Customize Consent Preferences

We use cookies to help you navigate efficiently and perform certain functions. You will find detailed information about all cookies under each consent category below.

The cookies that are categorized as "Necessary" are stored on your browser as they are essential for enabling the basic functionalities of the site. ... 

Always Active

Necessary cookies are required to enable the basic features of this site, such as providing secure log-in or adjusting your consent preferences. These cookies do not store any personally identifiable data.

No cookies to display.

Functional cookies help perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collecting feedback, and other third-party features.

No cookies to display.

Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics such as the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.

No cookies to display.

Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.

No cookies to display.

Advertisement cookies are used to provide visitors with customized advertisements based on the pages you visited previously and to analyze the effectiveness of the ad campaigns.

No cookies to display.

Science

Wetenschappelijke artikelen worden gratis toegankelijk

De uitkomsten van publiek gefinancierd onderzoek mogen vanaf 2020 niet meer achter een betaalmuur verdwijnen, vindt een groep Europese landen. Er moet een einde komen aan de dure abonnementen op wetenschappelijke tijdschriften.

(Foto: Centerforhealthjournalism.org)

De afspraak zelf dateert al van twee jaar geleden, maar vandaag brengt een kopgroep van elf landen met steun van de Europese Commissie een nieuwe verklaring naar buiten over de route naar ‘open access’ in de wetenschap.


Het streven is nog altijd dat publiek gefinancierd onderzoek voor iedereen gratis toegankelijk wordt bij publicatie. Organisaties als NWO willen niet langer meebetalen aan de peperdure abonnementen op wetenschappelijke tijdschriften en krijgen steun van de politiek.


De hoop is dat steeds meer landen aanhaken bij de zogenoemde ‘cOAlition S’. Tot deze coalitie behoren behalve Nederland onder meer het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. De hoofdletters in de naam staan voor ‘open access’ en ‘speed’.


Versnelling


De ‘versnelling’ van vandaag is dus een uitwerking van eerdere plannen, maar dat is toch nieuws. Lang niet elke afspraak die ministers maken, wordt immers nagekomen. Denk aan internationale afspraken over klimaatverandering of extra investeringen in wetenschap.


Het verschil is misschien dat de overstap naar open access in principe geen extra geld hoeft te kosten en zelfs geld zou moeten besparen. In de wereld van open access verdwijnen namelijk de dure abonnementen en betaalt de wetenschap alleen nog voor eenmalige publicatiekosten. Vervolgens kunnen ook buitenstaanders, waaronder het bedrijfsleven, van alle kennis profiteren.


Het probleem is vooral dat veel gerenommeerde tijdschriften zoals Science en Nature niet geneigd zijn tot open access. Toch blijven ze populair: een publicatie in zulke tijdschriften heeft veel ‘impact’ en helpt wetenschappelijke carrières vooruit.


Impact


Dus gaan de Europese wetenschapsfinanciers minder op de impact van die tijdschriften letten, beloven ze vandaag. Ze willen nieuwe manieren bedenken om de kwaliteit van wetenschappers te beoordelen. Met andere woorden, het is vanaf 2020 niet meer mogelijk om geld te bemachtigen van deze wetenschapsfinanciers als je niet in open access publiceert.


De elf landen zijn streng: zelfs hybride tijdschriften gaan in de ban. Dat zijn tijdschriften die een mengvorm hanteren en zowel in open access publiceren als in de klassieke vorm (abonnement en betaalmuur). Er komt ook een maximumprijs voor de publicatiekosten.


Nederland is een van de voorvechters van open access. Vorig jaar presenteerden de universiteiten, hogescholen en wetenschapsorganisaties een Nationaal Plan Open Science, dat eigenlijk nog verder ging: ook onderliggende data zouden vrij toegankelijk moeten zijn.


HOP, Bas Belleman

HOP Hoger Onderwijs Persbureau

Do you have a question or comment about this article?

redactie@hogeronderwijspersbureau.nl

Comments are closed.