Nederlandse studenten die na een bachelorprogramma ook een master in het buitenland willen volgen, kunnen gewoon een basisbeurs krijgen en een lening afsluiten bij DUO.
Tot 2007 konden studenten geen studiefinanciering krijgen voor een opleiding in het buitenland. De vorige minister bracht daar verandering in. Maar om te voorkomen dat elke Europeaan aanspraak zou kunnen maken op Nederlandse studiefinanciering, bepaalde hij dat studenten minstens drie van de afgelopen zes jaar in Nederland moesten hebben gewoond.
Dit leverde echter problemen op voor studenten die na een bachelor in het buitenland daar ook nog een master wilden volgen. Volgens staatssecretaris Zijlstra is het een ‘onbedoelde en onwenselijke situatie’ dat deze studenten achter het net vissen.
In een brief aan de Tweede Kamer schrijft Zijlstra dat hij de studiefinancieringswet voor zulke studenten heeft gerepareerd: ‘De periode waarin een student staat ingeschreven aan een hogeronderwijsopleiding in het buitenland telt niet mee voor de toepassing van de 3 uit 6-maatregel.’
Deze ‘3 uit 6-maatregel’ is overigens niet onomstreden. Bij het Europese Hof van Justitie loopt momenteel een zaak tegen een aantal lidstaten waaronder Nederland, omdat dergelijke regels in strijd zouden zijn met het Europese recht.
De staatssecretaris schrijft verder dat thuiswonende studenten die tijdelijk een studie in het buitenland volgen en een beurs als uitwonende aanvragen, geen problemen zullen krijgen met de fraudecontroleurs van het ministerie. Deze studenten hoeven zich niet uit te schrijven bij de gemeentelijke basisadministratie, maar kunnen via een formulier van DUO laten weten dat ze tijdelijk in het buitenland studeren en daarom aanspraak maken op een hogere basisbeurs.
Universiteiten moeten beter nadenken over hun doelgroepen en hun missie, vindt Ritzen, zelf collegevoorzitter van de Universiteit Maastricht. Ze profileren zich bijna allemaal op regionaal of nationaal niveau, terwijl ze hun blik op heel Europa zouden moeten richten.
Manifest
Twintig wetenschappers, universiteitsbestuurders en politici hebben hun handtekening onder het manifest gezet, waaronder de president van de European Research Council. Ook Sijbolt Noorda van universiteitenvereniging VSNU is aangehaakt.
Om universiteiten tot volle bloei te laten komen, moeten ze volkomen autonoom zijn, aldus Ritzen en zijn medestanders. Dat vereist ‘professioneel management’ met drie machten: een raad van bestuur die de strategie uitstippelt, een onafhankelijke academische leiding en het alledaagse management. Daar zouden ook de overheidsfinanciën op ingesteld moeten zijn.
Krachtiger
Uiteindelijk moeten de Europese universiteiten internationaler en krachtiger worden, zodat studenten en onderzoekers van over de hele wereld naar Europa willen komen. Dat vereist wel een herziening van het onderwijs: studenten moeten in het begin van hun studie leren wat democratisch burgerschap is en gevoel voor cultuur ontwikkelen.
Dat kost geld. Zoals Ritzen in het manifest schrijft: de financiering van universiteiten moet ‘in balans zijn’ met de sociale en economische opbrengst. In het boek dat erbij hoort – ‘A chance for European Universities’ – pleit hij ook voor hogere private bijdragen en een Europees systeem van kwaliteitsbewaking.
Strategie
Het manifest is welwillend in ontvangst genomen door de eurocommissaris van onderwijs en cultuur, Androulla Vassiliou. De ondertekenaars hopen dat het een rol zal spelen in de nieuwe Europese strategie voor de komende tien jaar.
Comments are closed.