Science

Tovermiddel zonder spoorboekje

Wie vanaf 2010 de trein neemt van Amsterdam richting Eindhoven of omgekeerd, moet vlak voor vertrek goed op de informatieschermen kijken. Treinen rijden op dat traject dan zonder vaste vertrektijden.

Ook de vertrek- en aankomstperrons staan binnenkort niet meer vast. Vorige week kondigde Prorail dit zogenaamde spoorboekloos rijden aan. Vanaf 2012 voert ze het ook gefaseerd in op andere drukke Randstadtrajecten. Door flexibeler te rijden kunnen straks meer treinen over het spoor denderen, is het idee. Jaarlijks moet het aantal passagierskilometers hierdoor met vijf procent toenemen.

Hoogleraar mobiliteit prof.dr.ing Ingo Hansen van Civiele Techniek en Geowetenschappen heeft forse kritiek op het voorgenomen plan. “Spoorboekloos rijden wordt als een tovermiddel gepresenteerd voor de beoogde groei. Maar het vereist grote infrastructurele uitbreidingen”, zegt hij desgevraagd. Grote aanpassingen aan het spoor heeft Prorail niet op de rol staan, aldus Hansen. Ook in het actieplan ‘Groei op het spoor’ van het ministerie van verkeer en waterstaat van november vorig jaar wordt niet gerept over omvangrijke werkzaamheden aan het spoor.

Volgens de hoogleraar hebben machinisten en verkeerleiders bovendien geavanceerde computermodellen nodig die hen in staat stellen om de treinen op een veilige afstand van elkaar te houden, wat vooral bij spoorkruisingen van groot belang is. “Naar mijn weten hebben Prorail en de NS die programma’s niet. Als ze niet bij ons aankloppen, zie ik niet hoe ze dit plan willen realiseren.”

Wat Prorail volgens Hansen nodig heeft is een decision support-programma. Zoals het programma dat dr. Andrea D’Ariano, die onlangs bij hem is gepromoveerd, heeft ontwikkeld. Met zo’n programma, maar dan verder ontwikkeld, moeten de machinisten om de vijf â tien seconden kunnen zien waar ze zich ten opzichte van de andere treinen bevinden. En het moet ze helpen bij het nemen van de beste beslissingen. Moeten ze harder rijden of juist iets langzamer? En naar welk perron kunnen ze het beste gaan?

D’Ariano, die nu aan de Universiteit van Rome werkt, zegt wel al informele contacten gehad te hebben met Prorail over het spoorboekloos rijden. “Ze zijn natuurlijk geïnteresseerd in mijn model. Ze hebben het onderzoek ernaar mede gefinancierd.”

Door flexibeler te rijden, kunnen volgens de Italiaan inderdaad meer treinen over het spoor rijden. Maar de flexibiliteit moet wel binnen de perken blijven. “Machinisten en verkeersleiders hebben maar erg weinig tijd om beslissingen te nemen. Als er teveel opties zijn is de kans klein dat ze de beste keuze maken.”

Ook voor de passagiers moet het niet al te gek worden. “Flexibel is goed, als de reizigers maar niet al te vaak moeten rennen naar de andere kant van het station om hun aansluiting te halen. Nu kunnen ze hun aansluiting vaak op een nabijgelegen perron pakken.”

Prorail laat per mail in een reactie weten dat er aanpassingen nodig zijn in de infrastructuur en dat ook werkwijze van de verkeersleiding en de vervoerder anders zal zijn. Daarnaast zegt het bedrijf knooppunten verder te gaan ‘ontvlechten’, zodat treinen minder kruisen. Daar is het vorig jaar al mee begonnen. (TvD)

Ook de vertrek- en aankomstperrons staan binnenkort niet meer vast. Vorige week kondigde Prorail dit zogenaamde spoorboekloos rijden aan. Vanaf 2012 voert ze het ook gefaseerd in op andere drukke Randstadtrajecten. Door flexibeler te rijden kunnen straks meer treinen over het spoor denderen, is het idee. Jaarlijks moet het aantal passagierskilometers hierdoor met vijf procent toenemen.

Hoogleraar mobiliteit prof.dr.ing Ingo Hansen van Civiele Techniek en Geowetenschappen heeft forse kritiek op het voorgenomen plan. “Spoorboekloos rijden wordt als een tovermiddel gepresenteerd voor de beoogde groei. Maar het vereist grote infrastructurele uitbreidingen”, zegt hij desgevraagd. Grote aanpassingen aan het spoor heeft Prorail niet op de rol staan, aldus Hansen. Ook in het actieplan ‘Groei op het spoor’ van het ministerie van verkeer en waterstaat van november vorig jaar wordt niet gerept over omvangrijke werkzaamheden aan het spoor.

Volgens de hoogleraar hebben machinisten en verkeerleiders bovendien geavanceerde computermodellen nodig die hen in staat stellen om de treinen op een veilige afstand van elkaar te houden, wat vooral bij spoorkruisingen van groot belang is. “Naar mijn weten hebben Prorail en de NS die programma’s niet. Als ze niet bij ons aankloppen, zie ik niet hoe ze dit plan willen realiseren.”

Wat Prorail volgens Hansen nodig heeft is een decision support-programma. Zoals het programma dat dr. Andrea D’Ariano, die onlangs bij hem is gepromoveerd, heeft ontwikkeld. Met zo’n programma, maar dan verder ontwikkeld, moeten de machinisten om de vijf â tien seconden kunnen zien waar ze zich ten opzichte van de andere treinen bevinden. En het moet ze helpen bij het nemen van de beste beslissingen. Moeten ze harder rijden of juist iets langzamer? En naar welk perron kunnen ze het beste gaan?

D’Ariano, die nu aan de Universiteit van Rome werkt, zegt wel al informele contacten gehad te hebben met Prorail over het spoorboekloos rijden. “Ze zijn natuurlijk geïnteresseerd in mijn model. Ze hebben het onderzoek ernaar mede gefinancierd.”

Door flexibeler te rijden, kunnen volgens de Italiaan inderdaad meer treinen over het spoor rijden. Maar de flexibiliteit moet wel binnen de perken blijven. “Machinisten en verkeersleiders hebben maar erg weinig tijd om beslissingen te nemen. Als er teveel opties zijn is de kans klein dat ze de beste keuze maken.”

Ook voor de passagiers moet het niet al te gek worden. “Flexibel is goed, als de reizigers maar niet al te vaak moeten rennen naar de andere kant van het station om hun aansluiting te halen. Nu kunnen ze hun aansluiting vaak op een nabijgelegen perron pakken.”

Prorail laat per mail in een reactie weten dat er aanpassingen nodig zijn in de infrastructuur en dat ook werkwijze van de verkeersleiding en de vervoerder anders zal zijn. Daarnaast zegt het bedrijf knooppunten verder te gaan ‘ontvlechten’, zodat treinen minder kruisen. Daar is het vorig jaar al mee begonnen. (TvD)

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.