Restoring starlight

But for telescopes with a diameter of more than one meter, polishing was not the answer. Turbulence in the atmosphere, leading to quickly changing temperatures, humidity, pressure and CO2 concentrations, causes the refractive index of air to vary, which in turn leads to blurry images.

To compensate for variations in the refractive index, deformable mirrors, are placed in the optical path of large ground-based telescopes. When part of a wavefront from a far away celestial object is slowed down during the last small segment of its journey through our atmosphere, it will hit an elevated section of the mirror. Meanwhile, the runners-up will hit a valley. With this kind of compensation, all photons will arrive simultaneously on the telescope’s detector.



For his PhD thesis, which he defended on the 8 November, Rogier Ellenbroek developed a control system that can efficiently regulate the actuators. “The European Southern Observatory is currently developing the European Extremely Large Telescope (E-ELT), the world’s largest ground-based telescope with a diameter of 39 meters,” says Ellenbroek. “Such a large telescope needs a much more efficient control system, because the computer power that you need to control the telescope increases with the fourth power of the telescope diameter. Consequently, you need an absurd amount of computing power. This is one of the bottlenecks of the E-ELT at the moment.”



One way to tackle this problem is by dividing the deformable mirror into different modules that can communicate with one another. Ellenbroek worked on an algorithm that allows for this kind of inter-module communication. “This is very tricky,” he says.



In order for all the mirror’s elements and their actuators to know how to reposition themselves, they must know how far the photons they will receive are lagging behind or are in advance, compared to the rest of the photons, yet their sensors only give them relative figures. In other words, they must know the global shape of the wavefront. Ellenbroek: “Compare the actuator with a person standing in the mountains with an altitude map showing contours, but no height labels. If that person knows the height of some point on the map, he can count and trace the contours to determine his altitude. But he would need almost the entire map to do this.”



Ellenbroek thought of a way to communicate incoming wavefront shapes to all mirror modules by identifying the behavior of the air bubbles, pressure and humidity that are blown over the telescope by the wind. “It’s like a mountainous landscape that passes by,” he says. By using insights of this “landscape” flowing past, Ellenbroek was able to improve the control system.

Zelfs de maandagse voetbalcompetitie op kunstgras, voor en door de bikkels die doorgaans in weer en wind hun passie uitoefenen, ging deze week niet door. Niet alleen de buitensporten ondervonden hinder van de extreme weersomstandigheden. De sneeuwstorm legde zaterdag ook het zaalkorfbalprogramma behoorlijk plat. Dat merkten de korfballende studenten van Paal Centraal voor wie de thuiswedstrijd tegen Esdo uit Kockengen werd afgelast. “Wij werden redelijk kort van tevoren gebeld door de tegenstander dat ze de reis niet aandurfden”, aldus een teleurgestelde Bert Leeuwis. Dat het voor eind december vastgestelde NSK is uitgesteld naar februari heeft hele andere, organisatorische redenen. De selectie van de ploegen die namens TU Delft meedoen ligt in handen van datzelfde Paal Centraal. Belangstellende korfballers van buiten de vereniging kunnen zich aanmelden op de clubsite. De organisatie heeft grote ambities: “Het zit eraan te komen dat er misschien spelers uit de korfballeague meedoen”, aldus Leeuwis, met de nodige slagen om de arm.
De formatiedansers van Double V uit Hoorn lieten zich door de winterse buien niet weerhouden van hun deelname aan het NK in Almere. Dat was maar goed ook, want het A-team haalde aldaar voor de tiende maal de landstitel binnen. Tim van Leeuwen maakte voor de zevende keer deel uit van het winnende gezelschap. Het kampioen worden is zeker nog geen sleur, zegt de TU-student: “Elke keer blijft bijzonder en deze keer speciaal omdat het de tiende op rij is voor ons team. De druk is dan extra groot.” Formatiedansen is een combinatie van sport, show en spektakel, legde hij drie jaar geleden uit aan Delta. “Met acht paren dans je een zes minuten durende show, waarin alle latindansen aan bod komen. Behalve op synchroniciteit word je beoordeeld op moeilijkheidsgraad, uitvoering van de choreografie en danstechnische kwaliteiten.”
Bij het NK kortebaanzwemmen afgelopen weekend in Amsterdam werden de deelnemers vooral beoordeeld op snelheid. Wouter Smeets, student luchtvaart- en ruimtevaarttechniek, werd met zijn team van WVZ uit Zoetermeer zevende op de 4×100 en zesde op de 4×200 meter vrije slag.
De zaalvoetballers van FC Tutor begonnen maandagavond het uitduel met het Leidse Lugdunum goed, maar na een 2-0 voorsprong begon het team te haperen. Nog voor de pauze liepen de Leidenaren uit naar 6-2. Na rust kwamen de Delftse studenten terug tot 6-4, waarna Lugdunum nog tweemaal scoorde. Drie dagen eerder maakte Tutor wel korte metten met Seven Stars 2 (9-1).
Tot slot een tip voor studenten die een passie hebben voor traplopen. Op 16 december staat het NSK traplopen gepland in Nijmegen. Strijdperk is het trappenhuis in het Erasmusgebouw. Behalve de hoofdrace over twintig etages is er ook een sprintrace over tien etages en een estafetteloop van 4×5 etages.