Van het kastje naar een businessplan

Het beslaat niet meer dan twee A4’tjes: het verhaal over een klein kastje en de exploitatie ervan. Het ding moet in de toekomst een plaats krijgen in ieder huishouden. Het zorgt ervoor dat de bewoner zelf kan kiezen bij welk bedrijf hij zijn stroom koopt. Het virtuele bedrijf van dr.ir. Lon de Jong en zijn team wil de computerprogramma’s ervoor ontwikkelen en de miljoenen kastjes vervolgens beheren. Daarvoor moet veel onderhandeld worden met de elektriciteitsbedrijven.

Of het idee technisch haalbaar is, interesseert de jury niet. Het plan is origineel en commercieel interessant. Het team van De Jong ontving daarom een van de tien prijzen van duizend gulden. De Jong was tot voor kort directeur Instellingsbeleid aan de TU Delft.

Zeshonderd andere plannen beconcurreerden De Jongs energie- kastje in deze eerste ronde. New Venture 98 is daarmee de grootste ondernemingsplanwedstrijd uit de Nederlandse geschiedenis. Dat geldt niet alleen voor het aantal deelnemers, maar ook voor het circus er omheen.

Zo wist organisator McKinsey het merendeel van de Nederlandse universiteiten warm te maken voor het plan. Die hebben allemaal een coördinator aangesteld, maakten uitgebreid reclame en organiseren voor de deelnemers speciale cursussen.

Ook veel bedrijven kreeg McKinsey zo ver belangeloos mee te doen. Zij verzorgen seminars om studenten de essentiële kneepjes van het ondernemersvak bij te brengen. Verder adviseren zij de teams en helpen ze mee met het beoordelen van de plannen. McKinsey sprokkelde ook het nodige prijzengeld bij elkaar. Na de eerste en tweede ronde zijn er tien prijzen van één en tweeëneenhalve mille. In de derde ronde moeten de teams een gedetailleerd business-plan uitwerken. De drie beste winnen ieder een halve ton.
Trigger

Voor het prijzengeld doet het team van eersteronde-winnaar De Jong niet mee. ,,Na afloop zijn we met z’n allen gaan eten, toen was die duizend gulden al voor de helft op.”

Het gaat hem met name om het ‘educatieve element’: de adviezen en de beoordeling van de grote jongens uit het bedrijfsleven. Als zijn plan de toets van hun kritiek doorstaat, is het team van De Jong van plan voor zichzelf te beginnen. Hij is ervan overtuigd dat er een markt is voor zijn kastje. Eigenlijk liep De Jong al heel lang rond met het idee, dat hij kreeg na een gesprek met een meteropnemer. ,,Maar zonder deze wedstrijd was ik er nooit toegekomen om er werk van te maken. Dit was de trigger.”

De tweede wedstrijdronde is inmiddels in volle gang. De deelnemers moeten uitzoeken of hun creatieve idee wel reëel is. Alle deelnemers uit de eerste ronde mogen meedoen, tenzijde jury echt niets in hun plan ziet.

Deze tweede ronde kost veel meer tijd dan de eerste, vertelt De Jong. Via Internet zoekt hij uit hoe het met de Europese energiewetgeving zit. En zit het kastje technisch wel goed in elkaar? Verder maakt het team een analyse van de mogelijke concurrenten en nemen ze interviews af met deskundigen. Een teamlid heeft net een afspraak gemaakt bij Energie de France in Parijs: een ouderwets, log staatsbedrijf dat aanhikt tegen de Europese privatiseringseisen.
Overweldigend

De deelnemers aan de tweede ronde kunnen een coach aanvragen uit het bedrijfsleven. ,,We hebben iemand van Baan gevraagd”, zegt De Jong. Of hij die coach werkelijk krijgt is de vraag, want er zijn te weinig coaches voorradig. De deelname aan New Venture 98 is namelijk veel groter dan verwacht. In de eerste ronde kreeg McKinsey drie keer zoveel creatieve plannen toegestuurd dan voorzien. ,,Dat was nogal overweldigend”, zegt Annemarie Haverhals van McKinsey.”

