Verdwaalde ridder op de Maasvlakte

Het had zo mooi kunnen worden. De Maasvlakte is een overdonderend goede locatie voor ´Don Quichot in Holland´. Bovenop de dijk draaien de immense windmolens van de Slufter. De ondergaande zon kleurt de wolken violet en feloranje. Op het zand staat een houten molen die zo uit het Spaanse La Mancha geplukt lijkt. Daarnaast bestaat het decor uit een houten paard, een berg met afgedankte beeldschermen en mannen en vrouwen die bedolven zijn onder het zand. Hoe er ook aan hen wordt getrokken, ze komen niet los.
De voorstelling begint als er een helikopter met een spectaculaire noodvaart komt aanvliegen. Eruit stapt IJkman, een van de hoofdpersonen van het toneelstuk. Hij neemt plaats in een glazen kas in een hijskraan, hoog boven de zandvlakte. Daar begint hij te typen. Hij is de grootste tegenstander van Don Quichot, de Spaanse ridder uit het boek van Miguel de Cervantes. Dit keer vecht Don Quichot niet tegen windmolens, maar juist voor windturbines en schone energie.
IJkman blijft gedurende de hele voorstelling in zijn glazen kas tikken. Er gaat geen enkele dreiging van hem uit. Hij schreeuwt niet, scheldt niet, grijpt niemand in de kraag. Hij is zelfs geen onderkoelde machtswellusteling die iedereen vanuit zijn kas manipuleert. Hij zweeft alleen maar en tikt.
Met het ontbreken van een tegenstander voor Don Quichot, laat de regisseur zijn grootste troef uit handen vallen. Maar daar blijft het niet bij. Don Quichot is in dit toneelstuk een slapstickachtige, ongevaarlijke idioot. Hij port wat in de afgedankte computerberg, sjort wat aan de ambtenaren van IJkman en maakt mallotige dansjes met Hollandse meisjes in klederdracht die de kracht van de wind willen vangen in energie.
In het boek belandt Don Quichot regelmatig in een heftige vechtpartij door zijn vreemde visioenen en krijgt hij heel wat klappen te verduren. Op het toneel belandt de Spaanse edelman ook in vechtpartijen, maar deze ruzies worden overdreven neergezet, zonder spanning of humor. Het sterke verhaal van een door waanvoorstellingen geteisterde Spaanse ridder en zijn maatje Sancho Panza, wordt helaas terzijde geschoven, om plaats te maken voor een slap verhaal over windenergie. Barten ontneemt Don Quichot daarmee ook zijn beweegredenen. In het toneelstuk heeft de Spaanse ridder namelijk geen waanvoorstellingen meer. Waarom hij voor windenergie is, wordt niet duidelijk.
Regisseur Bert Barten probeert het gebrek aan verhaal te compenseren met visueel vuurwerk. Er scheuren punkers op brommers over de zandvlakte, er is harde muziek, windturbines lichten op in rood, wit en blauw en grote witte lakens wapperen aan een waslijn. Dat levert vaak prachtige beelden op, maar het is onduidelijk waarom de bezoekers daarop worden getrakteerd. Regelmatig slaat Barten visueel de plank goed mis. Een klompendans in flamencostijl is geen gezicht en een houterige Macarenadans is ook geen feest om naar te kijken.
Het meest tenenkrommend zijn nog de moraliserende boodschappen die uit grote luidsprekers tetteren. Het zijn loze kreten over de ziel, sterven en opnieuw beginnen, die kant nog wal raken. Al met al is ‘Don Quichot in Holland’ een draak van een toneelstuk. De licht getikte Spaanse ridder had beter verdiend.

www.donquichot.eu

Two astronauts from the European Space Agency (ESA) visited TU Delft’s Faculty of Aerospace Engineering last week. The astronauts – Skeikh Muszaphar Shukor (Malaysia) and Leopold Eyharts (France) – were invited by the faculty’s student association Leonardo da Vinci. The astronauts underwent an hour-long test in an air force centrifuge as part of the TNO-program MOtion Perception (MOP), led by researcher Eric Groen. This research program aims to determine if astronauts are susceptible to motion sickness.