‘De meesten vinden het wel stoer’

De sergeanten dragen tevens bij ,,aan het imago van intelligente krijgsmacht dat het Nederlandse leger in het buitenland geniet”.

,,Het is nu vooral wachten tot we gaan”, zegt Van den Bosch, werktuigbouwkunde studeerde. Van der Eyck, die bij Materiaalkunde afstudeerde en daar vanwege zijn bruine ogen de bijnaam ‘Bambi’ kreeg, zegt: ,,Je wilt iets nuttigs doen met je diensttijd. Paraat staan in Nederland lijkt me niks.”

Bij de oproep voor de dienstplicht, na hun studie gaven beiden aan bij de VN te willen. Van der Eyk: ,,Bij de oproep zat een briefje dat ik moest invullen. Je moest aankruisen of je informatie over de VN wilde hebben. Ik heb dat toen gedaan.”

Voor Van den Bosch ging het net zo. ,,Zo gaat het voor de meesten wel, denk ik. Je denkt: ach, het lijkt me wel wat. Daarna krijg je de keuring voor de VN-opleiding.”

Terwijl uit het nieuws toch duidelijk blijkt dat het in het voormalige Joegoslavië niet altijd even rustig is, en de blauwe baret lang niet altijd een veilig verblijf garandeert, zijn er elke twee maanden toch weer dienstplichtigen bereid om een half jaar juist daar te gaan zitten. Hieronder bevinden zich opvallend veel hoger opgeleiden. Van den Bosch: ,,Academici zijn populair bij Defensie. Al dan niet afgestudeerde studenten, die zonder twijfel ook bijdragen aan het imago van een intelligente en flexibele krijgsmacht dat het Nederlandse leger in het buitenland geniet.”

Na de oproep kregen beiden een uitnodiging voor de VN-keuring. ,,Bij de keuring wordt vooral gekeken hoe je mentaal bent. Als je halverwege de uitzending instort, heeft niemand wat aan je”, vertelt Van den Bosch. ,,Natuurlijk vragen ze waarom je wilt gaan. Je moet goed gemotiveerd zijn, realistisch overkomen, maar niet te idealistisch.” Beide heren doorstonden de keuring.
Sokken

De sergeantenopleiding begon, in februari, meteen met de traditionele bivak. Iets waar Van der Eyk en Van den Bosch kennelijk met plezier op terugkijken. ,,We stonden continu onder tijdsdruk. Nooit was iets op tijd afgerond. Dat was wel leerzaam”, aldus Van den Bosch. Tijdens de daarop volgende functieopleiding in Bussum werden ze opgeleid tot sergeanten distributie. ,,We kunnen nu bonnen invullen en sokken uitdelen”, zegt Van der Eyk.

De daadwerkelijke VN-training aan het Centrum voor Vredesoperaties, het CVV, in Ossendrecht begon enkele weken geleden. ,,Daar worden verschillende situaties nagebootst”, vertelt Van den Bosch. ,,Tijdens de vorige oefening waren er roadblocks neergezet. Er was een Kroatische en een Servischeroadblock. Er werd gekeken hoe je reageert als de mensen bij de roadblock bijvoorbeeld plotseling agressief doen.”

Van den Bosch: ,,Soms moet je het wel in je hebben. Zo hadden we laatst een oefening waarbij we met een touw een rivier over moesten. Natuurlijk viel Casper er van af. Hij is toen afgevoerd.” Voor Van der Eyk een gevoelige zaak. ,,Ik protesteerde, maar ze namen me gewoon mee”, verdedigt hij zich. ,,Die hospiks hadden ook niks te doen, natuurlijk. En, bovendien, de majoor die voor mij over het touw ging, viel er ook af. Ik volgde gewoon zijn voorbeeld.”

