‘Eerst diepzeeduiken en dan de ruimte in’

Vanaf 1 januari 2014 wilt u toeristische ruimtereizen aanbieden. Voor 95 duizend euro vliegt u rijkelui vanaf Curaçao naar honderd kilometer hoogte. Is het een jongensdroom om zo’n bedrijf te beginnen?
“Ruimtetoerisme heeft natuurlijk wel iets weg van een jongensboek. Maar het is niet mijn jongensdroom. Het idee komt van mijn businesspartner, F16-piloot Harry van Hulten. Hij kent mij uit mijn luchtmachttijd.”

Hoe is het idee ontstaan?
“In 2004 was Van Hulten in de Mojavewoestijn in Californië. Wat Silicon Valley is voor computers, is de Mojavewoestijn voor de ruimtevaartindustrie. Daar zitten allemaal ruimtewizards. Hij woonde daar de uitreiking van de Ansari X-prize bij. De Iraans-Amerikaanse zakenvrouw Anousheh Ansari had tien miljoen dollar uitgeloofd aan degene die als eerste een shuttleservice ontwierp voor ruimtereizen tot minimaal honderd kilometer hoogte. Bij de huidige Space Shuttle, die naar het International Space Station gaat, duurt het heel lang voordat het voertuig na een missie weer startklaar is. De uitdaging was om een voertuig te ontwerpen dat binnen vijftien dagen weer kon vertrekken. De prijs werd gewonnen door Burt Rutan, een Amerikaanse ingenieur die eredoctor is aan de TU. Hij ontwierp een draagvliegtuig (White Knight 1) waar een kleiner rakettoestel (Spaceship 1) aan hangt. Het draagvliegtuig brengt het kleine toestel tot aan de rand van de atmosfeer op zestien kilometer hoogte. Vervolgens gaat het kleine toestel zelf naar honderd kilometer, voortgestuwd door zijn raketmotor. De zakenman Richard Branson bouwt op dit moment in New Mexico een speciale spaceport (een luchthaven voor de ruimtevaart, red.) voor dit type toestel. Hij gaat er vanuit dat de komende tien jaar op vijf andere plekken op aarde spaceports zullen komen waar vanaf hij met zijn spaceline, Virgin Galactic, kan opereren. ‘Waarom niet Curaçao’, bedacht Van Hulten toen.”

Jullie oorspronkelijke plan was dus om een haven te creëren voor Branson, de grote pionier voor ruimtetoerisme.
“Ja, later hebben we bedacht om ook zelf als spaceline te gaan werken. We zijn twee keer op het hoofdkwartier van Branson in London geweest om te kijken of we met ons plan voor een haven op Curaçao tot een deal konden komen. Maar zijn Virgin Galactic vond dat we eerst maar eens een spaceport overeind moesten zien te tillen.”

Zo’n haven voor ruimtetoestellen stelt toch niet zoveel voor?
“Strikt genomen niet. Je start gewoon vanaf een normale startbaan. Maar om indruk op Branson te maken, moesten we met een supervoorstel komen. We hebben architect Kas Oosterhuis, die ook verbonden is aan de faculteit Bouwkunde, gevraagd om een spectaculair ontwerp te maken voor een spaceport waar twee toestellen van Branson met een spanwijdte van een Boeing 747 in passen. Het wordt het mooiste gebouw van de Cariben. De vorm heeft iets weg van een ruimtevoertuig dat de lucht in gaat.”

Wanneer besloten jullie om ook zelf een shuttleservice te beginnen?
“Een jaar geleden hebben we een economische impactstudie laten uitvoeren. Toen kwamen we tot het inzicht dat we zelf ook operator moesten worden. Het water loopt je in de mond als je de getallen ziet. In 2020 kunnen we een omzet halen van bijna 115 miljoen euro. Branson zal met Virgin Galactic wel de eerste zijn die commerciële ruimtereizen aanbiedt. Wij willen de eersten zijn die dit buiten de Verenigde Staten doen. In ons eerste jaar willen we honderdtwintig vluchten maken en in 2020 duizend. We denken dat we twintig procent van de markt kunnen pakken.”

