoogleraar uitvoering betonconstructies, dat renoveren duurder is dan slopen. Er moet dan zoveel aan de skeletten van deze flats gesleuteld worden dat afbreken en nieuwbouw neerzetten goedkoper is.

,,Om een betonconstructie makkelijk af te kunnen breken moet de architect er eigenlijk al tijdens het ontwerpproces rekening mee houden. Daar zijn de bouwkundigen bij de Bijlmerflats niet van uit gegaan. Je kan zien dat ze gebouwd zijn om wel 100 jaar te blijven staan.”

In vergelijking met baksteenconstructies geeft de sloop van beton veel hinder. ,,Het maakt lawaai en stof en bovendien is het scheiden van beton erg lastig. De bewapening is er moeilijk uit te krijgen.”

Beton

Het hoofdingrediënt van beton is cement (stof uit gemalen mergel) dat na toevoeging van water hard wordt. Om het geheel meer stevigheid te geven worden er vulstoffen aan toegevoegd als zand en grint of zand en steenslag. Bij de Bijlmerflats is zand en grint toegepast. Daarnaast worden er in het beton rasters van staaldraad (de bewapening) verwerkt om de treksterkte te vergroten.

Eenmaal gescheiden beton is niet schadelijk voor het milieu en bovendien goed te recyclen. ,,De meest hoogwaardige toepassing is om het betonpuin weer te verwerken tot nieuw beton. Een andere toepassing van schoon betonpuin is het ophogen van autowegen of boerenerven. De bewapening kan worden omgesmolten in hoogovens.”

In het kader van milieuvriendelijkheid wordt er tegenwoordig vaak demontabel gebouwd. Vroeger was dat dus wel anders. Halverwege de jaren zestig is men begonnen aan de hoogbouw in Amsterdam-Zuidoost en in het begin van de zeventiger jaren waren de woonblokken klaar. ,,Typisch voor het naoorlogse bouwen is de driedimensionale stedenbouw. Grote draagconstructies werden gemaakt waardoor een soort driedimensionale stad ontstond. Daar kon dan een makkelijk vervangbare inbouw ingezet worden. Alleen hadden ze voor die inbouwen een marktpartij nodig, zoiets als Ikea. Helaas was de markt er nog niet rijp voor.”

Een treurige teloorgang voor de stevige hoogbouw. ,,Ik heb de flats gebouwd zien worden. Ze waren toen het mooiste van het mooiste. Nu kan je er niets meer mee.”

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.