De gouverneur van Saba vroeg de bewoners in 1986 vriendelijk om de huizen netjes in de traditionele kleuren te blijven schilderen en ze goed te onderhouden.
Delen
Immers, de Saban houses zijn uniek en trekken de aandacht van toeristen. Zijn verzoek is wellicht toch niet genoeg om de huizen voor verval te behoeden. Ir. Frans Brugman hoopt dat zijn methode om tot een architectonische beschrijving van de huizen op Saba te komen, uiteindelijk zal leiden tot een bestuurlijk management ter bescherming van deze monumentale bouwwerkjes.
Saba, één van de bovenwindse eilanden in de Caraïben, is erg moeilijk bereikbaar; Saba heeft een klein haventje en pas sinds de jaren zestig een vliegveld. ,,Een paradijselijk eiland dat als een rots uit de zee komt”, beschrijft Brugman, die 6 september hoopt te promoveren. ,,Het heeft een heel ander klimaat dan de benedenwindse eilanden zoals Curaçao. Saba is best koud. Het is daar regelmatig onder de twintig graden. Omdat het veel regent is het erg groen, rainforest.”
Karakteristiek voor het eiland zijn de cottages: witte houten huisjes op een stenen fundering met rode daken en groene luiken. De meesten hebben schuiframen (drie vlakjes breed en twee hoog) die soms zijn voorzien van gekleurd glas. Ook het dak, dat een helling heeft van 37 graden en geen overstek, is eigen aan de cottages. ,,Op die manier kan de wind geen vat op ze krijgen. Dat is van groot belang in de periode van juli tot december, wanneer de orkanen over komen waaien. Om diezelfde reden zijn de huisjes van hout gemaakt en bestaan ze vaak uit meerdere kleine eenheden”, legt Brugman uit.
Brugman geeft al sinds 1984 les aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen in Curaçao, waar hij ook woont. Prof.dr.ir. C.L. Temminck Groll, emeritus hoogleraar restauratie aan de faculteit Bouwkunde in Delft vroeg hem destijds of hij onderzoek wilde doen aan de huisjes op Saba zodat Temminck Groll dat voor zijn zes eilandenboek over de Antillen kon gebruiken. Hiermee was de interesse van Brugman gewekt en heeft hij een verzoek ingediend voor een promotie-onderzoek.
,,Lange tijd woonden er alleen indianen op Saba. In 1635 kwamen de eerste Europese bewoners: Zeeuwen, Schotten, Ieren, Engelsen en Scandinaviërs”, weet Brugman. Hij ziet de invloeden van de Europeanen duidelijk terug in de architectuur. ,,Op een directe wijze, doordat ze daar vanuit hun eigen achtergrond bouwden, maar ook indirect. Ik heb bewijzen gevonden dat de Engelsen in Canada prefab huisjes lieten maken, die ze dan lieten verschepen naar Saba. In een archief in Canada vond ik een soort catalogus waaruit men leuke houten versiersels kon bestellen.”
Door de slechte bereikbaarheid en beperkte invloed van buitenaf is de architectuur goed geconserveerd gebleven. Ookdoor de geringe economische importantie van het eiland (men verbouwt hoofdzakelijk voor eigen gebruik) is de architectuur redelijk zuiver gebleven.
Pottekijkerij
Echter, Brugman constateert dat tegenwoordig het eiland wordt bedreigd met ,,betonisme” en verval. ,,De cottages zijn erg bescheiden van omvang. Sabanen die groter willen gaan wonen moeten dus iets nieuws bouwen en vaak wordt het dan een huis van beton.” Daardoor dreigt de eenheid in architectonische stijl weg te raken en worden de oude huisjes verwaarloosd doordat er geen mensen meer in wonen. Huisjes die nog wel bewoond blijven, worden vaak slecht onderhouden omdat de bevolking niet veel geld heeft.