,,Er wordt veel nadruk gelegd op samenwerking, op de groepsband”, vervolgt Van den Bosch. ,,Er wordt ook veel aandacht besteed aan omgaan met stress, op tijd dingen signaleren bij anderen om rare dingen te voorkomen. Dat er zo veel aandacht aan geschonken wordt, zegt wel wat.” De ‘Joego-tik’ is iets dat voorkomen moet worden. ,,Mensen die de omstandigheden niet trekken, vervolgens in Nederland in de problemen komen; daar zijn genoeg verhalen over. De omschakeling is dan te groot, ze kunnen hun draai niet meer vinden. Dat moet voorkomen worden. Het is een probleem waar Defensie al sinds de eerste uitzendingen van militairen naar het buitenland mee te maken heeft. Maar sinds die eerste uitzendingen naar Libanon is er veel verbeterd in de nazorg van uitgezonden militairen.”
Trapje

De opleiding duurt in totaal vier maanden. ,,Je kunt in die tijd natuurlijk niet echt helemaal opgeleid worden. We worden wel opgeleid om onze taak uit te voeren. Ook wel om met de situatie daar om te gaan, met de verschillende dingen waar je mee te maken kan krijgen”, zegt Van den Bosch. ,,Maar als de situatie echt escaleert, kan de opleiding wel eens te weinig zijn. We blijven dienstplichtigen en geen beroeps.”

Zagreb en Busovaca, daar gaan ze naar toe. In Zagreb is het – we schrijven een week geleden – rustig. ,,Casper gaat gewoon vakantie houden”, vindt Van den Bosch. ,,Dat is zo”, geeft Van der Eyk toe. ,,Hoewel ik nog altijd van een trapje kan vallen.” Op 6 juni vertrekt hij en komt dan bij het Logbase in Zagreb terecht. ,,Dat is een van de twee logistieke bases. De andere ligt in Split. Vanaf Logbase Zagreb en Logbase Split vertrekken de bevoorradingsconvooien naar de andere posten. Vanuit Zagreb wordt de bevoorrading van de Nederlandse eenheden geregeld, vooral het transport van medicamenten, post en verlofgangers.”

Van den Bosch vertrekt eerder. ,,Ik zit bij de rotatie die op 2 mei vertrok, maar ik ben na-rotant, dus ik ga later dan de hoofdgroep weg. Waarschijnlijk iets na 9 mei want dan is mijn opleiding afgelopen.” In Busovaca is het op dit moment ook rustig, maar wat niet is kan nog komen: ,,Meestal beginnen de gevechten weer in de zomer. Busovaca ligt midden in zo’n moslim-eiland. Als er gevochten wordt, zal dat het meest aan de grenzen gebeuren.”

Op hun vertrek reageren kennissen en familieleden verschillend. ‘Misschien als ik terug kom’, reageert Van den Bosch als mensen hem vragen of hij een gaatje in z’n kop heeft. ,,Vaak vinden mensen dat je voor niks je leven in de waagschaal legt”, zegt hij. ,,Natuurlijk is er een risico. Dat weet je vantevoren. Maar voor hetzelfde geld struikel ik morgen overeen stoeprandje en lig ik met een gebroken nek in het ziekenhuis.”

,,Bert’s vader knipt altijd de stukjes over mijnen uit de krant”, vertelt Van der Eyk. Van den Bosch moet even lachen. ,,Dat klopt. Hij vindt het vreselijk onverstandig om daar naar toe te gaan, maar ik moet het zelf weten”, zegt hij. ,,Waarschijnlijk is hij ook wel een beetje trots op mij.” Uiteindelijk lijken de meesten het toch wel te begrijpen. ,,Mensen vinden het vaak eerst gek, maar als je er een poosje over praat, hebben ze wel begrip”, gaat Van der Eyk verder. ,,De meesten vinden het eigenlijk toch wel weer stoer.”

Van het nut van de VN-eenheden zijn beiden overtuigd. ,,Ik heb niet de illusie de oorlog te kunnen oplossen”, zegt Van der Eyk. Van den Bosch beaamt dat. ,,Het gaat ook vooral om de voedsel- en medicamentenconvooien voor de bevolking, daarvoor doe je het.” Idealisme dus. Voor Van den Bosch, althans. Van der Eyk ziet het meer als een boeiende diensttijd. ,,Het alternatief is natuurlijk helemaal niet interessant, in Nederland een beetje uit je neus eten”, vindt hij. ,,Maar als ik zeg dat ik het uit idealisme doe, gelooft niemand me.”