Jullie kopen een klein toestel van het technologiebedrijf XCOR Aerospace. Dit toestel, de Lynx, maakt als het goed is over een jaar zijn eerste testvlucht. Gaat u dit toestel ook zelf besturen?
“Als F16-piloot heb ik natuurlijk veel ervaring. En een F16 is veel gecompliceerder dan de Lynx. Maar ik ben ook al wat op leeftijd. Ik denk dat ik het toch aan anderen overlaat, bijvoorbeeld aan mijn collega Harry van Hulten. Overigens krijg je in de Lynx als passagier hoe dan ook het gevoel dat je astronaut bent. Over twee jaar ga ik mee met een testvlucht.”

Hoe voelt dat, een vlucht naar de ruimte?
“Je schiet bijna verticaal de lucht in met drie tot vier maal de geluidsnelheid. Na ongeveer vijf minuten zit je op honderd kilometer hoogte. Dan ben je in de ruimte en ervaar je gewichtloosheid. Je ziet de kromming van de aarde, het donkere heelal en je hebt een spectaculair uitzicht op het hele Caribische gebied. Dat zijn dingen waar mensen van begeesterd raken. Het is een ‘life changing experience’. Dat duurt een aantal minuten en dan ga je weer in een glijvlucht naar beneden. De hele vlucht duurt dertig à veertig minuten.”

Er past maar één passagier in uw toestel. Een romantisch reisje zit er dus niet in.
“Als je met je vrouw de ruimte in wilt, moet je met Branson gaan. Maar dan ben je wel tweehonderdduizend dollar per persoon kwijt. Wij bieden de ruimtereis aan voor 95 duizend euro.”

Jullie staan op het punt om de eerste aanbetaling te doen voor de Lynx.
“We hebben van de eigenaar van de luchthaven van Curaçao, Curaçao Airport Holding (in feite de regering van Curaçao zelf, red.) geld gekregen om het eerste contract met de fabrikant aan te kunnen gaan. Het toestel kost ongeveer dertig miljoen dollar. Dit najaar maken we de eerste miljoenen over. In totaal hebben we zeventig à tachtig miljoen dollar nodig, voor het toestel én de haven.”

Waarom hebben jullie gekozen voor Curaçao?
“Er is al veel toerisme. De ene dag kun je diepzeeduiken en de dag erna de ruimte in. (Lacht). Met zo’n slagzin willen we misschien wel adverteren. Een goede infrastructuur is ook belangrijk. Onze haven wordt behalve ontvangstruimte voor ruimtetoeristen en hangar ook een soort Efteling voor de ruimtevaart, met allerlei sensationele dingen zoals gewichtloosheidsimulaties. Het is berekend op tweehonderdduizend toeristen per jaar.
Verder is het luchtruim rond Curaçao nog relatief rustig. Het eiland ligt dicht bij de strategisch belangrijke markten van Noord- en Zuid-Amerika. Bovendien is het weer er mooi en voorspelbaar. En ten slotte hoort het bij het Koninkrijk der Nederland met alle rechtspositionele voordelen van dien.”

Veiligheid zal wel heel belangrijk zijn. Eén ongeluk en het is gebeurd met de industrie.
“Dat weet ik niet. In de luchtvaart gaat ook wel eens iets mis. Maar ik maak me niet echt zorgen. Er zit ongelofelijk veel kennis in het ontwerp, een ontwerp dat overigens de eenvoud zelve is. Het is echt een heel simpel en robuust voertuig. En binnen één minuut zit je al boven de vijftien kilometer. Daar vliegen geen andere toestellen waar je tegenaan kunt botsen.”

Is dit project voor de TU interessant?
“Mensen met geld de ruimte in brengen, daar beginnen bedrijven als het onze mee. Maar op langere termijn is het commercieel gezien interessanter om de shuttles ook te gebruiken voor onderzoeksdoeleinden, om kleine satellieten in een baan om de aarde te brengen bijvoorbeeld. De TU hoeft straks niet meer jaren van te voren te reserveren, maar kan ons bij wijze van spreken bellen om te vragen of er de volgende dag plek is.”