McKinsey heeft het overwerk eigenlijk aan zichzelf te danken. Slechts de helft van de deelnemers komt van de universiteit, hoewel de wedstrijd oorspronkelijk alleen voor hen bedoeld was. Maar McKinsey besloot enkele maanden geleden dat ook anderen mee mochten doen. Een leger uitvinders van het uitvindingen-innovatiecentrum ID-NL greep zijn kans: een gouden kans om de zolderkamertjes-uitvinding aan de top van ondernemend Nederland te tonen.

Wat is eigenlijk het belang van deze wedstrijd voor McKinsey? ,,Het is misschien moeilijk te geloven”, geeft woordvoerder Haverhals toe: het is alles liefdewerk en oud papier. ,,We willen voor de BV Nederland het startersklimaat verbeteren.” Een vergelijkbare wedstrijd vorig jaar in Beieren resulteerde volgens haar uiteindelijk in meer dan vijftig startende bedrijfjes. En dat terwijl het aantal ingestuurde plannen ongeveer de helft minder was dan hier.

Deelnemer De Jong denkt dat McKinsey wel degelijk belang heeft bij de wedstrijd. ,,McKinsey weet ook wel dat kleine bedrijven steeds meer de motor van de economie gaan vormen. Ik denk dat het bedrijf door deze wedstrijd een klantenkring voor de toekomst op wil bouwen.” Met name specialistische technologie wordt volgens hem meer een zaak van kleine ondernemingen. Dat hangt samen met de opkomst van de moderne informatie- en communicatietechnologie. De dure apparaten die vroeger voor onderzoek nodig waren, kunnen vaker door computersimulaties worden vervangen. Grote bedrijven stoten hun dure laboratoria regelmatig af. Kleine onderzoeksondernemingen van soms nog geen vijf man springen in dit gat.

De activiteiten van dergelijke hi-tech-bedrijfjes zijn ook voor wetenschappers interessant. Nederlandse universiteiten willen daarom graag dat meer van dergelijke bedrijfjes rond hun campus ontstaan. In tegenstelling tot landen als Engeland, Frankrijk en Amerika bestaat die cultuur in Nederland nog nauwelijks. De Jong: ,,Het probleem is: hoe doorbreek je dat? Deze wedstrijd lijkt me een goede manier.”

Het beslaat niet meer dan twee A4’tjes: het verhaal over een klein kastje en de exploitatie ervan. Het ding moet in de toekomst een plaats krijgen in ieder huishouden. Het zorgt ervoor dat de bewoner zelf kan kiezen bij welk bedrijf hij zijn stroom koopt. Het virtuele bedrijf van dr.ir. Lon de Jong en zijn team wil de computerprogramma’s ervoor ontwikkelen en de miljoenen kastjes vervolgens beheren. Daarvoor moet veel onderhandeld worden met de elektriciteitsbedrijven.

Of het idee technisch haalbaar is, interesseert de jury niet. Het plan is origineel en commercieel interessant. Het team van De Jong ontving daarom een van de tien prijzen van duizend gulden. De Jong was tot voor kort directeur Instellingsbeleid aan de TU Delft.

Zeshonderd andere plannen beconcurreerden De Jongs energie- kastje in deze eerste ronde. New Venture 98 is daarmee de grootste ondernemingsplanwedstrijd uit de Nederlandse geschiedenis. Dat geldt niet alleen voor het aantal deelnemers, maar ook voor het circus er omheen.

Zo wist organisator McKinsey het merendeel van de Nederlandse universiteiten warm te maken voor het plan. Die hebben allemaal een coördinator aangesteld, maakten uitgebreid reclame en organiseren voor de deelnemers speciale cursussen.

Ook veel bedrijven kreeg McKinsey zo ver belangeloos mee te doen. Zij verzorgen seminars om studenten de essentiële kneepjes van het ondernemersvak bij te brengen. Verder adviseren zij de teams en helpen ze mee met het beoordelen van de plannen. McKinsey sprokkelde ook het nodige prijzengeld bij elkaar. Na de eerste en tweede ronde zijn er tien prijzen van één en tweeëneenhalve mille. In de derde ronde moeten de teams een gedetailleerd business-plan uitwerken. De drie beste winnen ieder een halve ton.
Trigger

Voor het prijzengeld doet het team van eersteronde-winnaar De Jong niet mee. ,,Na afloop zijn we met z’n allen gaan eten, toen was die duizend gulden al voor de helft op.”

