Studentpsychologen: ‘Blijf in contact met anderen’

De onderzoeken over de gevolgen van corona op de psychische gezondheid vliegen je om de oren. Studenten zijn niet alleen eenzamer, maar ook depressiever en minder gemotiveerd dan voor de coronacrisis, blijkt uit al die cijfers. Ook Delftse studenten worstelen hiermee. “Er is niets om jezelf mee te belonen na een week hard werken”, zei Dhruv Gulhar bijvoorbeeld vorige maand. Medestudent Mayukh Sarkar, die begin dit academisch jaar neerstreek voor een master in Delft, vertelde dat hij nauwelijks docenten en medestudenten kent. Delta legde studentenpsychologen Backx en De Kan de zorgen van studenten voor.

Met welke problemen kunnen studenten bij jullie terecht?
Backx: “Allerlei problemen op het mentale vlak die invloed hebben op je studie. Studenten komen regelmatig bij ons met bijvoorbeeld concentratieproblemen, piekeren of faalangst. Soms is het iets heel anders. Relatieproblemen bijvoorbeeld, kunnen op een gegeven moment ook je studie beïnvloeden.”

‘Eerstejaars maken dit jaar op de meest gekke manier kennis met het studentenleven’

Zien jullie door de coronacrisis ook andere problematiek dan voorheen?
Backx: “Niet zozeer anders. Het is eerder een uitvergroting van bestaande problemen. Wat er wel specifiek bij is gekomen, is eenzaamheid. Studenten komen niet naar ons toe met de boodschap: mijn probleem is eenzaamheid. Het ligt wat meer verborgen in dingen.
Normaal stimuleer je elkaar als je samen bent. Dat is nu compleet weggevallen. Al die problemen – moeite met concentreren, geen motivatie hebben, piekeren en stress – worden sterker onder eenzaamheid.”

Hebben studenten het zwaarder ten opzichte van andere groepen?
Backx: “Ik denk dat je als student zonder meer harder getroffen wordt, al is het alleen maar door de vreemde manier waarop je nu les krijgt. Voor eerstejaars is de overgang van middelbare schooltijd naar studeren überhaupt al een grote verandering. Je bent geen onderdeel meer van een kleine hechte gemeenschap, maar staat voor het eerst helemaal op eigen benen. Je studententijd zou de tijd van je leven moeten zijn, maar nu zit iedereen gekluisterd achter zijn laptop. Eerstejaars maken dit jaar op de meest gekke manier kennis met het studentenleven.”

Dat geldt ook voor buitenlandse studenten die hier voor het eerst zijn.
Backx: “Ja. En ze vragen zich ook nog eens waarom ze überhaupt naar Nederland zijn gekomen terwijl ze net zo goed thuis vanachter hun beeldscherm – met familie en vrienden naast de deur – hun colleges kunnen volgen.”

Volgens onderzoek loopt ruim 40 procent van de internationals rond met depressieve gevoelens. Onder Nederlandse jongeren ligt dit cijfer op 14 procent. Waar kan ik terecht als ik als Nederlandse of buitenlandse student rondloop met gedachten over suïcide?
Backx: “Als je gedachten hebt over suïcide en niet acuut hulp nodig hebt, dan kun je bij ons terecht. Via onze website kun je je bij ons aanmelden. Ook hebben we dagelijks een inloopspreekuur (zie voor details onderaan dit artikel). Als je het gevoel hebt dat je wél acuut hulp nodig hebt, neem dan direct contact op met je huisarts, de huisartsenpost of met 113. Met 113 zelfmoordpreventie kun je ook chatten, in het Nederlands of in het Engels.”

‘Het is voor studenten uit niet-westerse culturen soms een groter taboe om naar een psycholoog te stappen’

Delta heeft een aantal verhalen geschreven over studeren tijdens de coronacrisis. Vooral internationals zeiden het zwaar te hebben. Zien jullie dit terug in de studentenpopulatie die zich bij jullie meldt?
Backx: “Internationale studenten missen hun vertrouwde sociale vangnet. Daarnaast zien we dat het voor studenten uit niet-westerse culturen soms een groter taboe is om naar een psycholoog te stappen. En dat komt niet altijd door wat zij zelf denken, soms horen ze vanuit huis dat ze “gek” zijn omdat ze met een psycholoog willen praten. Dat is een belemmering. Ik zeg altijd: iedereen is een beetje gek. Iedereen heeft baat bij een psychologische hulp, ik soms net zo hard .”

Hoe zorgen jullie dat die horde voor internationals kleiner is?
De Kan: “Tijdens de introductieperiode (OWEE en IP) presenteren we ons aan nieuwe studenten. Hierbij is extra aandacht voor internationale studenten. Daarnaast werken aan een roadmap waarin we het welzijnsaanbod binnen de TU inzichtelijk maken. Hierbij kijken we echt door de ogen van internationale studenten: welke informatie is voor hen belangrijk?”