Als decaan bij L&R initieerde u het plan om aan de TU het ‘ultragroene’ vliegtuig te ontwikkelen. Dat milieuvriendelijke vliegproject staat in schril contrast met uw ruimtevaartproject.
“De Lynx vliegt maar een tot twee minuten door de dampkring. Dat is wat de meeste energie kost. Vergelijk dat met een vliegtuig dat van Amsterdam naar Parijs gaat, dat vliegt een uur door de dampkring.”

Is een vlucht naar Parijs milieuvervuilender dan een reis naar de ruimte?
“Dat durf ik niet te zeggen. Dat gaan we nu uitrekenen. Maar belangrijk om je te realiseren is dat het voertuig ook gebruikt zal worden voor onderzoeksdoeleinden. Dankzij satellieten hebben we het gat in de ozonlaag gezien en hebben we gezien dat het ijs op Antarctica smelt. Daardoor ontstaat milieubewustzijn en worden maatregelen genomen. Onderzoek naar de aarde vanuit de ruimte zal alleen maar toenemen. Daar komt bij dat alle mensen die tot nu toe in de ruimte zijn geweest, terug zijn gekomen met een hoger bewustzijn over de kwetsbaarheid van de aarde. Ze hebben gezien dat de atmosfeer heel dun is, een soort appelschilletje. Neem onze eigen Wubbo Ockels, hij is bijna een milieuapostel geworden. Hij heeft zijn auto weg gedaan en een honderd procent ecologisch verantwoorde zeilboot gemaakt.”

Wanneer kan ik een kaartje kopen?
“Aan het eind van dit jaar willen we de boekingen openstellen.”

,Wie is Ben Droste

Ben Droste (Den Haag, 1944) werd in 1995 benoemd tot bevelhebber der luchtstrijdkrachten. Hij had toen al een lange carrière bij de Koninklijke Luchtmacht achter de rug. In 1980 was hij een van de eerste piloten in Nederland die de F16 vloog. Bijna duizend vlieguur maakte hij in dit toestel. In 2000 nam hij afscheid van de Luchtmacht en werd hij voorzitter van het Nederlands Instituut voor Vliegtuigontwikkeling en Ruimtevaart. Als voorzitter lobbyde hij sterk voor Nederlandse deelname aan de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter. Van 2003 tot 2007 was Droste decaan van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. In 2008 richtte hij samen met F16-piloot Harry van Hulten het bedrijf Space Experience Curaçao op. Droste is getrouwd, heeft twee kinderen en vier kleinkinderen.

De herenploeg van Punch-volleybal is terug in de regiodivisie. Na twee uitnederlagen stond vrijdagavond in de eerste thuiswedstrijd het eveneens gepromoveerde VCV uit Veenendaal tegenover de Delftenaren die ook dit seizoen weer worden gecoacht door Léon Jungschläger. De start was matig volgens aanvoerder Bas Spikman: “De spelverdeling liep niet zo best, maar dat ging al snel beter.” Zowel de eerste als tweede set werd gewonnen, de derde was echter voor de bezoekers. “Hun middenblok, met twee mannen van boven de twee meter, ging toen heel goed lopen. Gelukkig wisten we de vierde set met hard knokken weer te winnen.” Het leverde de eerste competitiezege op. “Ik denk niet dat we meteen weer voor promotie kunnen gaan, het zal hard knokken worden om ons te handhaven in deze afdeling”, aldus de realistische Spikman.

Hard knokken is het ook voor de hoogst spelende hockeyteams van de TU. Na vijf competitierondes staan zowel heren als vrouwen van DSHC nog altijd op nul punten. Dat geldt eveneens voor de mannen van Dopie. De vrouwen van de laatste vereniging haalden zondag tegen Souburgh de eerste punten binnen door met 3-1 te winnen.

