Jack Pronk geëerd met Novozymes Prize

Hoogleraar industriële biotechnologie prof.dr. Jack Pronk (faculteit Technische Natuurwetenschappen) ontvangt dit jaar de Novozymes Prize van de Deense Novo Nordisk Foundation ter waarde van 5 miljoen Deense kronen (627.000 euro).

Pronk krijgt de onderscheiding voor zijn fundamenteel wetenschappelijke werk met gistcellen en de toepassing daarvan in de industriële productie van biobrandstoffen uit afvalstromen. Zijn werk voorkomt concurrentie tussen de productie van biobrandstof en voedsel.

Gist kan van nature goed overweg met korte suikers en zet die om in alcohol, een vorm van biobrandstof. Restproducten, zoals bladen en stengels, bevatten geen toegankelijke korte suikers, maar langere pentosesuikers. De ontdekking van een schimmel in olifantenpoep die pentosesuikers kon kraken, opende de deur voor een genetisch gemodificeerd gist dat reststromen kon omzetten in alcohol.

Juryvoorzitter Detlef Weigel zegt over Pronk: “De vooruitgang die hij met gist heeft geboekt ontspruit aan een uitzonderlijke kennis van fysiologie en metabolisme, gestoeld op rigoureus fundamenteel onderzoek. (…) Pronk is toonaangevend op het gebied van industriële biotechnologie en fermentatie, met een specifieke focus op het ontwikkelen van duurzame processen die helpen om afvalstromen CO₂-emissies te verminderen.”

De Novozymes Prize wordt jaarlijks toegekend door de Novo Nordisk Foundation, een zakelijke organisatie die wetenschappelijke, humanitaire en sociale doelen ondersteunt. Geselecteerde projecten dienen ten goede te komen aan menselijk leven, maatschappij of de planeet. Ze worden geselecteerd uit de domeinen gezondheidszorg, duurzaamheid en biotechnologie.

Twee jaar geleden ontving Pronk’s collega prof.dr.ir. Mark van Loosdrecht (faculteit TNW) eveneens de Novozymes Prize. En in 2017 werd Emmanuelle Charpentier ermee geëerd. Zij stond aan de basis van het precisie-instrument van de genetische modificatie: Crispr-Cas. Drie jaar later, in 2020, ontving ze daarvoor de Nobelprijs voor Chemie, samen met Jennifer Doudna.

Jack Pronk, hier in 2019, combineert fundamenteel genetisch onderzoek aan gist met industriële toepassingen. (Foto: Sam Rentmeester)

• Lees ook het persbericht Jack Pronk receives the 2024 Novozymes Prize op de TU Delft website