Bussemaker dreigt eigen wetsvoorstel op te blazen

Het werd een fel debat gisteravond in de Tweede Kamer over een wetsvoorstel dat de namen ‘hogeschool’ en ‘universiteit’ moet beschermen. PvdA-minister Bussemaker wil het hard spelen: ze overweegt alles af te blazen als VVD en CDA haar wetsvoorstel aanpassen met een amendement.

Malafide aanbieders

In het wetsvoorstel staan een paar dingen waar iedereen het in principe over eens is. Malafide onderwijsaanbieders mogen straks niet doen alsof ze een echte universiteit of hogeschool zijn: die termen worden beschermd. Ook kan de minister de erkenning intrekken van hogescholen of universiteiten met haatzaaiende bestuurders, zoals de Islamitische Universiteit Rotterdam. Het was steggelen over de details, maar er was steun voor de grote lijn.

Maar er staat nog iets belangrijks in de wet. Minister Bussemaker wil dat nieuwe onderwijsaanbieders pas officiële erkenning krijgen als ze een hele lichting studenten door hun opleiding hebben geloodst. Ze moeten een ‘volkomen cyclus’ hebben doorlopen voor ze accreditatie kunnen krijgen.

Dat vinden VVD en CDA vreemd. Dan hebben nieuwe onderwijsaanbieders toch geen kans? Welke studenten gaan nou een complete opleiding volgen zonder dat ze een goed diploma tegemoet kunnen zien? Je zou die kwaliteit gewoon van tevoren moeten checken, zeiden ze al eerder.

Fel

In felle bewoordingen bestreed minister Bussemaker dit idee. Het Nederlandse hoger onderwijs is van wereldklasse en dat moet vooral zo blijven, stelde ze. VVD en CDA vinden toch ook dat de kwaliteit van opleidingen boven iedere twijfel verheven moet zijn?

Bussemaker gaf het voorbeeld van de omstreden EuroPort Business School. “Die is al door de strafrechter op de vingers getikt, maar zit als gevolg van meerdere gerechtelijke procedures nog wel in ons bestel”, klaagde ze. “Ik ben al meer dan drie jaar bezig met procederen tegen deze instelling en ik ben nog steeds niet in staat geweest om een eind te maken aan deze opleiding. Dat betekent dat studenten jarenlang studeren aan een opleiding waarvan wij met z’n allen weten dat die van onvoldoende kwaliteit is.”

Maar VVD en CDA bleven vasthouden aan hun idee dat nieuwe onderwijsaanbieders meer ruimte moesten krijgen. Dat zou goed zijn voor de innovatie van het hoger onderwijs. Het hielp niet dat minister Bussemaker uitlegde hoeveel nieuwe aanbieders ondanks de hoge eisen toch zijn toegetreden, waaronder – jawel – de Duisenberg school of finance, vernoemd naar de vader van VVD-Kamerlid Pieter Duisenberg.

Nucleaire optie

SP-Kamerlid Jasper van Dijk was de eerste die doorkreeg hoe hoog de emoties opliepen. “Begrijp ik het goed dat de minister nu de zogenaamde ‘nucleaire optie’ op tafel legt?”, vroeg hij. “Overweegt ze het wetsvoorstel in te trekken als het amendement wordt aangenomen? En beseffen de indieners ook dat al die mooie dingen, te weten de bescherming van namen en graden en de bevordering van maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef, dan niet meer gerealiseerd zullen worden?”

“Ja, dat klopt”, antwoordde minister Bussemaker onomwonden. Ze gaat nogmaals per brief uitleggen waarom ze die eis van een ‘volkomen cyclus’ stelt. Die is gewoon per ongeluk uit de wet verdwenen bij een wetswijziging, meent ze, en na een verloren rechtszaak wil zij dit weer herstellen.

Dinsdag stemt de Tweede Kamer over de moties en amendementen.