Ariston’80 heeft geheel andere perikelen. De voetbalvereniging dreigt het TU-sportcentrum te verlaten. “Al vele jaren ondervinden besturen (en leden) wekelijks problemen bij het sportcentrum”, aldus bestuurslid Ivo Lechner van de ondersteunende Club van 80, in een nieuwsbrief aan de leden. Met burgervereniging DHL zijn onderhandelingen gaande over de mogelijkheden van verhuizing naar de accommodatie van DHL aan de Brasserskade. Ook Delfia, spelend aan de Mozartlaan, is geïnteresseerd. Ariston’80 heeft met negen heren- en twee vrouwenteams de grootste seniorenafdeling van alle Delftse voetbalclubs.

De Delftse studentenrugbywereld is intussen opgetogen over het IOC-besluit om rugby vanaf 2016 te erkennen als olympische sport. Het gaat om sevens rugby, een snelle variant met korte wedstrijdjes waarbij niet de gebruikelijke vijftientallen maar zeventallen het tegen elkaar opnemen. Namens het Delftse Thor maken Pien Selbeck, Lorraine Laros en Kitty Vloemans momenteel deel uit van de nationale vrouwenselectie. “Zeker Pien en Lorraine maken gezien hun leeftijd een goede kans om in Rio 2016 voor het eerst aan het olympisch rugbytoernooi mee te doen”, denkt bondspersvoorlichter annex DSR-C-speler Jonathan Vondeling. Met de toen ook nog voor Thor uitkomende Xandra Benthem de Grave miste het drietal toppers vorig jaar zowat de hele competitie. Het kwartet bereidde zich met de nationale selectie een half jaar lang voor op het wereldkampioenschap in Dubai waar het Nederlands sevensteam twaalfde werd. Thor kon zich ternauwernood handhaven op het hoogste niveau. Dit seizoen vergaat het de Thor-dames met hun internationals in de gelederen een stuk beter. Zondag werden in Nijmegen The Wasps met 24-0 verslagen. Thor staat na vier overwinningen en één nederlaag op de derde plaats.

Hoe is het idee ontstaan?

“In 2004 was Van Hulten in de Mojavewoestijn in Californië. Wat Silicon Valley is voor computers, is de Mojavewoestijn voor de ruimtevaartindustrie. Daar zitten allemaal ruimtewizards. Hij woonde daar de uitreiking van de Ansari X-prize bij. De Iraans-Amerikaanse zakenvrouw Anousheh Ansari had tien miljoen dollar uitgeloofd aan degene die als eerste een shuttleservice ontwierp voor ruimtereizen tot minimaal honderd kilometer hoogte. Bij de huidige Space Shuttle, die naar het International Space Station gaat, duurt het heel lang voordat het voertuig na een missie weer startklaar is. De uitdaging was om een voertuig te ontwerpen dat binnen vijftien dagen weer kon vertrekken. De prijs werd gewonnen door Burt Rutan, een Amerikaanse ingenieur die eredoctor is aan de TU. Hij ontwierp een draagvliegtuig (White Knight 1) waar een kleiner rakettoestel (Spaceship 1) aan hangt. Het draagvliegtuig brengt het kleine toestel tot aan de rand van de atmosfeer op zestien kilometer hoogte. Vervolgens gaat het kleine toestel zelf naar honderd kilometer, voortgestuwd door zijn raketmotor. De zakenman Richard Branson bouwt op dit moment in New Mexico een speciale spaceport (een luchthaven voor de ruimtevaart, red.) voor dit type toestel. Hij gaat er vanuit dat de komende tien jaar op vijf andere plekken op aarde spaceports zullen komen waar vanaf hij met zijn spaceline, Virgin Galactic, kan opereren. ‘Waarom niet Curaçao’, bedacht Van Hulten toen.”

Jullie oorspronkelijke plan was dus om een haven te creëren voor Branson, de grote pionier voor ruimtetoerisme.

“Ja, later hebben we bedacht om ook zelf als spaceline te gaan werken. We zijn twee keer op het hoofdkwartier van Branson in London geweest om te kijken of we met ons plan voor een haven op Curaçao tot een deal konden komen. Maar zijn Virgin Galactic vond dat we eerst maar eens een spaceport overeind moesten zien te tillen.”

