Campus

Geen wetenschap zonder mythes

De mythologie heeft een grote rol gespeeld in het aanjagen van de natuurwetenschappen. Emeritushoogleraar prof. Joop Doorman Msc. geeft daarvan tal van voorbeelden tijdens de lezing ‘De mythe in de natuurwetenschap’ aanstaande maandag.

‘Leuke verhalen over leuke mythes’. Die wil Joop Doorman aanstaande maandag gebruiken om zijn theoretische verhandeling over ‘cognitieve strategieën’, die de mensheid al sinds lang voor onze jaartelling gebruikt om de wereld de begrijpen en te beheersen, luister bij te zetten.

Welke verhalen hij gaat vertellen, daarover wil hij op voorhand niet te veel kwijt. Op de website van Studium Generale, onder wiens vlag de lezing plaatsvindt, staat wel het voorbeeld van Anaximander. Deze Griekse filosoof, die leefde van 611 tot 547 voor Christus, zag de aarde als een trommel. Hij kwam op dat idee door de symmetrie, die destijds werd gebruikt om de natuurwetenschappen exacter te maken.

Volgens Doorman hebben mensen in verschillende culturen van oudsher geprobeerd zich de werkelijkheid voor te stellen door het gebruik van symmetrieën. “De mens heeft altijd een sterke neiging gehad te zoeken naar symmetrieën en eenvoud”, weet Doorman. “Daarin zie je de cognitieve strategieën van het menselijk brein. Vooral voor studenten is het interessant om te weten hoe de hersenen omgaan met ingewikkelde dingen als het onthouden van kennis en het overdragen daarvan.”

De vraag is volgens Doorman hoe oeroude cognitieve strategieën doorwerken in de moderne natuurwetenschap. “Welke echos van oude voorstellingsvormen vinden we terug?”

Waar Doorman geen voorbeeld wil geven daarvan, biedt weer de Studium Generale-website uitkomst: ‘Ook in de moderne deeltjesfysica zijn op basis van symmetrieoverwegingen vanuit de pure wiskunde deeltjes voorspeld en gevonden’, staat daar. ‘In de loop der eeuwen zijn aldus pogingen gedaan, bijvoorbeeld via de alchemie, om mythe en natuurwetenschappen met elkaar te verenigen.’

Volgens Doorman is de mythologie tegenwoordig vooral terug te vinden in ‘fundamenteel werk, zoals de theoretische fysica’. “Daar zoeken wetenschappers immers naar fundamentele patronen. Dat vind je ook terug in de wiskunde, die één van de belangrijkste instrumenten is om ons de werkelijkheid voor te stellen.”

‘De mythe in de wetenschap’, door emeritushoogleraar filosofie Joop Doorman. Maandag 22 november, 20.15 uur in Speakers. Toegang gratis.

De Griekse filosoof Anaximander, die leefde van 611 tot 547 voor Christus, zag de aarde als een trommel. (Foto: Studium Generale)

‘Leuke verhalen over leuke mythes’. Die wil Joop Doorman aanstaande maandag gebruiken om zijn theoretische verhandeling over ‘cognitieve strategieën’, die de mensheid al sinds lang voor onze jaartelling gebruikt om de wereld de begrijpen en te beheersen, luister bij te zetten.

Welke verhalen hij gaat vertellen, daarover wil hij op voorhand niet te veel kwijt. Op de website van Studium Generale, onder wiens vlag de lezing plaatsvindt, staat wel het voorbeeld van Anaximander. Deze Griekse filosoof, die leefde van 611 tot 547 voor Christus, zag de aarde als een trommel. Hij kwam op dat idee door de symmetrie, die destijds werd gebruikt om de natuurwetenschappen exacter te maken.

Volgens Doorman hebben mensen in verschillende culturen van oudsher geprobeerd zich de werkelijkheid voor te stellen door het gebruik van symmetrieën. “De mens heeft altijd een sterke neiging gehad te zoeken naar symmetrieën en eenvoud”, weet Doorman. “Daarin zie je de cognitieve strategieën van het menselijk brein. Vooral voor studenten is het interessant om te weten hoe de hersenen omgaan met ingewikkelde dingen als het onthouden van kennis en het overdragen daarvan.”

De vraag is volgens Doorman hoe oeroude cognitieve strategieën doorwerken in de moderne natuurwetenschap. “Welke echos van oude voorstellingsvormen vinden we terug?”

Waar Doorman geen voorbeeld wil geven daarvan, biedt weer de Studium Generale-website uitkomst: ‘Ook in de moderne deeltjesfysica zijn op basis van symmetrieoverwegingen vanuit de pure wiskunde deeltjes voorspeld en gevonden’, staat daar. ‘In de loop der eeuwen zijn aldus pogingen gedaan, bijvoorbeeld via de alchemie, om mythe en natuurwetenschappen met elkaar te verenigen.’

Volgens Doorman is de mythologie tegenwoordig vooral terug te vinden in ‘fundamenteel werk, zoals de theoretische fysica’. “Daar zoeken wetenschappers immers naar fundamentele patronen. Dat vind je ook terug in de wiskunde, die één van de belangrijkste instrumenten is om ons de werkelijkheid voor te stellen.”

‘De mythe in de wetenschap’, door emeritushoogleraar filosofie Joop Doorman. Maandag 22 november, 20.15 uur in Speakers. Toegang gratis.

De Griekse filosoof Anaximander, die leefde van 611 tot 547 voor Christus, zag de aarde als een trommel. (Foto: Studium Generale)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.