Gul genoeg? Minister wantrouwt uitgaven aan steun studenten

English translation in progress

Lang niet alle studenten weten ervan, maar in bijzondere omstandigheden kunnen ze geld krijgen uit het ‘profileringsfonds’ van hun onderwijsinstelling. Die naam is overigens zo slecht gekozen, dat onderwijsminister Ingrid van Engelshoven een andere naam zoekt. Ze stelt ‘studentenfonds’ voor.

Studenten kunnen dus in overmachtssituaties geld krijgen, maar er zijn ook beurzen voor medezeggenschappers, bestuurders van studentenverenigingen, topsporters en andere studenten die iets bijzonders doen.

Overmacht

In principe zit er geen grens aan de uitgaven voor overmacht. Getroffen studenten hebben nu eenmaal recht op steun. De regeling zou, zoals dat in jargon heet, een ‘open einde’ moeten hebben. Het potje kan niet leeg zijn.

De instellingen besteedden in 2019 ruim 23 miljoen euro aan het profileringsfonds, en in totaal waren er 13.710 toewijzingen. Maar de minister ziet vreemde patronen in de uitgaven, waar ze vraagtekens bij plaatst.

Sinds 2017 zijn er in de categorie ‘overmacht’ 82 procent meer aanvragen gehonoreerd, schrijft ze aan de Tweede Kamer, terwijl er slechts 40 procent meer geld aan is uitgegeven. De toegekende bedragen waren dus lager.

De uitkeringen bij de TU zijn de laatste paar jaar overigens vrij stabiel. In 2019 is 1,8 miljoen euro uitgekeerd uit het profileringsfonds aan 1239 studenten. Gemiddeld kreeg een student 1400 euro. Het jaar ervoor werd er 1,9 miljoen uit de geldpot gehaald, en verdeeld onder 1354 studenten, wat eveneens neerkomt op ongeveer 1400 euro per gehonoreerde aanvraag. In 2017 moesten studenten het wel met iets minder doen. 1797 studenten kregen toen ieder gemiddeld 1140 euro.

Beknibbeld

Hoe zijn de landelijk trends te verklaren, wil de minister weten. Was er echt zoveel vaker sprake van overmacht, of liepen eerdere studenten geld mis? En de totale uitgaven zijn niet gestegen, dus er is op andere categorieën (zoals de topsporters) beknibbeld.

‘Dit baart mij zorgen’, schrijft minister Van Engelshoven aan de Tweede Kamer. Het kan erop duiden dat de instellingen een ‘financieel plafond’ hanteren, meent ze, ook al is dat helemaal niet de bedoeling.

Ze gaat er met de universiteiten en hogescholen over praten, kondigt ze aan. Maar universiteiten en hogescholen zijn zich van geen kwaad bewust.

“Wij delen de vrees van de minister niet”, zegt woordvoerder Ruben Puylaert van universiteitenvereniging VSNU. “De universiteiten zien het profileringsfonds allemaal als een open-einde-regeling. De minister vergelijkt maar twee jaren. Misschien komen die verschillen het door de hogere studentenaantallen, misschien was 2017 een raar jaar. Als je er meer van wilt weten, moet je per universiteit kijken.”

Verschuivingen

Ook de hogescholen zien niet direct een probleem. “Dat er binnen het fonds verschuivingen optreden is niet een verkeerde stap”, reageert de Vereniging Hogescholen. “Er worden andere prioriteiten gesteld, in dit geval het studentenwelzijn in overmachtssituaties. Het studentenwelzijn staat bij ons hoog in het vaandel en daar is de afgelopen jaren dus meer op ingezet.”

Zowel de universiteiten als de hogescholen zeggen dat de minister uiteraard welkom is om haar zorgen te bespreken.

 HOP, Bas Belleman/Tomas van Dijk