Zo’n haven voor ruimtetoestellen stelt toch niet zoveel voor?

“Strikt genomen niet. Je start gewoon vanaf een normale startbaan. Maar om indruk op Branson te maken, moesten we met een supervoorstel komen. We hebben architect Kas Oosterhuis, die ook verbonden is aan de faculteit Bouwkunde, gevraagd om een spectaculair ontwerp te maken voor een spaceport waar twee toestellen van Branson met een spanwijdte van een Boeing 747 in passen. Het wordt het mooiste gebouw van de Cariben. De vorm heeft iets weg van een ruimtevoertuig dat de lucht in gaat.”

Wanneer besloten jullie om ook zelf een shuttleservice te beginnen?

“Een jaar geleden hebben we een economische impactstudie laten uitvoeren. Toen kwamen we tot het inzicht dat we zelf ook operator moesten worden. Het water loopt je in de mond als je de getallen ziet. In 2020 kunnen we een omzet halen van bijna 115 miljoen euro. Branson zal met Virgin Galactic wel de eerste zijn die commerciële ruimtereizen aanbiedt. Wij willen de eersten zijn die dit buiten de Verenigde Staten doen. In ons eerste jaar willen we honderdtwintig vluchten maken en in 2020 duizend. We denken dat we twintig procent van de markt kunnen pakken.”

Jullie kopen een klein toestel van het technologiebedrijf XCOR Aerospace. Dit toestel, de Lynx, maakt als het goed is over een jaar zijn eerste testvlucht. Gaat u dit toestel ook zelf besturen?

“Als F16-piloot heb ik natuurlijk veel ervaring. En een F16 is veel gecompliceerder dan de Lynx. Maar ik ben ook al wat op leeftijd. Ik denk dat ik het toch aan anderen overlaat, bijvoorbeeld aan mijn collega Harry van Hulten. Overigens krijg je in de Lynx als passagier hoe dan ook het gevoel dat je astronaut bent. Over twee jaar ga ik mee met een testvlucht.”

Hoe voelt dat, een vlucht naar de ruimte?

“Je schiet bijna verticaal de lucht in met drie tot vier maal de geluidsnelheid. Na ongeveer vijf minuten zit je op honderd kilometer hoogte. Dan ben je in de ruimte en ervaar je gewichtloosheid. Je ziet de kromming van de aarde, het donkere heelal en je hebt een spectaculair uitzicht op het hele Caribische gebied. Dat zijn dingen waar mensen van begeesterd raken. Het is een ‘life changing experience’. Dat duurt een aantal minuten en dan ga je weer in een glijvlucht naar beneden. De hele vlucht duurt dertig à veertig minuten.”

Er past maar één passagier in uw toestel. Een romantisch reisje zit er dus niet in.

“Als je met je vrouw de ruimte in wilt, moet je met Branson gaan. Maar dan ben je wel tweehonderdduizend dollar per persoon kwijt. Wij bieden de ruimtereis aan voor 95 duizend euro.”

Jullie staan op het punt om de eerste aanbetaling te doen voor de Lynx.

“We hebben van de eigenaar van de luchthaven van Curaçao, Curaçao Airport Holding (in feite de regering van Curaçao zelf, red.) geld gekregen om het eerste contract met de fabrikant aan te kunnen gaan. Het toestel kost ongeveer dertig miljoen dollar. Dit najaar maken we de eerste miljoenen over. In totaal hebben we zeventig à tachtig miljoen dollar nodig, voor het toestel én de haven.”

Waarom hebben jullie gekozen voor Curaçao?

“Er is al veel toerisme. De ene dag kun je diepzeeduiken en de dag erna de ruimte in. (Lacht). Met zo’n slagzin willen we misschien wel adverteren. Een goede infrastructuur is ook belangrijk. Onze haven wordt behalve ontvangstruimte voor ruimtetoeristen en hangar ook een soort Efteling voor de ruimtevaart, met allerlei sensationele dingen zoals gewichtloosheidsimulaties. Het is berekend op tweehonderdduizend toeristen per jaar.