Maar die roadmap moeten studenten vervolgens zelf opzoeken. Sommige studenten vinden het fijn om actief mail van jullie te ontvangen.
De Kan: “We sturen iedere maand een nieuwsbrief met daarin ons aanbod. Daarnaast ondersteunt communicatie ons met hoe we studenten het beste en met welke middelen bereiken. Denk aan Brightspace, via studieverenigingen of sociale media.”

Momenteel is de wachttijd voor een intakegesprek zes tot acht weken. Waar kunnen studenten terecht die niet zo lang kunnen wachten?
Backx: “Bij hun eigen huisarts of bijvoorbeeld bij studentengezondheidszorg Delft. In veel huisartsenpraktijken werkt een praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg.”

Hoe willen jullie de wachttijden verder inkorten?
Backx: “Dat bepalen wij niet, het college van bestuur gaat daarover.”

Maar als jullie het voor het zeggen hadden?
Backx: “Meer doen aan preventie.”
De Kan: “Er is gelukkig steeds meer aandacht voor studentenwelzijn. Drie jaar geleden riep de studentenraad op om meer te doen aan preventie, hier komt mijn functie uit voort. Als preventiepsycholoog ontwikkel ik programma’s die studenten in een eerder stadium ondersteunen.”

‘Het is heel normaal om je af en toe rot te voelen’

Wat voor programma’s voor studenten zijn dat?
De Kan: “Met een e-Health tool kunnen studenten zelf aan de slag met bepaalde thema’s rondom mentaal welzijn. En recent hebben we een interviewserie gemaakt waarin TU-docenten persoonlijke verhalen delen. We willen studenten laten zien dat leren een groeiproces is, daar horen tegenslagen bij. Vaak denken studenten dat docenten perfect zijn, maar niemand is perfect.”

Alle studenten die Delta de afgelopen tijd heeft gesproken, zitten 24/7 op hun kamer. Hoe breng je dan structuur aan in je dag?
De Kan: “Probeer de normale gang van zaken op een andere manier in te vullen, bijvoorbeeld door met anderen af te spreken om online te studeren. X TU Delft biedt sinds maandag 22 maart de mogelijkheid om samen met een begeleider vanuit X en medestudenten de dag te starten of juist af te sluiten. Dit geeft je als student houvast en zorgt er bijvoorbeeld voor dat het makkelijker is om op tijd op te staan. Mijn andere tip: ga regelmatig naar buiten. En we hebben een pagina waar je terecht kunt voor tips, support en hulp in noodsituaties.”

Wat kunnen studenten verder doen om mentaal gezond te blijven?
De Kan: “Blijf in contact met anderen. Er worden veel activiteiten georganiseerd door studenten- en studieverenigingen en de faculteiten. Zo is de Unilife app een leuke manier om andere studenten te ontmoeten.”
Backx: “Besef dat het niet erg is als je je vervelend voelt. We hebben de neiging onszelf snel als loser te zien, terwijl het heel normaal is om je af en toe rot te voelen.”
De Kan: “Sta ook bij dat gevoel stil. Je mag best gefrustreerd zijn als je wéér achter je laptop kruipt voor een online les. En let op elkaar. Als je merkt dat een medestudent al een paar keer afwezig is of zich anders gedraagt, benoem dat.”

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.
De Kan: “Houd het simpel door een appje te sturen. Benoem wat je is opgevallen, bijvoorbeeld: ik zag dat je er laatst niet was, hoe gaat het met je? Het laat zien dat je om iemand geeft.”

Heb jij hulp nodig?

• Je kunt de studentpsychologen van de TU Delft bereiken via psychologen.tudelft.nl. De wachttijd is momenteel  zes tot acht weken, maar er is ook een dagelijks inloopspreekuur van 12.45 – 13.45 uur voor vragen en kort advies.
• De e-health tool kun je vinden op www.tudelft.nl/gezondeboel, waar je zelfstandig programma’s kunt doorlopen op gebied van je eigen psychische welzijn.
• Online hebben de studentpsychologen tips en tools gepubliceerd over studeren tijdens de coronacrisis, waaronder een pagina over hoe je psychische problemen herkent.
• Motiv biedt zelfhulpgroepen en individuele gesprekken en een student support-lijn.Denk je aan suïcide en wil je nu contact? Bel of chat anoniem met 113 en/of neem contact op met de huisarts (of huisartsenpost).
• Maak je je zorgen om iemand in je omgeving? Neem dan contact op met ‘Meldpunt Bezorgd’, via 0900 040 040 5 of de website. Deze zorg is bestemd voor mensen die in Delft wonen. Maak je je zorgen om iemand van buiten Delft? Neem dan contact op met 112 of 113.