Dubbele retour Singapore

“Je wordt, zeker als je alleen vertrekt, uit je comfortzone gehaald. Je leert jezelf en anderen echt goed kennen. Je bent op jezelf aangewezen en moet zelf op zoek naar nieuwe maten. Aangezien dat voor alle uitwisselingsstudenten geldt, hangt hier in Singapore een open sfeer. Je leert snel mensen kennen. Ook in het buitenland op stage waar geen andere studenten zijn, is een heel andere ervaring. Het helpt de zaken een beetje in perspectief te zetten”, vertelt Robert Hasselaar.

Hasselaar, zesdejaars civiele techniek, is ervaringsdeskundige. Hij liep al stage in Afrika en vorig jaar augustus begon hij aan een dubbel masterprogramma in Delft en Singapore. Hij heeft nu een beetje de blues: “Half oktober moet ik helaas al terug.”

Hij volgt in Delft de master waterbouw en in Singapore de master hydraulic engineering and resources management. “Wat mij over de streep trok, is dat je met een beurs twee keer op en neer mag naar Singapore én er twee diploma’s aan overhoudt.” Die twee keer Singapore en zijn Afrikaanse stage waren de vervulling van een grote wens. “Ik heb altijd met een grote groep jongens in Delft in een huis gewoond en was benieuwd hoe het was om me in mijn eentje staande te houden in het buitenland. Ik heb me voor alles wat met buitenland te maken had opgegeven. Toen ik in Afrika stage liep, kreeg ik te horen dat ik naar Singapore mocht.”

Vorig jaar volgde Hasselaar in Azië de verplichte vakken. Van januari tot augustus deed hij hetzelfde in Delft. “Veel studenten gaan dan terug naar Singapore voor een stage, maar die had ik al gedaan.” Daarom koos hij voor een alternatief: met drie anderen doet hij het multidisciplinaire project van de Delftse master in Singapore. “In tien weken benader je een project van zoveel mogelijk kanten en probeer je ervaringen van je studie toe te passen in de ‘echte wereld’. Voor de Nederlandse stichting Building with Nature maakt het team een ontwerp voor eilanden voor de kust van Singapore. “Wij proberen de randvoorwaarden voor het groeien van een aantal ecosystemen te creëren. Dat moet leiden tot richtlijnen.”

Intussen geniet Hasselaar van de stadstaat. “Singapore kun je omschrijven als Azië light. Het is hier waanzinnig schoon en alles is tot in de puntjes geregeld. Een beetje te. Voor de echte Aziatische experience moet je naar landen in de buurt. Dat kan voor een appel en een ei. Maar Singapore is een heerlijke uitvalsbasis om te studeren of werken. Huisvesting en openbaar vervoer zijn goed. Eten is goedkoop, zeker in lokale eettentjes. Voor anderhalve euro heb je gerechten uit heel Azië. Ik heb hier dan ook nog geen pan aangeraakt.” Ook met zijn kleding heeft hij zich aangepast. “Veel spullen heb ik níet meer meegenomen. Het is zo waanzinnig warm. Met een korte broek, twee witte T-shirts en slippers kom je een heel eind.”

Het drieduizenddaagse premierschap van Balkenende werd gevierd met een toespraak over het (dunne) meesterwerk van Max Weber: ‘Politiek als beroep’. In het Duits kan Beruf zowel roeping als beroep betekenen. Balkenende, zo bleek uit de speech, was duidelijk een gevalletje politiek als roeping.
Dat krantenbericht over Balkenende nam me terug naar een ander essay dat Max Weber schreef. ‘Wetenschap als Beroep’. Eigenlijk moet elke onderzoeker dat boekje lezen. Universiteitsbestuurders trouwens ook. Hij heeft het over de intellectuele opwinding en de immense voldoening die een ingeving kan opleveren. Ook schrijft hij over de drang om te scheppen, te zoeken en te vinden.
Ik las het essay in de tijd dat ik als aio aan mijn proefschrift werkte. Sinds die tijd komt de vraag onregelmatig, en altijd onverwacht bij me op: als ik eerlijk ben, ben ik dan wetenschapper uit roeping, of is het bij mij een beroep? Soms herkende ik de intellectuele opwinding, die beter dan verliefdheid is. Bij vlagen was ik ook cynisch. Bij nanowetenschappers en andere fundamentele onderzoekers ligt dat misschien anders, maar wat kunnen mijn modellen en theorieën in hemelsnaam toevoegen aan het heil van de wereld? Altijd keek ik bij de beantwoording van de vraag naar de inhoud van het vak, en wat dat mij en, ahum, de samenleving, of wat; zelfs de wereld opleverde.
Vandaag beantwoordde ik de vraag voor de zoveelste keer. Wetenschap is een roeping voor mij, maar niet omdat ik dingen ontdek en modellen bouw die de wereld veranderen. Ik voel me thuis op de universiteit. Elke dag maak ik iets bijzonders mee. Soms slimme, eigenzinnige collega’s die onorthodoxe ideeën willen delen, soms jonge onderzoekers die op zeer aanstekelijke wijze hemels bestormen.
En u? Bent u wetenschapper uit roeping, of is het een beroep?