Het gaat hem met name om het ‘educatieve element’: de adviezen en de beoordeling van de grote jongens uit het bedrijfsleven. Als zijn plan de toets van hun kritiek doorstaat, is het team van De Jong van plan voor zichzelf te beginnen. Hij is ervan overtuigd dat er een markt is voor zijn kastje. Eigenlijk liep De Jong al heel lang rond met het idee, dat hij kreeg na een gesprek met een meteropnemer. ,,Maar zonder deze wedstrijd was ik er nooit toegekomen om er werk van te maken. Dit was de trigger.”

De tweede wedstrijdronde is inmiddels in volle gang. De deelnemers moeten uitzoeken of hun creatieve idee wel reëel is. Alle deelnemers uit de eerste ronde mogen meedoen, tenzijde jury echt niets in hun plan ziet.

Deze tweede ronde kost veel meer tijd dan de eerste, vertelt De Jong. Via Internet zoekt hij uit hoe het met de Europese energiewetgeving zit. En zit het kastje technisch wel goed in elkaar? Verder maakt het team een analyse van de mogelijke concurrenten en nemen ze interviews af met deskundigen. Een teamlid heeft net een afspraak gemaakt bij Energie de France in Parijs: een ouderwets, log staatsbedrijf dat aanhikt tegen de Europese privatiseringseisen.
Overweldigend

De deelnemers aan de tweede ronde kunnen een coach aanvragen uit het bedrijfsleven. ,,We hebben iemand van Baan gevraagd”, zegt De Jong. Of hij die coach werkelijk krijgt is de vraag, want er zijn te weinig coaches voorradig. De deelname aan New Venture 98 is namelijk veel groter dan verwacht. In de eerste ronde kreeg McKinsey drie keer zoveel creatieve plannen toegestuurd dan voorzien. ,,Dat was nogal overweldigend”, zegt Annemarie Haverhals van McKinsey.”

McKinsey heeft het overwerk eigenlijk aan zichzelf te danken. Slechts de helft van de deelnemers komt van de universiteit, hoewel de wedstrijd oorspronkelijk alleen voor hen bedoeld was. Maar McKinsey besloot enkele maanden geleden dat ook anderen mee mochten doen. Een leger uitvinders van het uitvindingen-innovatiecentrum ID-NL greep zijn kans: een gouden kans om de zolderkamertjes-uitvinding aan de top van ondernemend Nederland te tonen.

Wat is eigenlijk het belang van deze wedstrijd voor McKinsey? ,,Het is misschien moeilijk te geloven”, geeft woordvoerder Haverhals toe: het is alles liefdewerk en oud papier. ,,We willen voor de BV Nederland het startersklimaat verbeteren.” Een vergelijkbare wedstrijd vorig jaar in Beieren resulteerde volgens haar uiteindelijk in meer dan vijftig startende bedrijfjes. En dat terwijl het aantal ingestuurde plannen ongeveer de helft minder was dan hier.

Deelnemer De Jong denkt dat McKinsey wel degelijk belang heeft bij de wedstrijd. ,,McKinsey weet ook wel dat kleine bedrijven steeds meer de motor van de economie gaan vormen. Ik denk dat het bedrijf door deze wedstrijd een klantenkring voor de toekomst op wil bouwen.” Met name specialistische technologie wordt volgens hem meer een zaak van kleine ondernemingen. Dat hangt samen met de opkomst van de moderne informatie- en communicatietechnologie. De dure apparaten die vroeger voor onderzoek nodig waren, kunnen vaker door computersimulaties worden vervangen. Grote bedrijven stoten hun dure laboratoria regelmatig af. Kleine onderzoeksondernemingen van soms nog geen vijf man springen in dit gat.

De activiteiten van dergelijke hi-tech-bedrijfjes zijn ook voor wetenschappers interessant. Nederlandse universiteiten willen daarom graag dat meer van dergelijke bedrijfjes rond hun campus ontstaan. In tegenstelling tot landen als Engeland, Frankrijk en Amerika bestaat die cultuur in Nederland nog nauwelijks. De Jong: ,,Het probleem is: hoe doorbreek je dat? Deze wedstrijd lijkt me een goede manier.”