‘Stop de continenten!’, heet de bundel columns van hoogleraar geologie Salomon Kroonenberg, waarin hij zijn licht laat schijnen over de wetenschap in het algemeen en de zijne in het bijzonder.
Zijn boodschap: wat de mens ook uitspookt, de aarde wint uiteindelijk altijd.
Columns schrijven over je eigen vakgebied op zo’n manier dat het èn educatief èn vermakelijk is, is slechts weinigen gegeven. Stephen Jay Gould is de internationale coryfee van het genre, in Nederland staat Piet Vroon nummer één. René Diekstra blijkt het bij nader inzien toch niet te kunnen. En Salomon Kroonenberg, tot voor kort hoogleraar in Wageningen maar tegenwoordig in Delft, stelt zich kandidaat voor de opengevallen plek.
De titel van de bundel, waarvan de inhoud eerder in onder meer NRC verscheen, verwijst naar het bewegen van de aardschollen. Die beweging zou negatieve gevolgen voor het milieu kunnen hebben, dus ligt het voor de hand dat er een beweging komt om de continenten op hun plaats te houden. Flauwekul, natuurlijk, maar Kroonenberg kent een paar parallellen die wel serieus worden genomen.
Een geoloog denkt in duizenden, zo niet miljoenen jaren, dus als het tien jaar droog is in de Sahel, denkt hij: komt wel weer goed. De politicus, met zijn tijdshorizon van vier jaar, raakt in paniek en roept dat er iets moet gebeuren. Net toen er in de Sahel enorm geïnvesteerd was in waterputten, begon het te regenen, constateert Kroonenberg niet zonder leedvermaak. De illusie dat natuurlijke processen bestuurbaar zijn, is absurd, betoogt hij. Duurzaam omspringen met grondstoffen moet je doen omdat dat verstandig is, niet vanwege het broeikaseffect. De hoeveelheid CO2 in de lucht heeft altijd gefluctueerd en zal dat blijven doen. Smeltende gletsjers? Nou en? Over 23.000 jaar komt de volgende ijstijd, dus dan groeien ze wel weer.
Het zijn dergelijk laconieke, ontnuchterende boodschappen, gecombineerd met de nodige anecdotes, die Kroonenbergs columns tot heerlijk leeswerk maken. Zo staat er in de bundel een prachtig verhaal over hoe hem tijdens een bezoek aan Rusland verzocht werd even te adviseren over een plan voor het inpolderen van de volledige Wolga-delta. En een over een antropoloog die na twee vergeefse pogingen eindelijk de afgelegen Yanomamö-indianen in het Amazone-gebied bereikte en daar ontvangen werd met de woorden: ,,Ben je daar eindelijk.” Zijn driejarige zoektocht was geen geheim in de jungle.
Ook leuk: hoe Wageningse bodemonderzoekers een gebied in Costa Rica in kaart brachten en enquêteurs hetzelfde deden door de plaatselijke boeren te ondervragen. De kaarten kwamen perfect overeen.
Behalve over de aarde buigt Kroonenberg zich trouwens ook over de hedendaagse wetenschappelijke praktijk, met zijn citatentellers, subsidiewedstrijden en zinloze massacongressen. Dat zijn tegelijk de minder geslaagde stukken. Het belachelijk maken van beleid is tenslotte geen kunst die veel oefening vereist. Kroonenberg kan zich beter aan de geologische columnkunde wijden en de beleidskruimels aan anderen overlaten. Want zoals hij zelf maar al te goed weet: dat is korte-termijnwerk dat niet beklijft.
Salomon Kroonenberg, Stop de continenten! ISBN 90-74417-043. Te bestellen bij uitgeverij Lingua Terrae, 020 – 4274154. Leden van het geologisch gezelschap KNGMG kunnen het boek met een rijksdaalder korting (voor 25 gulden) via het gezelschap bestellen.
‘Stop de continenten!’, heet de bundel columns van hoogleraar geologie Salomon Kroonenberg, waarin hij zijn licht laat schijnen over de wetenschap in het algemeen en de zijne in het bijzonder. Zijn boodschap: wat de mens ook uitspookt, de aarde wint uiteindelijk altijd.
Columns schrijven over je eigen vakgebied op zo’n manier dat het èn educatief èn vermakelijk is, is slechts weinigen gegeven. Stephen Jay Gould is de internationale coryfee van het genre, in Nederland staat Piet Vroon nummer één. René Diekstra blijkt het bij nader inzien toch niet te kunnen. En Salomon Kroonenberg, tot voor kort hoogleraar in Wageningen maar tegenwoordig in Delft, stelt zich kandidaat voor de opengevallen plek.
De titel van de bundel, waarvan de inhoud eerder in onder meer NRC verscheen, verwijst naar het bewegen van de aardschollen. Die beweging zou negatieve gevolgen voor het milieu kunnen hebben, dus ligt het voor de hand dat er een beweging komt om de continenten op hun plaats te houden. Flauwekul, natuurlijk, maar Kroonenberg kent een paar parallellen die wel serieus worden genomen.
Een geoloog denkt in duizenden, zo niet miljoenen jaren, dus als het tien jaar droog is in de Sahel, denkt hij: komt wel weer goed. De politicus, met zijn tijdshorizon van vier jaar, raakt in paniek en roept dat er iets moet gebeuren. Net toen er in de Sahel enorm geïnvesteerd was in waterputten, begon het te regenen, constateert Kroonenberg niet zonder leedvermaak. De illusie dat natuurlijke processen bestuurbaar zijn, is absurd, betoogt hij. Duurzaam omspringen met grondstoffen moet je doen omdat dat verstandig is, niet vanwege het broeikaseffect. De hoeveelheid CO2 in de lucht heeft altijd gefluctueerd en zal dat blijven doen. Smeltende gletsjers? Nou en? Over 23.000 jaar komt de volgende ijstijd, dus dan groeien ze wel weer.
Het zijn dergelijk laconieke, ontnuchterende boodschappen, gecombineerd met de nodige anecdotes, die Kroonenbergs columns tot heerlijk leeswerk maken. Zo staat er in de bundel een prachtig verhaal over hoe hem tijdens een bezoek aan Rusland verzocht werd even te adviseren over een plan voor het inpolderen van de volledige Wolga-delta. En een over een antropoloog die na twee vergeefse pogingen eindelijk de afgelegen Yanomamö-indianen in het Amazone-gebied bereikte en daar ontvangen werd met de woorden: ,,Ben je daar eindelijk.” Zijn driejarige zoektocht was geen geheim in de jungle.
Ook leuk: hoe Wageningse bodemonderzoekers een gebied in Costa Rica in kaart brachten en enquêteurs hetzelfde deden door de plaatselijke boeren te ondervragen. De kaarten kwamen perfect overeen.
Behalve over de aarde buigt Kroonenberg zich trouwens ook over de hedendaagse wetenschappelijke praktijk, met zijn citatentellers, subsidiewedstrijden en zinloze massacongressen. Dat zijn tegelijk de minder geslaagde stukken. Het belachelijk maken van beleid is tenslotte geen kunst die veel oefening vereist. Kroonenberg kan zich beter aan de geologische columnkunde wijden en de beleidskruimels aan anderen overlaten. Want zoals hij zelf maar al te goed weet: dat is korte-termijnwerk dat niet beklijft.
Salomon Kroonenberg, Stop de continenten! ISBN 90-74417-043. Te bestellen bij uitgeverij Lingua Terrae, 020 – 4274154. Leden van het geologisch gezelschap KNGMG kunnen het boek met een rijksdaalder korting (voor 25 gulden) via het gezelschap bestellen.
Comments are closed.