Bedreigde wetenschappers krijgen praktische steun

In maart deed de Leidse historicus Nadia Bouras aangifte van intimidatie. Op de deur van haar woning had ze een sticker aangetroffen van Vizier op Links, een platform dat vermeende linkse activisten op de korrel neemt. Bouras’ werkgever, de Universiteit Leiden, deed eveneens melding bij de politie en ook de VSNU en wetenschapsgenootschap KNAW spraken van onacceptabele intimidatie en bedreiging.

Haatcampagnes
Bouras is lang niet de enige wetenschapper die wordt lastiggevallen. Ook wetenschappers van de TU Delft raken wel eens verzeild in een sociale-mediastorm. Zo stroomde de inbox van Niek Mouter (faculteit TBM) vol met verwensingen en boze mails nadat hij een onderzoek deed naar het draagvlak voor een vaccinatiebewijs.

Het tv-programma Nieuwsuur liet onlangs meer hoogleraren en universitair docenten aan het woord. Ook zij hebben te kampen met online haatcampagnes, pogingen om hun sociale media-accounts te hacken, doodsbedreigingen en intimidatie aan huis.

Zelfcensuur
Onder hen Catherine de Vries, hoogleraar politieke economie in Milaan, Sarah de Lange, hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Amsterdam, en Leonie de Jonge, Gronings docent politicologie die onderzoek doet naar extreemrechts.

Ook de Rotterdamse hoogleraar virologie Marion Koopmans heeft het zwaar te verduren. Als adviseur van het Outbreak Management Team is ze sinds de coronacrisis een bekend gezicht op tv. Op Twitter wordt ze regelmatig aangevallen. In Nieuwsuur noemt ze het risico van zelfcensuur aanzienlijk. “Als je een tijdlang van dit soort berichten over je heen krijgt, dan vraag je je wel af: waarom doe ik dit eigenlijk?”

• Lees ook: ‘Een stinkende vloed van hatelijke tweets zoog energie uit me’

Ook Andy van den Dobbelsteen van de faculteit Bouwkunde kan hierover meepraten. Hij kreeg boze Twitteraars op zijn dak naar aanleiding van een tweet over een manifest tegen de Nederlandse klimaatwet. “Ik ben voorzichtiger gaan formuleren, want ik heb gemerkt dat er lui op sociale media zijn die alle tijd van de wereld hebben om je op elk detail van je formulering te pakken. Ik kijk ook uit met het taggen van Twitteradressen waarvan ik weet dat veel trollen die volgen. In mijn oudjaarstweet was dat @telegraaf, en blijkbaar leidde dat meteen tot veel lezers. Ik blokkeer mensen die meteen beginnen te schelden en negeer figuren van wie ik merk dat ze alleen hun eigen mening willen geven en niet echt in discussie gaan. Wat ik ook check voordat ik reageer op iemand: is het een echt persoon?”, vertelde hij eerder tegen Delta. 

Onlangs kreeg Van den Dobbelsteen het als TU-duurzaamheidscoördinator opnieuw druk op sociale media, nadat hij aankondigde dat de faculteit Bouwkunde voortaan een uitsluitend vegetarisch menu zou hebben. Zijn tweet werd meermalen weggezet als #vegaterreur, maar Van den Dobbelsteen gaat er luchtig mee om:

Trollen
Volgens Ineke Sluiter, president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, lijkt het erop dat vrouwelijke wetenschappers, politici en journalisten vaker slachtoffer zijn van intimidatie. Ze pleitte al eerder voor steun, en dat deed ze in Nieuwsuur opnieuw. “We kunnen er niets aan doen dat trollen vrouwelijke wetenschappers het zwijgen proberen op te leggen door intolerantie, seksisme, obsceniteit, bedreigingen en intimidatie. Maar we kunnen de mensen die het betreft wel steunen, en dat helpt erg.”

Dus werkt universiteitenvereniging VSNU aan een handreiking voor geïntimideerde of bedreigde wetenschappers. “Daarin komt te staan welke stappen zij kunnen nemen en waar ze binnen en buiten de universiteit terecht kunnen”, zegt een woordvoerder. Ook universiteiten zelf krijgen tips hoe ze hun medewerkers kunnen helpen, bijvoorbeeld met het doen van aangifte. 

• Delta sprak eerder met TU-communicatiedirecteur Joost Ravoo over ditzelfde onderwerp. Lees: Onder vuur op sociale media? Dit doet de TU om je te helpen.

HOP, Hein Cuppen/ Delta