Elk kind wil met speelgoed spelen. Toch is het aanbod voor autistische kinderen heel beperkt. Dus ontwierp Helma van Rijn (24) voor hen leuk en educatief speelgoed.
Speelgoedautootjes doen het goed bij bijna alle kinderen. Ze rijden ermee over de vloer en roepen ‘vroem vroem!’. Autistische kinderen spelen hier heel anders mee. Zij hebben vaak meer plezier in het ronddraaien van de wieltjes. “Ook voor die kinderen moet geschikt speelgoed ontworpen worden”, bedacht Helma van Rijn. Ze studeerde onlangs cum laude af als industrieel ontwerper, op speelgoed waarmee autistische kinderen hun taalvaardigheid ontwikkelen.
De afstudeeropdracht kwam van de projectgroep LinguaBytes op het ID-Studiolab. “Mijn opdracht was om met een product het taalvermogen van autistische kinderen tussen de 3 en 5 jaar te stimuleren”, aldus Van Rijn, “en voor kinderen ga je al snel speelgoed ontwerpen.” Volgens Van Rijn moeten autistische kinderen op hun eigen moment, met plezier kunnen spelen en het leuk vinden om iets te leren. Dat is niet het geval bij het verplichte woordjes stampen via een van de gangbare computerprogramma’s.
Van Rijn kwam er in haar vooronderzoek achter dat het voor kinderen belangrijk is om oorzaak en gevolg op dezelfde plek af te laten spelen. Een voorwerp op een computerscherm ziet er in het echt heel anders uit. Daarom bedacht Van Rijn speelgoed waarin de elektronica is verborgen. Ze ontwierp zware, met rubber omsloten blokken en een label dat op een gebruiksvoorwerp geplakt kan worden, zogenaamde speech-o-grams. In zo’n speech-o-gram spreekt een van de ouders van het kind de naam van het voorwerp in, bijvoorbeeld ‘loopfiets’. Als een kind het blok tegen het label op de loopfiets houdt, klinkt de vertrouwde stem van pappa of mamma. Als extra beloning verandert de kleur van het blokje in de kleur van het label. Het kind kan dit woord dan nazeggen en de oefening nogmaals doen. “Herhaling en beloning zijn belangrijk voor autisten en het is ook goed voor het leervermogen”, legt Van Rijn uit.
Als niet-autist moest Van Rijn zich inleven in haar doelgroep. Dat is het meest vernieuwende van haar project. Er wordt niet vaak vanuit het kind gedacht, maar vanuit wat die kinderen moeten leren. Van Rijn: “Ik wilde kijken of ik in de huid kon kruipen van die kinderen. Niemand heeft ooit bedacht om voorwerpen uit de omgeving te benoemen met een stuk speelgoed.” Niet alleen de autistische kinderen werden door Van Rijn bij het ontwerpproces betrokken, ook de ouders en pedagogen waren belangrijke medeontwerpers.
‘Linkx’ heet het vernieuwende speelgoed. De naam staat voor drie verschillende ‘links’ die het speelgoed legt: de link tussen woorden en voorwerpen, de link tussen kinderen en ouders en de link tussen de speelgoedblokken zelf. Uit Van Rijns onderzoek blijkt dat Linkx werkt. Kinderen blijven het leuk vinden om met de blokken te spelen en breiden hun woordenschat uit. Ook voor de ouders is het fijn om te zien dat hun kinderen met plezier met taal bezig zijn.
Door de media-aandacht voor haar ontwerp ontvangt Van Rijn veel vragen van ouders waar ze Linkx kunnen kopen. Maar volgens Van Rijn is het speelgoed nog niet rijp voor de markt. “Er is nog een aantal ontwerpstappen dat we moeten nemen en we willen het product op grotere schaal testen, als er geld beschikbaar is.” Van Rijn wil graag promoveren op het betrekken van moeilijk bereikbare doelgroepen in het ontwerpproces, zoals gehandicapten, ouderen en mensen van anderen nationaliteiten. “Ik vind het heel mooi dat mensen die zo anders zijn dan jezelf je zo in hun leven binnenlaten.”
(Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
Speelgoedautootjes doen het goed bij bijna alle kinderen. Ze rijden ermee over de vloer en roepen ‘vroem vroem!’. Autistische kinderen spelen hier heel anders mee. Zij hebben vaak meer plezier in het ronddraaien van de wieltjes. “Ook voor die kinderen moet geschikt speelgoed ontworpen worden”, bedacht Helma van Rijn. Ze studeerde onlangs cum laude af als industrieel ontwerper, op speelgoed waarmee autistische kinderen hun taalvaardigheid ontwikkelen.
De afstudeeropdracht kwam van de projectgroep LinguaBytes op het ID-Studiolab. “Mijn opdracht was om met een product het taalvermogen van autistische kinderen tussen de 3 en 5 jaar te stimuleren”, aldus Van Rijn, “en voor kinderen ga je al snel speelgoed ontwerpen.” Volgens Van Rijn moeten autistische kinderen op hun eigen moment, met plezier kunnen spelen en het leuk vinden om iets te leren. Dat is niet het geval bij het verplichte woordjes stampen via een van de gangbare computerprogramma’s.
Van Rijn kwam er in haar vooronderzoek achter dat het voor kinderen belangrijk is om oorzaak en gevolg op dezelfde plek af te laten spelen. Een voorwerp op een computerscherm ziet er in het echt heel anders uit. Daarom bedacht Van Rijn speelgoed waarin de elektronica is verborgen. Ze ontwierp zware, met rubber omsloten blokken en een label dat op een gebruiksvoorwerp geplakt kan worden, zogenaamde speech-o-grams. In zo’n speech-o-gram spreekt een van de ouders van het kind de naam van het voorwerp in, bijvoorbeeld ‘loopfiets’. Als een kind het blok tegen het label op de loopfiets houdt, klinkt de vertrouwde stem van pappa of mamma. Als extra beloning verandert de kleur van het blokje in de kleur van het label. Het kind kan dit woord dan nazeggen en de oefening nogmaals doen. “Herhaling en beloning zijn belangrijk voor autisten en het is ook goed voor het leervermogen”, legt Van Rijn uit.
Als niet-autist moest Van Rijn zich inleven in haar doelgroep. Dat is het meest vernieuwende van haar project. Er wordt niet vaak vanuit het kind gedacht, maar vanuit wat die kinderen moeten leren. Van Rijn: “Ik wilde kijken of ik in de huid kon kruipen van die kinderen. Niemand heeft ooit bedacht om voorwerpen uit de omgeving te benoemen met een stuk speelgoed.” Niet alleen de autistische kinderen werden door Van Rijn bij het ontwerpproces betrokken, ook de ouders en pedagogen waren belangrijke medeontwerpers.
‘Linkx’ heet het vernieuwende speelgoed. De naam staat voor drie verschillende ‘links’ die het speelgoed legt: de link tussen woorden en voorwerpen, de link tussen kinderen en ouders en de link tussen de speelgoedblokken zelf. Uit Van Rijns onderzoek blijkt dat Linkx werkt. Kinderen blijven het leuk vinden om met de blokken te spelen en breiden hun woordenschat uit. Ook voor de ouders is het fijn om te zien dat hun kinderen met plezier met taal bezig zijn.
Door de media-aandacht voor haar ontwerp ontvangt Van Rijn veel vragen van ouders waar ze Linkx kunnen kopen. Maar volgens Van Rijn is het speelgoed nog niet rijp voor de markt. “Er is nog een aantal ontwerpstappen dat we moeten nemen en we willen het product op grotere schaal testen, als er geld beschikbaar is.” Van Rijn wil graag promoveren op het betrekken van moeilijk bereikbare doelgroepen in het ontwerpproces, zoals gehandicapten, ouderen en mensen van anderen nationaliteiten. “Ik vind het heel mooi dat mensen die zo anders zijn dan jezelf je zo in hun leven binnenlaten.”
(Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
Comments are closed.