Brugman heeft in de afgelopen vijf jaar alle huisjes op Saba op de computer in kaart gebracht. Voor zijn tekeningen heeft hij alle huizen van binnen gezien. Daardoor kent Brugman alle duizend inwoners van het eiland persoonlijk. ,,De helft is genaamd Johnson of Hassell. De enige Nederlandse naam die je er nog aantreft is Zegers en die is verbasterd tot Zagers. De bereidwilligheid van de bewoners om mee te werken aan mijn onderzoek was wel bijzonder, want het zijn over het algemeen vrij gesloten mensen die niet van pottekijkerij houden. Maar men is trots op hun architectuur vandaar dat het geen problemen opleverde.”
Hij ontwikkelde een D-base waarin de gegevens en foto’s van alle tweehonderd huisjes en twee begraafplaatsen op het scherm getoverd kunnen worden. Dat is uniek. ,,Het computerprogramma moet het gereedschap worden dat ook voor andere eilanden gebruikt kan worden”, zegt Brugman. Door de monumentale panden in deze regio vast te leggen hoopt hij de voorbereidingen te hebben getroffen die zullen leiden tot een beleid tot behoud van de hele Caraïbische regio. Brugman werkt momenteel met het Nederlandse Kabinet voor Antilliaanse en Arubaanse Zaken aan een regeling waarmee Sabanen geld kunnen lenen om hun huis bij te houden, of een hypotheek kunnen nemen. Ook zullen er voor de mensen met de lagere inkomens nieuwe huisjes gebouwd worden.
Tegenwoordig krijgt Saba ook veel te maken met buitenlanders, hoofdzakelijk Amerikanen, die een cottage willen kopen als buitenhuisje. Linda Garfunkel heeft destijds de trend gezet. Het huisje dat zij kocht, kostte eigenlijk maar zo’n tienduizend gulden, maar zij betaalde er 120-duizend gulden voor. Nu betaalt een Amerikaan al gauw drie ton. ,,Maar”, zegt Brugman, ,,zij onderhouden hun huisjes wel goed”.
De gouverneur van Saba vroeg de bewoners in 1986 vriendelijk om de huizen netjes in de traditionele kleuren te blijven schilderen en ze goed te onderhouden. Immers, de Saban houses zijn uniek en trekken de aandacht van toeristen. Zijn verzoek is wellicht toch niet genoeg om de huizen voor verval te behoeden. Ir. Frans Brugman hoopt dat zijn methode om tot een architectonische beschrijving van de huizen op Saba te komen, uiteindelijk zal leiden tot een bestuurlijk management ter bescherming van deze monumentale bouwwerkjes.
Saba, één van de bovenwindse eilanden in de Caraïben, is erg moeilijk bereikbaar; Saba heeft een klein haventje en pas sinds de jaren zestig een vliegveld. ,,Een paradijselijk eiland dat als een rots uit de zee komt”, beschrijft Brugman, die 6 september hoopt te promoveren. ,,Het heeft een heel ander klimaat dan de benedenwindse eilanden zoals Curaçao. Saba is best koud. Het is daar regelmatig onder de twintig graden. Omdat het veel regent is het erg groen, rainforest.”
Karakteristiek voor het eiland zijn de cottages: witte houten huisjes op een stenen fundering met rode daken en groene luiken. De meesten hebben schuiframen (drie vlakjes breed en twee hoog) die soms zijn voorzien van gekleurd glas. Ook het dak, dat een helling heeft van 37 graden en geen overstek, is eigen aan de cottages. ,,Op die manier kan de wind geen vat op ze krijgen. Dat is van groot belang in de periode van juli tot december, wanneer de orkanen over komen waaien. Om diezelfde reden zijn de huisjes van hout gemaakt en bestaan ze vaak uit meerdere kleine eenheden”, legt Brugman uit.
