Gids voor dappere architecten

De architect die een eigen bedrijf wil beginnen, krijgt nogal wat voor zijn kiezen vandaag de dag. Door de kredietcrisis bouwen bedrijven, overheden en particulieren aanzienlijk minder. En alsof dat niet genoeg was, ziet de verre toekomst er ook niet rooskleurig uit. Bovendien is er een demografische crisis; de vergrijzing. Hierdoor zijn er in de toekomst minder woningen en kantoren nodig. Tel daar nog bij op dat de afgelopen jaren een kleine bouwexplosie is geweest en je hoeft geen briljant econoom te zijn om te zien dat de markt voor architecten krap wordt.

Toch zal het bloed bij een aantal architecten kruipen waar het niet gaan kan. Zij laten zich niet afschrikken maar willen hoe dan ook een eigen bureau. Voor hen is het boek ‘Architect in de praktijk’. Het is geschreven door TU-docenten bouwmanagement Alijd van Doorn en John Heintz en Leon Teunissen, TU-alumnus architectuur en bouwmanagement. Het boek heeft een uitstekende insteek en is actueler dan ooit voor de startende ondernemer. ‘Architect in de praktijk’ belooft een gids te zijn voor de architect als ondernemer. Maar daar slaagt het helaas niet helemaal in.

Vooral het begin van het boek is zwak. Heintz schrijft een volkomen overbodig hoofdstuk over identiteit en imago van een architect. Met veel verwijzingen naar de sterke voorkeur van architecten om zwart te dragen. Onmiskenbaar waar. Maar om daar nou een heel hoofdstuk aan te wijden… Er zijn, zeker gezien de hierboven geschetste situatie, nijpendere kwesties om te bespreken.

Heintz tekent ook voor het allerbeste hoofdstuk van het boek. Dat gaat namelijk over toekomstgerichte strategieën voor architecten. Daarin zet hij uiteen dat architectenbureaus een koerswijziging moeten overwegen. Nieuwe omstandigheden als krapte op de markt, crisis en grote concurrentie roepen om flexibiliteit. Bureaus dienen te denken aan inzetten op renovatiewerk. Nauw samenwerken met technici is ook belangrijk. De tijd dat architecten alleen tekenden voor het ontwerp, lijkt verleden tijd. Opdrachtgevers vragen vaker om een meer omvattend aanbod met daarin ontwerp en bouw. Het hoofdstuk is to the point met heldere voorbeelden, tips en verkenningen.

‘Architect in de Praktijk’ is een waardevolle eerste stap voor wie overweegt een eigen bedrijf wil opzetten. Een aantal hoofdstukken mist weliswaar diepgang, maar daar staan bruikbare tips en situatieschetsen in andere hoofdstukken tegenover.

Leon Teunissen, Alijd van Doorn en John L. Heintz, ‘Architect in de Praktijk’, SUN, 148p., 22,90 euro

Smaakt dit naar meer? De besproken boeken zijn binnenkort te vinden op de leestafel in de bibliotheek.

My friend Maaike recently returned from a vacation in Bali. The first thing she said about her trip was how ‘it’s unbelievable how crowded that small island is with all those people searching far and wide for Ketut Liyer’. For the uninitiated, Ketut is the most sought-after Balinese palmreader and healer, thanks to American author Elizabeth Gilbert’s bestselling memoir, Eat, Pray, Love. The book tells the story of a modern American woman who leaves behind everything – husband, country, home, successful career – and sets off in search of pleasure in Italy, devotion in India, and balance on Bali.   

What Maaike said wasn’t surprising at all. Every year thousands of self-help books like Eat, Pray, Love come out, ‘inspiring’ people to liberate themselves and travel overseas in search of spiritual fulfilment. People are constantly looking for a recipe or magic pill capable of eradicating their confusion, despair or whatsoever. Especially with the economic crisis continuing, we can safely expect more people will invest in self-help. So maybe the self-help industry will save our economy? Anyway, the truth is that the self-help industry rakes in tremendous amounts of money every year. Tourism booms in certain Asian countries as long as they know how to sell themselves as ‘spiritual destinations’, with luxury resorts and spas offering spiritual holiday packages promising to create transformative or life-changing experiences through yoga classes, massage therapy and so on. But here’s the thing: as the luxury aspect increasingly takes over the spiritual message, doesn’t this ‘spiritual seeking’ simply serve to drive up our already rampant consumerism these people were trying to escape from in the first place? Well, at least Ketut’s bank account isn’t empty anymore: this Balinese guy charges $25 for a palm-reading, which is about what an average Balinese makes in a week.

It’s not that I don’t think yoga or meditation is meaningful for modern urban people trapped in chasing after material success. But the trendiness of the spiritual pursuit has always annoyed me. Seeking out a sliver of an Eastern region in order to discover oneself can’t be more of a cliché. In imaging an Indian Ashram full of wealthy Americans, Europeans and others from wealthy regions all thinking exactly the same thing – ‘give me eastern enlightenment!’ – I just can’t see these people as anything but credulously innocent fools. And isn’t it rather ironic that people pay small fortunes to someone else for ‘self-help’, ‘self-discovery’ and ‘self-realisation’? 

The fact that I find Gilbert’s story particularly annoying is partially through bitterness: like most regular people, I don’t have time to ‘self-realise’. I’ve got bills to pay. I can’t just fly off to Italy, then India, then Indonesia…. But anyway, just because going off to such utopia places works for Gilbert doesn’t mean it will work for me or you. I believe that if you can’t find yourself here, you can’t find yourself anywhere. After all, it’s the ‘self’ part in self-help that really matters.

Lei Li, from Shanghai, China, is recent MSc graduate in science communication. She can be contacted at: LeiLivanShanghai@gmail.com