Verder is het luchtruim rond Curaçao nog relatief rustig. Het eiland ligt dicht bij de strategisch belangrijke markten van Noord- en Zuid-Amerika. Bovendien is het weer er mooi en voorspelbaar. En ten slotte hoort het bij het Koninkrijk der Nederland met alle rechtspositionele voordelen van dien.”

Veiligheid zal wel heel belangrijk zijn. Eén ongeluk en het is gebeurd met de industrie.

“Dat weet ik niet. In de luchtvaart gaat ook wel eens iets mis. Maar ik maak me niet echt zorgen. Er zit ongelofelijk veel kennis in het ontwerp, een ontwerp dat overigens de eenvoud zelve is. Het is echt een heel simpel en robuust voertuig. En binnen één minuut zit je al boven de vijftien kilometer. Daar vliegen geen andere toestellen waar je tegenaan kunt botsen.”

Is dit project voor de TU interessant?

“Mensen met geld de ruimte in brengen, daar beginnen bedrijven als het onze mee. Maar op langere termijn is het commercieel gezien interessanter om de shuttles ook te gebruiken voor onderzoeksdoeleinden, om kleine satellieten in een baan om de aarde te brengen bijvoorbeeld. De TU hoeft straks niet meer jaren van te voren te reserveren, maar kan ons bij wijze van spreken bellen om te vragen of er de volgende dag plek is.”

Als decaan bij L&R initieerde u het plan om aan de TU het ‘ultragroene’ vliegtuig te ontwikkelen. Dat milieuvriendelijke vliegproject staat in schril contrast met uw ruimtevaartproject.

“De Lynx vliegt maar een tot twee minuten door de dampkring. Dat is wat de meeste energie kost. Vergelijk dat met een vliegtuig dat van Amsterdam naar Parijs gaat, dat vliegt een uur door de dampkring.”

Is een vlucht naar Parijs milieuvervuilender dan een reis naar de ruimte?

“Dat durf ik niet te zeggen. Dat gaan we nu uitrekenen. Maar belangrijk om je te realiseren is dat het voertuig ook gebruikt zal worden voor onderzoeksdoeleinden. Dankzij satellieten hebben we het gat in de ozonlaag gezien en hebben we gezien dat het ijs op Antarctica smelt. Daardoor ontstaat milieubewustzijn en worden maatregelen genomen. Onderzoek naar de aarde vanuit de ruimte zal alleen maar toenemen. Daar komt bij dat alle mensen die tot nu toe in de ruimte zijn geweest, terug zijn gekomen met een hoger bewustzijn over de kwetsbaarheid van de aarde. Ze hebben gezien dat de atmosfeer heel dun is, een soort appelschilletje. Neem onze eigen Wubbo Ockels, hij is bijna een milieuapostel geworden. Hij heeft zijn auto weg gedaan en een honderd procent ecologisch verantwoorde zeilboot gemaakt.”

Wanneer kan ik een kaartje kopen?

“Aan het eind van dit jaar willen we de boekingen openstellen.”

Wie is Ben Droste

 

Ben Droste (Den Haag, 1944) werd in 1995 benoemd tot bevelhebber der luchtstrijdkrachten. Hij had toen al een lange carrière bij de Koninklijke Luchtmacht achter de rug. In 1980 was hij een van de eerste piloten in Nederland die de F16 vloog. Bijna duizend vlieguur maakte hij in dit toestel. In 2000 nam hij afscheid van de Luchtmacht en werd hij voorzitter van het Nederlands Instituut voor Vliegtuigontwikkeling en Ruimtevaart. Als voorzitter lobbyde hij sterk voor Nederlandse deelname aan de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter. Van 2003 tot 2007 was Droste decaan van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. In 2008 richtte hij samen met F16-piloot Harry van Hulten het bedrijf Space Experience Curaçao op. Droste is getrouwd, heeft twee kinderen en vier kleinkinderen.