Brugman geeft al sinds 1984 les aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen in Curaçao, waar hij ook woont. Prof.dr.ir. C.L. Temminck Groll, emeritus hoogleraar restauratie aan de faculteit Bouwkunde in Delft vroeg hem destijds of hij onderzoek wilde doen aan de huisjes op Saba zodat Temminck Groll dat voor zijn zes eilandenboek over de Antillen kon gebruiken. Hiermee was de interesse van Brugman gewekt en heeft hij een verzoek ingediend voor een promotie-onderzoek.
,,Lange tijd woonden er alleen indianen op Saba. In 1635 kwamen de eerste Europese bewoners: Zeeuwen, Schotten, Ieren, Engelsen en Scandinaviërs”, weet Brugman. Hij ziet de invloeden van de Europeanen duidelijk terug in de architectuur. ,,Op een directe wijze, doordat ze daar vanuit hun eigen achtergrond bouwden, maar ook indirect. Ik heb bewijzen gevonden dat de Engelsen in Canada prefab huisjes lieten maken, die ze dan lieten verschepen naar Saba. In een archief in Canada vond ik een soort catalogus waaruit men leuke houten versiersels kon bestellen.”
Door de slechte bereikbaarheid en beperkte invloed van buitenaf is de architectuur goed geconserveerd gebleven. Ookdoor de geringe economische importantie van het eiland (men verbouwt hoofdzakelijk voor eigen gebruik) is de architectuur redelijk zuiver gebleven.
Pottekijkerij
Echter, Brugman constateert dat tegenwoordig het eiland wordt bedreigd met ,,betonisme” en verval. ,,De cottages zijn erg bescheiden van omvang. Sabanen die groter willen gaan wonen moeten dus iets nieuws bouwen en vaak wordt het dan een huis van beton.” Daardoor dreigt de eenheid in architectonische stijl weg te raken en worden de oude huisjes verwaarloosd doordat er geen mensen meer in wonen. Huisjes die nog wel bewoond blijven, worden vaak slecht onderhouden omdat de bevolking niet veel geld heeft.
Brugman heeft in de afgelopen vijf jaar alle huisjes op Saba op de computer in kaart gebracht. Voor zijn tekeningen heeft hij alle huizen van binnen gezien. Daardoor kent Brugman alle duizend inwoners van het eiland persoonlijk. ,,De helft is genaamd Johnson of Hassell. De enige Nederlandse naam die je er nog aantreft is Zegers en die is verbasterd tot Zagers. De bereidwilligheid van de bewoners om mee te werken aan mijn onderzoek was wel bijzonder, want het zijn over het algemeen vrij gesloten mensen die niet van pottekijkerij houden. Maar men is trots op hun architectuur vandaar dat het geen problemen opleverde.”
Hij ontwikkelde een D-base waarin de gegevens en foto’s van alle tweehonderd huisjes en twee begraafplaatsen op het scherm getoverd kunnen worden. Dat is uniek. ,,Het computerprogramma moet het gereedschap worden dat ook voor andere eilanden gebruikt kan worden”, zegt Brugman. Door de monumentale panden in deze regio vast te leggen hoopt hij de voorbereidingen te hebben getroffen die zullen leiden tot een beleid tot behoud van de hele Caraïbische regio. Brugman werkt momenteel met het Nederlandse Kabinet voor Antilliaanse en Arubaanse Zaken aan een regeling waarmee Sabanen geld kunnen lenen om hun huis bij te houden, of een hypotheek kunnen nemen. Ook zullen er voor de mensen met de lagere inkomens nieuwe huisjes gebouwd worden.
Tegenwoordig krijgt Saba ook veel te maken met buitenlanders, hoofdzakelijk Amerikanen, die een cottage willen kopen als buitenhuisje. Linda Garfunkel heeft destijds de trend gezet. Het huisje dat zij kocht, kostte eigenlijk maar zo’n tienduizend gulden, maar zij betaalde er 120-duizend gulden voor. Nu betaalt een Amerikaan al gauw drie ton. ,,Maar”, zegt Brugman, ,,zij onderhouden hun huisjes wel goed”.
Comments are closed.