De illusie de oorlog te kunnen oplossen hebben ze niet, maar trots op hun blauwe baret zijn ze wel. Bert van den Bosch en Casper ‘Bambi’ van der Eyk, beiden onlangs afgestudeerd, gaan binnenkort als vredessoldaten naar het voormalige Joegoslavië. De sergeanten dragen tevens bij ,,aan het imago van intelligente krijgsmacht dat het Nederlandse leger in het buitenland geniet”.

,,Het is nu vooral wachten tot we gaan”, zegt Van den Bosch, werktuigbouwkunde studeerde. Van der Eyck, die bij Materiaalkunde afstudeerde en daar vanwege zijn bruine ogen de bijnaam ‘Bambi’ kreeg, zegt: ,,Je wilt iets nuttigs doen met je diensttijd. Paraat staan in Nederland lijkt me niks.”

Bij de oproep voor de dienstplicht, na hun studie gaven beiden aan bij de VN te willen. Van der Eyk: ,,Bij de oproep zat een briefje dat ik moest invullen. Je moest aankruisen of je informatie over de VN wilde hebben. Ik heb dat toen gedaan.”

Voor Van den Bosch ging het net zo. ,,Zo gaat het voor de meesten wel, denk ik. Je denkt: ach, het lijkt me wel wat. Daarna krijg je de keuring voor de VN-opleiding.”

Terwijl uit het nieuws toch duidelijk blijkt dat het in het voormalige Joegoslavië niet altijd even rustig is, en de blauwe baret lang niet altijd een veilig verblijf garandeert, zijn er elke twee maanden toch weer dienstplichtigen bereid om een half jaar juist daar te gaan zitten. Hieronder bevinden zich opvallend veel hoger opgeleiden. Van den Bosch: ,,Academici zijn populair bij Defensie. Al dan niet afgestudeerde studenten, die zonder twijfel ook bijdragen aan het imago van een intelligente en flexibele krijgsmacht dat het Nederlandse leger in het buitenland geniet.”

Na de oproep kregen beiden een uitnodiging voor de VN-keuring. ,,Bij de keuring wordt vooral gekeken hoe je mentaal bent. Als je halverwege de uitzending instort, heeft niemand wat aan je”, vertelt Van den Bosch. ,,Natuurlijk vragen ze waarom je wilt gaan. Je moet goed gemotiveerd zijn, realistisch overkomen, maar niet te idealistisch.” Beide heren doorstonden de keuring.
Sokken

De sergeantenopleiding begon, in februari, meteen met de traditionele bivak. Iets waar Van der Eyk en Van den Bosch kennelijk met plezier op terugkijken. ,,We stonden continu onder tijdsdruk. Nooit was iets op tijd afgerond. Dat was wel leerzaam”, aldus Van den Bosch. Tijdens de daarop volgende functieopleiding in Bussum werden ze opgeleid tot sergeanten distributie. ,,We kunnen nu bonnen invullen en sokken uitdelen”, zegt Van der Eyk.

De daadwerkelijke VN-training aan het Centrum voor Vredesoperaties, het CVV, in Ossendrecht begon enkele weken geleden. ,,Daar worden verschillende situaties nagebootst”, vertelt Van den Bosch. ,,Tijdens de vorige oefening waren er roadblocks neergezet. Er was een Kroatische en een Servischeroadblock. Er werd gekeken hoe je reageert als de mensen bij de roadblock bijvoorbeeld plotseling agressief doen.”

Van den Bosch: ,,Soms moet je het wel in je hebben. Zo hadden we laatst een oefening waarbij we met een touw een rivier over moesten. Natuurlijk viel Casper er van af. Hij is toen afgevoerd.” Voor Van der Eyk een gevoelige zaak. ,,Ik protesteerde, maar ze namen me gewoon mee”, verdedigt hij zich. ,,Die hospiks hadden ook niks te doen, natuurlijk. En, bovendien, de majoor die voor mij over het touw ging, viel er ook af. Ik volgde gewoon zijn voorbeeld.”

,,Er wordt veel nadruk gelegd op samenwerking, op de groepsband”, vervolgt Van den Bosch. ,,Er wordt ook veel aandacht besteed aan omgaan met stress, op tijd dingen signaleren bij anderen om rare dingen te voorkomen. Dat er zo veel aandacht aan geschonken wordt, zegt wel wat.” De ‘Joego-tik’ is iets dat voorkomen moet worden. ,,Mensen die de omstandigheden niet trekken, vervolgens in Nederland in de problemen komen; daar zijn genoeg verhalen over. De omschakeling is dan te groot, ze kunnen hun draai niet meer vinden. Dat moet voorkomen worden. Het is een probleem waar Defensie al sinds de eerste uitzendingen van militairen naar het buitenland mee te maken heeft. Maar sinds die eerste uitzendingen naar Libanon is er veel verbeterd in de nazorg van uitgezonden militairen.”
Trapje

De opleiding duurt in totaal vier maanden. ,,Je kunt in die tijd natuurlijk niet echt helemaal opgeleid worden. We worden wel opgeleid om onze taak uit te voeren. Ook wel om met de situatie daar om te gaan, met de verschillende dingen waar je mee te maken kan krijgen”, zegt Van den Bosch. ,,Maar als de situatie echt escaleert, kan de opleiding wel eens te weinig zijn. We blijven dienstplichtigen en geen beroeps.”

Zagreb en Busovaca, daar gaan ze naar toe. In Zagreb is het – we schrijven een week geleden – rustig. ,,Casper gaat gewoon vakantie houden”, vindt Van den Bosch. ,,Dat is zo”, geeft Van der Eyk toe. ,,Hoewel ik nog altijd van een trapje kan vallen.” Op 6 juni vertrekt hij en komt dan bij het Logbase in Zagreb terecht. ,,Dat is een van de twee logistieke bases. De andere ligt in Split. Vanaf Logbase Zagreb en Logbase Split vertrekken de bevoorradingsconvooien naar de andere posten. Vanuit Zagreb wordt de bevoorrading van de Nederlandse eenheden geregeld, vooral het transport van medicamenten, post en verlofgangers.”

Van den Bosch vertrekt eerder. ,,Ik zit bij de rotatie die op 2 mei vertrok, maar ik ben na-rotant, dus ik ga later dan de hoofdgroep weg. Waarschijnlijk iets na 9 mei want dan is mijn opleiding afgelopen.” In Busovaca is het op dit moment ook rustig, maar wat niet is kan nog komen: ,,Meestal beginnen de gevechten weer in de zomer. Busovaca ligt midden in zo’n moslim-eiland. Als er gevochten wordt, zal dat het meest aan de grenzen gebeuren.”

Op hun vertrek reageren kennissen en familieleden verschillend. ‘Misschien als ik terug kom’, reageert Van den Bosch als mensen hem vragen of hij een gaatje in z’n kop heeft. ,,Vaak vinden mensen dat je voor niks je leven in de waagschaal legt”, zegt hij. ,,Natuurlijk is er een risico. Dat weet je vantevoren. Maar voor hetzelfde geld struikel ik morgen overeen stoeprandje en lig ik met een gebroken nek in het ziekenhuis.”

,,Bert’s vader knipt altijd de stukjes over mijnen uit de krant”, vertelt Van der Eyk. Van den Bosch moet even lachen. ,,Dat klopt. Hij vindt het vreselijk onverstandig om daar naar toe te gaan, maar ik moet het zelf weten”, zegt hij. ,,Waarschijnlijk is hij ook wel een beetje trots op mij.” Uiteindelijk lijken de meesten het toch wel te begrijpen. ,,Mensen vinden het vaak eerst gek, maar als je er een poosje over praat, hebben ze wel begrip”, gaat Van der Eyk verder. ,,De meesten vinden het eigenlijk toch wel weer stoer.”

Van het nut van de VN-eenheden zijn beiden overtuigd. ,,Ik heb niet de illusie de oorlog te kunnen oplossen”, zegt Van der Eyk. Van den Bosch beaamt dat. ,,Het gaat ook vooral om de voedsel- en medicamentenconvooien voor de bevolking, daarvoor doe je het.” Idealisme dus. Voor Van den Bosch, althans. Van der Eyk ziet het meer als een boeiende diensttijd. ,,Het alternatief is natuurlijk helemaal niet interessant, in Nederland een beetje uit je neus eten”, vindt hij. ,,Maar als ik zeg dat ik het uit idealisme doe, gelooft niemand me.”